Türkiye genelinde 13’ü yeni 17’si eski toplam 30 büyükşehire bağlı 520 ilçe belediyesi, belediyelerin sorumlulukları ile verilen kaynağın arasında orantı sağlanabilmesi için reform hazırlığına girdi.
TBMM 22. Dönem Plan Bütçe Komisyonu Üyesi ve Aydın Efeler Belediye Başkanı Mesut Özakcan tarafından bir çok Avrupa ülkesinde yerel yönetimlere bırakılan Motorlu Taşıt Vergileri (MTV)’nin yerel yönetimlere devredilmesi için imza kampanyası başlatıldı. Siyasi parti ayrımı gözetmeksizin ülke genelindeki Büyükşehirlere bağlı tüm ilçe belediyelerinin başkanlarına gönderilen hazır dilekçeler Belediye Başkanları tarafından imzalandıktan sonra TBMM, Başbakanlık ,Cumhurbaşkanlığı ve Siyasi Partilerin Grup Başkanlıkları’na gönderilecek. Buradaki amacın hem halka daha kaliteli hizmet sunmak hem de bir hak arayışı olduğunu belirten Efeler Belediye Başkanı Mesut Özakcan, “Bu verginin yerel özellikte bir vergi olduğu açıktır. Avrupa ülkelerinde yerel yönetimlere devredilen bu verginin Türkiye’de de bizzat hizmeti veren yerel idareye verilmemesi hakkaniyet ilkesine aykırı olduğu ortadır” dedi.
6360 sayılı “On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair” Kanun ile 13 İl belediyesi Bü-yükşehir statüsüne kavuşturulduğunu hatırlatan Aydın Efeler Belediye Başkanı mesut Özakcan, “İlçe Belediyeleri olarak yapılanma çalışmalarını sürdürmekteyiz. Bu yapılanma çalışmaları esnasında öncelikle Belediyelerimizin mali durumunu gelirler ve giderler noktasında analiz ettik. Görünen odur ki; Belediyelerin gelir kaynaklarına baktığımızda mali yönden ağırlıklı olarak merkeze bağlı durumdadırlar. 6360 sayılı kanunla kurulan yeni ilçe belediyelerinin ve mevcut ilçe belediyelerinin bu mali tablo ile rutin belediyecilik hizmetlerini dahi yürütmelerinin zor olduğunu, belediyelerin yetki alanları içindeki kamu hizmetlerini etkin bir şekilde yerine getirebilmeleri için yeterli gelir kaynaklarının sağlanması gerekmektedir. 5393 sayılı Belediye kanunu ile kendilerine birçok yatırım ve hizmetin sorumluluğu verildiği halde, bu hizmetler ile ilgili yeterli kaynak aktarımı yapılmamıştır. Belediyelerin sorumlulukları ile verilen kaynağın arasında orantı sağlanamadığı görülmektedir. Belediyelerin gelir kaynakları konusunda, acilen bir reforma ihtiyaç olduğu ortadadır” dedi.
Konuyla ilgili hazırlanan imzalanarak Başta TBMM olmak üzere ilgili mercilere gönderilecek olan dilekçede “ Mevcut gelir paylaşımının belediye başkanlarını ciddi anlamda sıkıntıya soktuğu hatta bir anlamda fiili olarak yürütmeden gelen yetkilerini dahi kullanamama sonucunu doğuracağı açıktır. Çünkü bu mali tablo ile belediye başkanlarının halka vaat ettikleri hizmetleri ve projeleri hayata geçirebilmelerinin imkânsız olduğu görülmektedir. Merkezi ve yerel yönetimler arasındaki mali paylaşımın adil bir şekilde yapılması, özellikle güçlü yerel yönetimler hedefine uygun olarak, Bele-diyelerin sağlıklı bir gelir yapısına kavuşmaları gerekmektedir. Çünkü belediyeler kar amacı güt-meyen, Anayasamızda da yer alan sosyal devlet ilkesi gereği kamusal mal ve hizmet üreten kurum-lardır. Buna bağlı olarak yerel nitelik taşıyan vergi gelirlerinden, Belediyelere daha fazla pay ay-rılması gerekmektedir.
Bu vergi tipine en uygun örnek ise; Motorlu taşıtlar vergisidir. Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) geliri, belediyelere bırakıldığı takdirde, ilçe belediyelerinin temel vergi kaynağı olan Emlak ve Çevre Temizlik Vergisi gelirlerinden daha fazla oranda gelir kaynağı elde edebileceklerdir. Bu verginin yerel özellikte bir vergi olduğu açıktır. Bir araç satılırken merkez idare tarafından zaten yüksek oranda KDV ve ÖTV tahsil edilmektedir.
Araç satışı akabinde ise aracın tüm yükü belediyelere kalmaktadır. Belediyeler, sorumluluk alanla-rındaki; Yolların yapım bakım ve onarımını yapmaktadır. Yol üzerindeki tüm kavşak, alt geçit, üst geçit, tünel vb. yapıları yapmaktadır. Trafik düzeni ve sinyalizasyon işlerini yapmaktadır. Açık otopark, kapalı otopark ve parklanma sorununa da belediyeler çözüm aramaktadır. Araçlar bulunduğu şehrin havasını egzoz gazları ile kirletmektedir. Yapılan bu hizmetlere karşın belediyeler motorlu taşıtlardan herhangi bir vergi almamaktadırlar. Bu nedenle, satış sonrası tüm yükü ve sosyal maliyeti belediyelere olduğu halde motorlu taşıtlar vergisinin merkeze gitmesi hakkaniyet ilkesine aykırı olduğu ortadadır” denildi.
“MOTORLU TAŞIT VERGİSİNİ YEREL YÖNETİMLERİN ALDIĞI ÜLKELER”
Gelirleri oldukça düşen Büyükşehirlere bağlı ilçe belediyelerin başkanları Aydın Efeler Belediye Başkanı Mesut Özakcan önderliğinde imzaladıkları dilekçelerde “ABD’de motorlu taşıtlar vergisi yerel yönetimler tarafından tahsil edilmektedir. Belçika’da belediyeler 250 Euro’ya kadar ek motor-lu taşıtlar vergisi talep etmektedirler. Almanya’da motorlu taşıtlar vergisi yerel yönetimler tarafın-dan tahsil edilmektedir. Bulgaristan’ da tüm motorlu araçların vergi oranlarını her belediye kendisi belirlemekte ve tahsil edebilmektedir. İspanya’da motorlu araçların vergisini yerel yönetimler al-maktadır. Verginin oranı motor gücü ve belediyenin nüfusuna bağlı olarak değişmektedir. İtalya’da bölgesel MTV vardır. Japonya’da belediye sınırları içerisinde oturan kişilerden otomobil vergisi alınmaktadır. Belediyeler tarafından tahsil edilmektedir. Peru’da MTV, 2002 yılından bu yana belediye idareleri tarafından alınmaktadır. Portekiz’de belediyelerde motorlu taşıtlar vergisine ek olarak değişen oranda ek motorlu taşıtlar vergisi almaktadır. Romanya’da MTV’nin matrah ve oranı merkezi yönetim tarafından belirlenmektedir.Motorlu taşıtlar vergisi yerel yönetimlerce toplamaktadır. Slovakya, Hollanda ve Brezilya’da MTV’den yerel yönetimlere belli oranda pay aktarılmaktadır” denildi.
“KİŞİ BAŞINA YILLIK YAKLAŞIK 100 TL EK GELİR HEDEFLENİYOR”
Bu uygulamanın gerçekleşmesi halinde yerel yönetimlerde hizmet kalitesinin artacağı ve özellikle Büyükşehir kapsamında yeni ilçe olan belediyelerin ekonomik sorununu çözeceği belirtildi. Bu uygulama ile kişi başı yaklaşık 100 TL ek gelir elde edileceğini belirten Özakcan öncülüğünde hazırlanan metinde , “MTV vergisinin belediyelere verilmesi ile kişi başına yaklaşık yıllık 100 TL ek gelir elde edebileceği görülmektedir. Bunun da belediyelerin yıllık gelirinde yaklaşık % 25’e yakın artış sağlayacağı görülmektedir. Özellikle 6360 sayılı kanunla kurulan yeni ilçe belediyelerinin ve mevcut ilçe belediyelerinin mali tabloları ortadayken, Halkımıza etkin ve kaliteli hizmeti verebilmek için, MTV vergisinin çözüm olabileceği ortadadır. Bu denli yerel özelliği olan bu verginin belediyelere bırakılması veya bir pay ayrılması için gerekli çalışma ve yasal düzenlemelerin yapılmasını talep etmekteyim” denildi.
Aydın Efeler Belediyesi’nden 520 ilçe belediyesine fakslanan dilekçeler imzalandıktan sonra toplu olarak TBMM’ye ve ilgili yerlere sunulacak.