Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde (KTAE) “Lahana Islahı Programları İçin Nitelikli Genitörlerin Geliştirilmesi ve Tohum Teknolojisi Projesi” kapsamında geliştirilen 80 yerli hibrit beyaz baş lahana çeşit adayları düzenlenen tanıtım gününde sergilendi.
KTAE Gelemen Kampüsü lahana ıslah deneme alanında yapılan tanıtıma Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Bahçe Bitkileri Daire Başkanlığı Sebzecilik ve Süs Bitkileri Araştırma Koordinatörü Bülent Sayal, KTAE Müdürü Kibar Ak, Tohumculuk konusunda çalışan özel sektör temsilcileri, lahana üreticisi çiftçiler katıldı. Projenin açılış konuşmasını yapan Proje Koordinatörü ve KTAE Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Dr. Onur Karaağaç, “Ülkemizde son 20 yılda ülkemiz içersinde hibrit sebze çeşitlerinin geliştirilmesi konusunda büyük bir atılım sağlanmıştır. Birçok özel firma ıslah çalışması yaparak çok sayıda hibrit sebze tohumu ülkemiz çiftçilerine sunmuşlardır. Fakat lahanagiller sebzelerinde gerekli olan bu ıslah hacmi yeterli düzeyde geniş değildir. Ülkemizde satılmakta üreticilerin kullandığı hibrit çeşitlerin tamamı yurt dışında ıslah edilmektedir. Burada sadece özel firmaların adaptasyon denemeleri bulunmaktadır. Bu amaçla bakanlığımız bu soruna çözüm bulabilmek amacıyla 1998 yılında enstitümüzü lahanagiller konusunda çalışmakta görevlendirmiştir. Bizde 16 yıldır bu lahanagil hibrit geliştirme konusunda belli bir aşamaya geldik. Zengin bir gen havuzumuz var, nitelikli materyallerimiz var. Özellikle hem ihracata yönelik hem de iç pazara yönelik çeşit adaylarımız var” dedi.
KTAE’de 16 yıldır lahanagillerde yerli hibrit çeşit geliştirme çalışmaları devam ettiğini belirten Karaağaç, “Bu çalışmanın sonucunda özellikle Bafra Ovası’ndaki üreticilerimize ve diğer ülkelerdeki üreticilerimize özellikle yerli tüketimine uygun sarmalık, belli bir baş büyüklüğünde, muhafaza süresi uzun, tadımı iyi olan çeşit adaylarımızın tanıtımını yapıyoruz. Bu çalışmalarımız devam edecektir. Amacımız yurt dışından ithalat yoluyla getirilen söz konusunu lahana tohumluklarına bağlı olarak döviz kaybını engellemektir. Bizim de Türkiye’de yerli tohumlarımızı kendimizin üretebileceği aşamaya getirmektir. Bu çalışma kapsamında şuanda adaylarımız belirlenmiştir. 2 çeşidimiz tescillenmek üzeredir ve ülkemiz çiftçimizin hizmetine sunulacaktır” diye konuştu.
Projenin faydalı olmasını dileyen KTAE Müdürü Dr. Kibar Ak, “Bu tarla günleri enstitülerin kendi içersinde araştırma çalışmaları neticesinde geliştirdikleri teknikleri üreticilere aktarma gibi etkinlikleri oluyor. Bu etkinlik bir fayda sağlar ve buradaki arazide yaklaşık 16 yıldır hem TAGEM ve hem Devlet Planlama Teşkilatı tarafından desteklenen bu proje kapsamında Türkiye’de özel firmalar tarafından da desteklenerek yerli bir üretime geçmiş oluruz. Bunlar uzun bir çalışmanın ürünüdür. Yerli hibrit ihtiyacımızın yüzde 100 olduğu bu konuda, inşallah dışa bağımlılık yönünden bir alternatif olarak yerli üretimde sunmuş oluruz” şeklinde konuştu.
Türkiye’deki sebze tarımcılığında ve tohumculuğundaki çalışmalarının yeni olduğunu ifade eden TAGEM Bahçe Bitkileri Daire Başkanlığı Sebzecilik ve Süs Bitkileri Araştırma Koordinatörü Bülent Sayal şunları söyledi: “Dünyada büyük şirketler bu konuda çok uzun yıllar çalışıyorlar. Bizlerde 1980’li yıllarda başladık. Bütün amacımız yerli hibrit sebze tohum kullanım oranını çok yukarılara çıkarmaktır. Bu konuyla ilgili 2004 yılında bir proje başlattık. Yazlık sebze türlerinde özellikle 8 türde şu anda yüzde 50 rakamını yakalamış durumdayız. Enstitülerimiz tarafından yaklaşık 30’un üzerinde hibrit çeşit geliştirerek çiftçimizin hizmetine sunduk. Bir tek eksiğimiz kışlık sebzelerde eksiğimiz var. Kışlık sebzelerde maalesef geriyiz ve yurt dışına bağlı durumdayız. Yazlık sebzelerde elde ettiğimiz başarıyı inşallah kışlık sebzelerde de ilerleteceğiz. Bu konuyla ilgili çalışmalarımızı başlattık. Lahana kışlık kışlık sebzeler içersinde en önemli gruplardır. Enstitümüz uzun yıllardır lahana konusunda çok güzel çalışmalar yapıyor.”
Konuşmaların ardından projeye katılan katılımcılar lahana ıslah deneme alanındaki hibrit lahanaları incelediler.