Aydın Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü’nde görevli Ziraat Mühendisi Ramazan Özkan, aflatoksinle bulaşık gıdaları tüketen insan ve hayvanlarda karaciğer kanserleri de dahil olmak üzere bazı toksik etkileri görülebildiğini belirtti.
Türkiye kuru incir ihracatında 1987 yılından itibaren aflatoksin sorunu yaşanmakta olduğunu anımsatan Ziraat Mühendisi Ramaza Özkan, “Aflatoksin oluşumu incirler henüz ağaç üzerinde yaş oldukları dönemde iken başlar. Aflatoksinin oluşması için, toksin üreten Aspergillus flavus veya Aspergillus parasiticus’un bulunması yanı sıra fungusun toksin üretebilmesi için gerekli tüm koşulların da sağlanması gerekir. Aflatoksin oluşturan fungusların bazı ürünlerde uzun dalga mor ötesi ışık altında parlak yeşilimsi-sarı ışıma yapan bir başka sekonder metabolizma ürününü, kojik asidi de oluşturduğu saptanmıştır. Kojik asidin varlığından ve aflatoksinle ilişkisinden yararlanarak, işletmelerde ışıma yapan incirler ayrılmakta ve partiler temizlenmektedir. Aflatoksinle bulaşık kuru incirlerin işletmelerde çıplak gözle seçilip ayrılması mümkün değildir. Ayrıca, örnekte küf gelişimi gözle görülmesine rağmen Aflatoksin olmayabilir veya küf görülmemesine karşılık üründe Aflatoksin bulunabilmektedir. Işıma aflatoksinle bulaşık olanları ayırmada etkilidir ancak ışıma şiddeti veya ışıma alanının aflatoksin miktarı ile ilişkisi yoktur” dedi.
İncirde hasat döneminin başladığı şu günlerde üreticilerin dikkat etmesi gereken hususlar olduğunun altını çizen Özkan, “Taze olarak hasat edilmeyen incirler ağaç üzerinde su kaybederler. Buruk denilen bu meyvelerin sap kısımlarında mantarlaşma meydana gelir ve kendiliğinden dökülür. Yere düşen buruk incirler ağaç altlarında toplanıp kurutma yerlerine götürülürler. Toplamada, 10-15 kilogramlık mekaniksel zararlanma vermeyen kasa veya benzeri kaplar kullanılır. Kuru incir hasadı toprakla temasın kesilmesi, gece ve gündüz ısı farkından doğan sakıncaların ortadan kaldırılması için her gün düzenli ve sık olarak yapılmalıdır. Böylece toprak kaynaklı bazı mantarların bulaşma şansı azaltılmış olacaktır. Hayvan ve haşere zararlıları en alt düzeye indirilerek, kuru incir meyvesinde en büyük sorun olan incir kurdu kelebeklerinin geceleyin ağaç altındaki buruk incirlere yumurta bırakması önlenmiş olacaktır” diye konuştu.