Türkiye Psikiyatri Derneği Alkol Madde Kullanım Bozuklukları Çalışma Birimi Koordinatörü Doç.Dr. Cüneyt Evren, sentetik uyuşturucuyla ilgili mücadelede medyaya çok önemli görevler düştüğünü belirtti. Ünlülerin yakalanmasında diğer maddelerle birlikte bonzai isminin geçmesinin dikkat çekici olduğunu anlatan Evren, 2011 ya da 2012 senesinin başlarından bahsediyorum bonzai ismiyle ünlülerin yakalandığı haberleri vardı. Bu haberler yeni bir şeyler denemek isteyen merak eden, yapısında merak olan özellikle gençler için bir de yasal ve zararsız olduğunu zannettikleri için kullanma ihtimallerini artırmış olabilir. Bu anlamda başta medyanın haberi kullanış şeklinin bonzai kullanımını olumsuz etkilemiş olma ihtimali var. Bonzai yerine sentetik kannabinoidler ya da sentetik uyuşturucular denilmesi daha doğru" dedi.
ÜNLÜLER TETİKLEDİ
Antalya’nın Beldibi ilçesinde gerçekleştirilen 50’nci Ulusal Psikiyatri Kongresi’nde Türkiye Psikiyatri Derneği Alkol Madde Kullanım Bozuklukları Çalışma Birimi Koordinatörü Doç. Dr. Cüneyt Evren, uyuşturucu maddelerin beyin ve psikoloji üzerinde yaptığı tahribatı anlattı. Bonzai ile mücadelede adımların doğru atılması, bu maddeyi özendirici olabilecek bilgi aktarımından kaçınılması gerektiğinin altını çizen Doç.Dr. Evren, bu konuda bilimsel gerçeklikle hareket edilmesi günlük söylemlerden kaçınılarak ilgili kurumlarla birlikte hareket edilerek topluma bilgi sunulması gerektiğini kaydetti. Uyuşturucunun ve özellikle bonzainin 2011 ve 2012 yıllarında gözaltına alınan ünlülerle birlikte isminin anılmasına da dikkat çeken Evren, şöyle konuştu: "Bonzai isminin kullanılması uygun değil bunun sentetik bir madde olduğunun vurgulanması lazım, sentetik uyuşturucu denmesi daha doğru, zaten sadece bonzai değil Türkiye’de jamaika isimli başka bir marka da var yaygın olarak bulunuyor. Ama burada asıl olan sentetik olmasının vurgulanmasıdır. Medyada zaten son zamanlarda çok haber çıkmıyor ölümler zaten çıkmıyor medyaya sanırım bu anlamda bir kısıtlama gelmiş gibi görünüyor."
Doç.Dr. Cüneyt Evren, "Haber yapıldığı için mi kullanım artıyor yoksa kullanım arttığı için mi haber sayısı artıyor" şeklindeki soru üzerine, bunun tartışmalı bir durum olmakla beraber bonzainin gündeme geldiği ilk zamanlarda gerçekten dikkat çekici olduğunu söyledi. Ünlülerin yakalanmasında diğer maddelerle birlikte bonzainin isminin geçmesinin dikkat çekici olduğunu belirten Evren, "2011 ya da 2012 senesinin başlarından bahsediyorum bonzai ismiyle ünlülerin yakalandığı haberleri vardı. Bu tabi yeni bir şeyler denemek isteyen merak eden, yapısında merak olan özellikle gençler için bir de yasal ve zararsız olduğunu zannettikleri için kullanma ihtimallerini artırmış olabilir. Bu anlamda başta medyanın kullanış şeklini olumsuz etkilemiş olma ihtimali var" dedi.
ÜLKEMİZDE EN BÜYÜK SIKINTI PROBLEMİN İNKARI
Ekonomik sıkıntıların bonzai başta olmak üzere uyuşturucu kullanımına sebep olup olmayacağı şeklindeki bir soruya da cevap veren Evren, ellerinde böyle bir veri olmadığını ancak toplum için sıkıntı olacak şeylerin madde kullanımının artmasına dolaylı olarak sebep olacağını kaydetti. Sadece Türkiye’de değil dünyada da uyuşturucu kullanımının artışının söz konusu olduğunun altını çizen Evren, şöyle konuştu: "Eskiden yurt dışında kullanılan madde ülkemize birkaç yıl sonra girerken bugün ilerleyen teknoloji ve internet sayesinde hızla aynı anda kullanılmaya başlanılıyor. Burada ihmal devreye giriyor, ülkemizin en büyük sıkıntısı inkar, problem yok gibi algılamaya çalışmak ve böylece sorun sanki yokmuş gibi varsaymak ama ne yazık ki sorun daha sonra mücadele etmesi zor ve sıkıntılı hale geliyor zaman içinde. Tek başına etkisi olmasa da etkisi vardır."
“BONZAİ KULLANANLARDA ŞİZOFRENİ TABLOSU”
Bonzai adıyla bilinen sentetik uyuşturucuların beyni etkileyerek bağımlılık yaptığını belirten Evren, “Sentetik kannabinoidler (SK) ya da sentetik esrar türevleri Türkiye’de bonzai adı ile bilinen, beyni etkileyen, bağımlılık yapan maddelerdir. Bu maddelerin kullanımı son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de artmaktadır. SK kullanımı sonrasında kişilerde çarpıntı, göğüs ağrısı, huzursuzluk, solunum güçlükleri, kusma ve bulantı, bilinç kaybı yanında, intihar düşüncesi ya da girişimi, kendine ve başkasına zarar verici davranışlar, kalp krizi, böbrek yetmezliği ya da epileptik nöbetler gibi hayatı tehdit edebilecek belirtiler de görülebilmekte, ölüm vakaları bildirilmektedir. Bu maddenin kullanımı sonrasında gerçeği değerlendirme bozukluğu, şizofreni benzeri psikotik tablolarla da karşılaşılmaktadır” dedi.
“ÇİN VE HİNDİSTAN’DAN TÜM DÜNYAYA İNTERNETLE HIZLA YAYILIYOR”
Bonzainin üretimi ve satışı konusunda bilgi veren Doç.Dr. Cüneyt Evren, bonzainin Çin ve Hindistan’da laboratuvar ortamında üretildiğini ve internet vasıtasıyla kolayca pazarlanıp kolayca satılabildiğini söyledi. Satışı ve pazarlamayı engellemek için bu türden sitelerin kapatılmasının çözüm olmadığını vurgulayan Evren, şöyle konuştu:
“Bonzai, Çin ve Hindistan’da laboratuvar ortamlarında toz halinde üretilerek tüm dünyaya dağıtılmaktadır. Bu maddeler daha sonra çeşitli çözücüler içinde çözülmekte ve bitki karışımlarının üzerine püskürtülmekte, kurutulduktan sonra paketlenerek satışa sunulmaktadır. Ne yazık ki günümüzde bu madde oldukça kolay ulaşılabilir bir hale gelmiştir. Gerek yurt içinde gerek yurt dışında internet siparişi yoluyla çok kolay ulaşılabildiği dikkat çekmektedir. Bu siteler kapatılsa da yeni siteler vasıtasıyla dağıtımı yapılabilmektedir. Ayrıca, satışa sunulan paketler üzerinde paketin içeriği hakkında bilgi verilmemekte ya da yanlış bilgi yer almaktadır.”
BONZAİYİ BIRAKMAYA ÇALIŞANLARDAKİ BİR TAKIM BELİRTİLER
Bağımlılık yapan bonzainin bırakılmak istendiğinde bağımlıya olan etkilerini de belirten Evren, “Bağımlı kişiler bu maddeyi bırakmaya çalıştıklarında terleme, uykusuzluk, çarpıntı, huzursuzluk, bedensel ağrılar, bulantı ve kusma gibi yoksunluk belirtileri yaşayabilmekte bu belirtiler geçici de olsa maddeyi bırakmak isteyen kişiyi zorlayabilmektedir. Bonzai bırakmak isteyen kişilerin psikiyatri polikliniklerine ya da bağımlılık merkezlerine yardım başvurusunda bulunmaları, burada ayaktan ya da yataklı tedavi programlarına katılabilmeleri bağımlılık problemlerinin üstesinden gelinmesinde çok önemli bir faktördür” dedi.