Bilecik Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından yüzde 50 İl Özel İdaresi destekli “Ceviz Yetiştiriciliğini Geliştirme” projesi kapsamında alımı yapılan aşılı ceviz fidanlar 1 Aralık tarihinde yetiştiricilere dağıtılmaya başlatılacak.
Konuyla ilgili yapılan açıklamada, dağıtımların hava şartlarına bağlı olarak değişkenlik gösterebileceği belirtildi. Talepte bulunan üreticilerin fidan bedellerini Kasım ayı içerisinde yatırmaları gerektiği anlatılan açıklamada, "Çiftçilerimiz, ayrıntılı bilgi için müdürlüğümüz Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğüne başvurabilirler. Aşılı ceviz fidanları ile bahçe kurulduğunda ağaçlar çeşidine göre 1-3 yıl içinde verime yatarlar. Dikim mesafeleri; ceviz fidanı büyük taç oluşturduğundan dikim mesafeleri geniş bırakılmalıdır. Ayrıca çeşit özellikleri bilinerek dikim mesafeleri bırakılmalıdır. Örneğin Chandler ceviz fidanı (Amerikan cevizi) diğer ceviz fidanı çeşitlerine göre daha küçük taç oluşturduğundan daha kısa mesafeler bırakılabilir. Yine toprak özellikleri de bilinerek mesafeler ayarlanmalıdır. Örneğin, daha kıraç, besin maddesince zengin olmayan, sulama imkanları daha kısıtlı yerlerde daha kısa mesafeler, derin, humuslu, havalanan, uygun sulama yapılabilen yerlerde ceviz fidanları daha uzak mesafelere dikilebilir. Ceviz fidanların sökümünden itibaren muhafaza, nakliye ve bahçede dikime kadar beklenen sürelerde, kökleri daima nemli kalmalı, kurumamaları sağlanmalıdır. Bunun için en iyi yöntem fidanların kök bölgelerinin toprağa gömülmesi ve bolca sulanmasıdır. Hendekleme denilen bu işlemde fidanlar 45 derecelik bir açıyla, toprağa eğimli olarak gömülmelidir. Dik olarak gömülen fidanlarda üstten kökler hava alarak kuruyabilir veya don zararına uğrayabilir. Saksıda yetiştirilen fidanları sadece zaman zaman sulama yeterlidir. Fidan çukurlarının fidan dikiminden bir ay önce açılması fidanlarımızın tutma oranını olumlu yönde etkileyecektir. Dikim günü mümkün olduğu kadar rüzgarsız ve bulutlu olmalıdır. Bu durum, dikim sırasında fidan köklerindeki su kaybını en aza indirecektir. Aşılı ceviz fidanı dikim mesafeleri doğal koşullara ve bakım koşullarına göre değişirse de ceviz fidanlarında en ideal dikim aralıkları; çeşidine göre 10 x 10 metre, 8 x 8 metre, 8×4 metre, 7×7 metredir“ ifadelerine yer verildi.
“CEVİZ FİDAN DİKİLMESİNDE ÖNEMLİ OLAN HUSUSLAR”
Açıklamanın devamında, cezir fidanı dikilirken önemli hususlara yer verildi. Açık köklü ceviz fidanlarının dikimi kış dinlenme döneminde yapıldığı belirtilirken, “Yani sonbahardan başlar, erken ilkbahara kadar devam eder. Açık köklüler için yaprak döktükten sonra fidanların dikilmesi daha uygundur. Poşetli/tüplü ceviz fidanlarının dikimi ise yılın on iki ayı yapılabilmektedir. Ceviz fidanı çukurları ortalama 60 santimetre (CM) genişliğinde ve 60 santimetre derinliğinde açılmalıdır. Fidan çukurunun gübrelenmesi, fidan dikiminde 1 ölçek yüzey toprağı, 1 ölçek nehir kumu ve 1 ölçek yanmış büyükbaş hayvan gübresinden oluşan karışım kullanılmalıdır. Ceviz fidanı dikiminden önce ise köklere gelmeyecek şekilde fidanın ileri ki yıllarda yararlanabilmesi için 250 gram triple süper fosfat ve 250 gram potasyum sülfat atılmalı üzeri 1 kürek toprakla kapatılmalı ve fidan köküyle temas etmeyecek şekilde ceviz fidanları yerleştirilerek fidan dikim işlemine başlanmalıdır. Yanmış hayvan gübresi 2 yıllık yanmış büyükbaş veya koyun gübresi olmalıdır. Yanmamış hayvan gübresi, keçi gübresi ve tavuk gübresi kullanımı fidanın asit yoğunluğundan fidanın ölümüne sebebiyet verir. Dikimden önce açık köklü ceviz fidanlarına kök budaması yapılır. Kök budamasında kalın kökler düzeltilir. Saçak kökler azaltılmaz. Ceviz fidanı dikiminden sonra toprakta hava kalmayacak kadar bol can suyu verilmelidir. Dikim sonbaharda yapıldıysa gözlerin uyanması başlamadan önce, fidanların tepesi kesilir. Kesim yüksekliği iklim koşullarına göre 50-60 santimetreden 70-80 santimetreye kadar değişebilir. Soğuk yerlerde daha yüksek boy verilir. Beklenmedik don olaylarına karşın kesilen bölgeye aşı macunu sürülmelidir. Kesim yerine en yakın olan alttaki gözlerden ana dallar çıkarak, fidanı taçlandıracaklardır. Dikim sırasında aşılı ceviz fidanının aşı noktası topraktan 5-10 cm yukarıda olmalı ve aşı birleşim yeri güneyi gösterecek şekilde dikilmelidir. Aşı bölgesinin gelişmeye devam etmesi ve güçlenmesi için önemli bir husustur. Daha ayrıntılı bilgi edinmek isteyen çiftçilerimizin İl Müdürlüğümüz Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğüne başvurabilirler” diye belirtildi.