Yunanistan Başbakanı Çipras, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande ve Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, euro kullanan 19 ülkenin katıldığı 'acil zirve' esnasında teklifin ana hatlarını belirledi.
Tusk'ın sözcüsü Proben Aaman da Twitter'dan attığı mesajda, "Avrupa Konseyi Başkanı, 'uzlaşma teklifi'yle büyük zirveyi tekrar topladı" yazdı.
Gizlilik şartıyla konuşan kaynak, "Şimdi 19 ülkeye sunulacak dört taraflı bir anlaşma sağlandı" ifadesini kullandı.
Fakat yine gizlilik şartıyla konuşan bir Yunan hükümet yetkilisi, "teklifte hâlâ çözülmesi gereken noktalar olduğunu" söyledi.
"BÜTÜN TARAFLAR UZLAŞIRSA..."
Brüksel'de olağanüstü toplanan Euro Bölgesi zirvesine gelen Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, "Buraya uzlaşmak için geldim. Bunu, Avrupa'yı bölünmüş değil birlik olarak görmek isteyenlere borçluyuz" dedi. Uzlaşmaya hazır olduklarını belirten Çipras, "Bunu, Avrupa'yı bölünmüş değil, birlik olarak görmek isteyenlere borçluyuz. Eğer bütün taraflar uzlaşırsa bu akşam bir anlaşmaya varırız" diye konuştu.
"SÖZ KONUSU OLAN AVRUPA"
Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande da Yunanistan'ı Euro Bölgesi'nde tutmak için elinden gelen her şeyi yapacağını söyledi. Sadece Yunanistan'ın geleceğinin söz konusu olmadığına dikkati çeken Hollande, "Söz konusu olan Avrupa" ifadesini kullandı.
"GÜVEN KALMADI"
Almanya Başbakanı Angela Merkel ise Yunanistan'la her koşulda anlaşmaya varılmayacağına işaret ederek, "Yunanistan'la 'bedeli ne olursa olsun' anlaşma yapmayız" dedi. Yunanistan'ın güvenilirlik ve inandırıcılığını kaybettiğini söyleyen Merkel, görüşmelerin zor olacağını kaydetti.
"YUNAN HÜKÜMETİ SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRMELİ"
Slovenya Başbakanı Miro Cerar da "Yunanistan'ın Euro Bölgesi'nde kalmasını yeğleriz ama bazı yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekli. Yunanistan Hükümeti sorumluluklarını yerine getirmeli" değerlendirmesini yaptı. Geçmişte yaşananların Yunanistan'a duydukları güveni zedelediğini anlatan Cerar, "Eğer mümkünse anlaşmaya varılmasını sabırla bekliyoruz ama Yunanistan güvenilir bir ortak olduğunu ispat etmeli" diye konuştu.
"İLK TERCİH EURO'DA KALMASI"
Malta Başbakanı Joseph Muscat ise maliyeti her ne olursa olsun Yunanistan'ı Euro Bölgesi'nde tutamayacaklarını bildirdi. Yunanistan'da durumun daha kötüye gittiğine dikkati çeken Muscat, "On gün önce yeterli olan bugün yeterli olmayabilir. Çünkü Yunanistan'da durum daha kötüye gitti. Burada bütün seçenekleri konuşuyoruz. İlk tercih Yunanistan'ın Euro Bölgesi'nde kalmasıdır" ifadelerini kullandı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ise son saniyeye kadar bir anlaşma için çabalayacağını söyledi.
'EURO'DAN ÇIKARMA' DA GÜNDEMDE
Euro Bölgesi Liderleri zirvesinde Yunanistan'ın Euro'dan bir süreliğine çıkışının da senaryolar arasında zikredildiği belirtildi. Üzerinde görüşülmesi için liderlere önceden gönderilen taslak metinde, Atina'yı kurtarma planı üzerinde anlaşma sağlanamaması halinde, Yunanistan'ın geçici olarak Euro Bölgesi dışında beklemesinin de seçenekler arasında olabileceği ifade edildi.
Taslak metinde Yunanistan'ın 91-96 milyar dolarlık kurtama paketine ihtiyaç duyacağı kaydedildi.
KRİZ YARATTI
Yunanistan’ı kurtarma planı etrafında yaşanan tartışmalar Euro Bölgesi ülkeleri arasında ciddi çatlakların oluşmasına neden oldu. Kuzey ülkeleriyle güney ülkelerinin pozisyonları karşı karşıya gelirken son yıllarda önemli konularda paralel yaklaşım izlemeleriyle dikkat çeken Almanya ve Fransa da ters düştü. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras tarafından yapılan önerilerin önceki gün yapılan Eurogroup toplantısında yetersiz bulunması ve Atina’yı acilen yerine getirilmesi gereken taleplerle karşı karşıya bırakırken Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble’nin Yunanistan’ın 5 yıllığına geçici olarak Euro Bölgesi dışında bırakılması (Grexit) fikri kriz yarattı.
TERS DÜŞTÜLER
Almanya Başbakanı Angela Merkel ise “ne pahasına olursa olsun anlaşma” yaklaşımını reddederek, “en önemli para birimi olan güvenin zarar gördüğünü” söyledi. “Yunanistan’a yönelik güven kalmadı. Anlaşmada öncelik para değil, ilkeler olmalı” diyen Merkel’in ardından zirveye gelen Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ise sorunun sadece Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nde kalıp kalmayacağı değil aynı zamanda Avrupa konseptiyle ilgili olduğunu söyledi. Hollande “Bu akşam anlaşmaya varılması için Fransa her şeyi yapacak. Geçici Grexit falan yok. Ya Grexit olur ya da olmaz. Yunanistan ya Euro Bölgesi’nde olur ya da olmaz ama bu durumda ilerlemeyen ve gerileyen bir Avrupa olur ve ben bunu istemiyorum” dedi.
Yunanistan’ın önceki toplantılara göre “düşük dozlu direniş” gösterdiği zirveye belli bir aşamada ara verilerek Merkel, Hollande, Çipras ve AB Konseyi Başkanı Donald Tusk arasında 4’lü görüşme yapılarak sorunlar giderilmeye çalışıldı. “Geçici Grexit” opsiyonunu ortaya sürüp “Euro Bölgesi’ne mola” vurgusunun liderlerin önüne gitmesini sağlayarak Yunanistan’ın iyice köşeye sıkışmasına neden olan Schaeuble’nin bu fikrinin aslında çok sayıda ülkenin aklına yattığı görülse de ikinci bir opsiyon olarak lanse edilen “50 milyar Euro tutarında özelleştirme odaklı fon” fikri öne çıktı. Almanya tarafından gündeme getirilen ve Yunan hükümetine yönelik güvensizliğin boyutunu da net şekilde gösteren bu öneri “AB yönetimi altında olacak ve 50 milyar Euro tutarında kamu aktifini çatısı altında tutacak Lüksemburg merkezli bir fon oluşturulmasına” dayanıyor.
15’İNE KADAR YASALARI ÇIKAR
Euro Bölgesi ülkeleri Yunanistan’dan KDV ve emeklilik sistemlerinin değiştirilmesi, iflas kurallarının reforma tabi tutulması, istatistik bürosunun bağımsızlığının sağlanması alanlarında acilen yasalar geçirilmesi beklentisi içinde. Öncelikli adımların en geç 15 Temmuz’a kadar atılması isteniyor.
Öne çıkan diğer beklentileri de şu şekilde özetlemek mümkün:
Gayrisafi milli hasılanın yüzde 3.5’i olarak belirlenen orta vadede faiz dışı fazla hedefine 2018’de uyulması.
Troyka’nın Atina’ya dönmesi.
Enerji pazarı alanında elektrik iletim ağı operatörünün özelleştirilmesi.
Özelleştirme kurumunun bağımsızlığının güvence altına alınması.
Belirgin şekilde genişletilmiş özelleştirme planının geliştirilmesi.
İkinci kurtarma programından kala ana unsurların uygulanması.
AB ZİRVESİ İPTAL OLDU
EUROGROUH toplantısından sonuç çıkmaması ve çalışmaların düne sarkması Brüksel’deki gündemi altüst etti. Normal planlamada dün 19 ülkenin liderlerini bir araya getiren Euro Bölgesi Zirvesi sonrasında tüm Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanlarını bir araya getirecek 28’li formatta zirve düzenlenmesi öngörülüyordu. Görüş ayrılıklarının giderilememesi ve dün ek bir Eurogroup toplantısı yapılması kararı alınması üzerine AB Konseyi Başkanı Donald Tusk önceki gece yarısı yaptığı açıklamada AB Zirvesi’ni iptal ettiğini duyurdu.
"YUNANİSTAN'IN YERİ AVRUPA'NIN KALBİDİR"
Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Martin Schulz, "Yunanistan'ın yeri Avrupa'nın kalbidir. Avrupa, Yunanistan'sız Avrupa olmaz" dedi.
Schultz, Yunanistan'n durumuyla ilgili düzenlediği basın toplantısında bu akşam liderler zirvesinde alınacak kararların Avrupa'nın geleceğini belirleyeceğini ve milyonlarca insanın hayatını etkileyeceğini söyledi. Hiç kimsenin bu noktaya gelmek istemediğini ve soğukkanlılıkla büyük resme bakılması gerektiğini anımsatan Schultz, "Avrupa Parlamentosunda büyük çoğunluk, Yunanistan'ın Avro Bölgesi'nde kalmasını istiyor. Aynı zamanda, Yunanistan'dan açık şekilde Avro Bölgesi'nde kalmak için sorumluluk almasını bekliyor" diye konuştu.
Yunanistan'ın yerinin Avrupa'nın kalbi olduğunu belirten Schultz, "Avrupa, Yunanistan'sız Avrupa olmaz" ifadesini kullandı.
Schultz, Yunanistan'ın Avro Bölgesi'nden çıkışının herkese zarar vereceğine dikkati çekerek, "Yunanistan'ın çıkışı öngörülemeyecek, feci sonuçlar doğurabilir" diye konuştu.
Avrupa'nın, tek bir görüşün herkese dikte edildiği bir yer olmadığını vurgulayan Schultz, "Durum çok ciddi. Bu, Yunanistan için son çağrı, son şans. Şimdi güven tekrar sağlanmalı ve hızlı bir çözüm için siyasi irade ortaya konulmalı" değerlendirmesinde bulundu.
Schultz, sözlerini Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras'a, "Avrupa ruhuyla görüşmeleri yap. Diğer tarafı da anlamaya çalış. Yunanistan'dan istenen reformlar, Yunanistan'ın kendi iyiliği için. Önümüzdeki bir kaç saatteki tutumlarınız, Avrupa'nın geleceğini etkileyecek. Herkesi sorumlu davranmaya ve dayanışmaya davet ediyorum. Vakit bölünme değil, birlik vaktidir" çağrısında bulunarak tamamladı.