İstanbul Hükümeti ile Heyet-i Temsiliye arasında 22 Ekim 1919’da yapılan Amasya Protokolü’nün 95. yıl dönümü nedeniyle Amasya’da konferans düzenlendi.
Mustafa Kemal Paşa, Rauf Orbay ve Bekir Sami Bey’in yer aldığı Heyet-i Temsiliye ile İstanbul Hükümeti’ni temsil eden Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında 20 Ekim’de başlayıp 22 Ekim’de sona eren görüşmelerin öncesindeki süreci verdiği ‘Amasya Görüşmeleri’ başlıklı konferansta anlatan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dursun Ali Akbulut, “Amasya Protokolleri tarihin önemli olaylarından biridir. Tarihsel bir olaydır” dedi.
5 maddelik protokollerin önemine değinen Prof. Dr. Akubulut, “Çünkü burada elde edilen mutabakat ülkeye daha sonra ne getirdi. Bir kere parlamentonun açılması sağlanmıştı. Eğer Anadolu seçimlere karışmak, müdahale etmek konusunda ısrarlı davransaydı kuşkusuz bu seçimler yapılamazdı. Seçimlerin yapılmasını Anadolu’da istedi. Bu Anadolu’nun millet iradesine ne kadar değer verdiğinin ifadesidir” diye konuştu.
Zamanın, meclisin işgal altındaki İstanbul’da toplanmasına güvenlik gerekçesiyle kaygılı bulan Mustafa Kemal Paşa’yı haklı çıkardığını vurgulayan Akbulut, “O parlamentonun ömrü çok kısa oldu. 2 aydan biraz fazla. Son Osmanlı Mebuslar Meclisi diyoruz. O da 18 Mart’ta İstanbul’un işgalinden 2 gün sonra bir daha toplanmama kararı aldı. Artık ülkede Osmanlı parlamentosu da yoktur. Ama bu neyi getirdi? Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasını meşrulaştırdı” şeklinde konuştu.
Saraydüzü Kışlası Milli Mücadele Müzesi ve Kongre Salonu’nda düzenlenen konferansı Vali Yardımcısı Nevzat Sinan, Belediye Başkan Yardımcısı Mehmet Dümen, Amasya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Murat Gökdere ve diğer yetkililer izledi.
Vali Yardımcısı Sinan, konferansın sonunda Prof. Dr. Akbulut’a çiçek verdi.