Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, bugün dershanelerle ilgili bazı sivil toplum kuruluşlarını toplantıya çağırdı. Bu arada Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan’ın 1 Eylül’de dershanelerin kapatılmasına ilişkin yasanın iptali yönünde oy kullandığı belirlendi.
AYM 5’e karşı 12 oyla nitelikli çoğunlukla iptal kararı verdi.
Bir kısmı temel liseye dönüşen dershanelerle ilgili 10 önemli sorun şöyle:
1- TEMEL LİSEYE DÖNÜŞEN DERSHANELER
Türkiye’de toplam 3 bin 600 dershane var. Dershaneleri kapatma kararının ardından Milli Eğitim Bakanlığı, geçiş dönemi için isteyen dershanelere, temel lise adı verilen ve dört yıl sonra özel okul olabilecekleri bir yapı önerdi. Kapanmak zorunda kalacak dershaneler temel lise olmak için Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’ne başvurdu. Başvuran 2 bin 200 kurumdan sadece 799’u temel lise oldu. Şimdi AYM kararının ardından başvurusu onaylanan liselerin tekrar dershaneye dönüşüp dönüşemeyeceği, onaylanmayanların ise yeniden dershane faaliyetlerini sürdürüp sürdüremeyeceği tartışılıyor.
2- ÇİFT RUHSATLI
KURUMLAR Temel lise onayı alanların neredeyse tamamı çift ruhsatlı. Birçoğunun geçmiş yıllarda aldıkları ve 1 Eylül 2015’te bitmesi planlanan dershane ruhsatı ile yeni aldıkları temel lise ruhsatı bulunuyor. Aynı binada hem dershane hem de temel lise olarak devam edip, çift müdürü olanlar var. Çift ruhsat devam edecek mi, bilinmiyor.
3- ÖĞRENCİ VE OKULLARA TEŞVİKLER
Geçen yıl 80 kurum temel liseye dönüştü. Bakanlık da temel liselere öğrenci başına aylık 3 bin TL, özel okullara da 3 bin 500 TL’ye kadar teşvik verdi. Bakanlık 167 bin 429 öğrenci başına özel okullara ve temel liselere toplam 576 milyon 774 bin 765 TL ödedi. Şimdi bu teşviklerin devam edip etmeyeceği de merak konusu.
4- TEMEL LİSE ÖĞRENCİLERİ
Liselerin son sınıflarından üniversiteye hazırlanmak için adeta göç edercesine temel liseye kayıt yaptıran öğrencilerin tekrar eski okullarına dönüp dönemeyeceği de önemli bir sorun. Köklü liselerin yöneticileri, daha önce temel liseye kaptırdıkları öğrencilerinin, kontejan olması ve puanlarının uyması halinde geri dönebileceği sinyalini veriyor. Ancak, bunun için nakil döneminin beklenmesi gerektiğini söylüyorlar.
5- KAYIT ÜCRETLERİ
Liseye yeni başlayacak olan öğrenciler, birkaç ay önceden temel liselere kayıt yaptırarak ücret ödemeye başladı. Velilerin cebinden yıllık 7 ile 15 bin lira arasında değişen ücretler çıktı. Temel liseye kayıt yaptırıp şimdi yeniden devlet okuluna geçmek isteyen öğrencilerin, ödenen ücretleri geri alıp almayacağı belli değil. Bazı dershaneler ücretlerin geri ödeneceğini söylerken, bazıları yorum yapmıyor.
6- DEVLETE BAŞVURAN DERSHANE ÖĞRETMENLERİ
Milli Eğitim Bakanlığı dönüşüm kapsamında dershane öğretmenlerini devlet kadrosuna alacağını açıklamış, bunun için başvuruların 1 Temmuz-1 Ağustos arasında yapılacağını vurgulamıştı. 1 Ocak 2014 itibariyle toplam 6 yıllık sigorta primi ödeyen dershane öğretmenlerinin bir kısmı bunun için başvurdu. Bu öğretmenlerin ne olacağı merak konusu.
7- LİSELERDE AÇILAN KURSLAR
Dönüşüm sürecinde birçok devlet okulu ve özel lise, öğrencilerini üniversite sınavına hazırlamak için farklı yöntem izledi. Bir kısmı daha önce dershanede çalışan bir grup öğretmenle dışardan destek alma yolunu seçerken, bir kısmı da kadrolu öğretmen aldı. Bazı okullar bu yeni yapılanma için veliden ek ücret istedi. Şimdi velilerden alınan bu paraların nasıl ödeneceği merak ediliyor. Ayrıca alınan öğretmenlerin bu durumda ne olacağı da belirsiz.
8- DERSHANEYE DÖNÜŞMEK İSTEYENLER
Bu süreçte hiçbir adım atmayan dershaneler, en şanslı olanlar gibi görünüyor. Çünkü bunlar dönüşüm için başvurmadı. Okulları için masraf ya da tadilat yapmadı, sadece öğretmenlerini gönderirken tazminatlarını ödedi. Şimdi dershane olarak faaliyetlerini sürdürüp sürdürmeyecekleri gerekçeli karar sonrasında belli olacak.
9- BAKANLIĞIN TAKVİYE KURSLARI
Milli Eğitim Bakanlığı, kapanan dershanelerin boşluğunu, devlet okullarında açtığı takviye kurslarıyla doldurmayı planlıyordu. Dersverecek öğretmenlerin saat ücretlerini de 10 liradan 20 TL’ye çıkardı. Şimdi bu kursların devam edip etmeyeceği belli değil.
10- HUKUKİ BOŞLUK
Bütün sorunların aşılması için top Milli Eğitim Bakanlığı’nda. Bakanlığın, gerekçeli kararın ardından dershaneleri yasal zemine oturtacak yeni bir düzenleme yapması şart. Ancak yasal düzenleme için TBMM onayı da gerekiyor.
Yanıt bekleyen sorular
- Temel liseler bu kararın ardından öğrenci kaydı yapabilecek mi?
- Teşvikler devam edecek mi?
- Takviye kursları kalkacak mı?
- Temel liselerin durumu bundan sonra ne olacak?
- Milli Eğitim Bakanlığı, yeni yol haritasını ne zaman belirleyecek?
- Bakanlığın belirleyeceği yol haritasına göre yasa teklifi ne zaman hazırlanacak?
- Kanun teklifi ne zaman TBMM’ye sunularak yürürlüğe girecek?
- Milli Eğitim Bakanlığı, yeni düzenlemede dershane açma şartlarını zorlaştıracak mı?
Temel lise ile dershane arasında kaldılar
Bu yıl çok sayıda lise öğrencisi, üniversite sınavına hazırlık için dershaneden dönüşen temel liselere kayıt yaptırmıştı. Bu öğrencilerin yeni durumda kayıt oldukları okullara mı devam edeceği yoksa yeniden dershaneye mi gideceği soru işareti.
DERSHANECİ İSYANI: Kalbime 6 stent takıldı
ANAYASA Mahkemesi’nin verdiği karar sadece veli ve öğrencileri değil, kurumlarını kapatan dershanecileri de etkiledi. Okullaşırken masrafa giren dershaneciler şimdi ne yapacaklarını bilemiyor. Final Dershanesi Eğitim Koordinatörü Hatice Yılmaz dershanelerin kapatılma sürecinde hem sağlığından olduğunu hem de maddi yönden zarar gördüğünü söylüyor:
“Ben dershanelerimi kapatmış olan bir dershaneciyim. Devlete güvenerek bir yıl önceden kurumlarımı kapattım. 5 tane kurum kapattım. Kapatırken, çalışma arkadaşlarımdan ayrılırken çok ama çok üzüldüm. Kapatma maliyeti de çok yüksekti benim için. Kaç tane dairemi sattım. O üzüntülerimin sonucunda sağlığımdan oldum. Kalp damarlarım tıkandı, 6 tane stent takıldı. Beni bu kadar üzmeye kimsenin hakkı yoktu. Bugün kapatmıyorlarmış. Ne olacak? Geri dönüş mü var artık? Ben tazminat talep ediyorum. 25 yıllık emeğim çöpe atıldı. Yok sayıldı. Dava açacağım. Burada olmadı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne kadar giderim. Geç gelen adalet, adalet değildir benim gözümde.”
Dershanecilerden AYM kararıyla ilgili diğer görüşler de şöyle:
Hem okula hem dershaneye devam
Lokman Durak (Uğur Eğitim Kurumları Genel Müdürü)
Milli Eğitim Bakanlığı muhtemelen dershanelerle ilgili yeniden düzenleme yapacak. Ancak bu kararın zamanlamasının yanlış olduğunu düşünüyorum. Bu karar ya 4 ay önce ya da 4 ay sonra açıklanmalıydı. Uğur Okulları, okula dönüşüm kararını dershanelerin kapatılması kararından daha önce aldı ve ilk okulunu 2 yıl önce açtı. Bununla beraber kurumumuz gerekçeli kararın açıklanmasından sonra uygun koşulların oluşması halinde 47 yıldır başarıyla yaptığı dershaneciliği de yapmaya devam edecektir. Her koşulda velilerimizi mağdur etmeyeceğiz.
Bakanlık yol haritası çizmeli
İbrahim Taşel (Tüm Özel Öğretim Kurumları Derneği Başkanı)
Gerekçeli kararın açıklanmasının ardından Bakanlık, kapanan ve dönüşen dershanelerle ilgili yol haritası çıkaracak. Öğrencilerin, öğretmenlerin, eğitim sisteminin zarar görmeyeceği bir yol izlenmeli. Temel liseye kayıt yaptıran öğrenciler kaydını iptal ettirmek isterse ücretleri iade edilir. Bakanlıkla işbirliği yaparak tarafların zarar görmeyeceği bir yol haritası çizmede katkıya hazırız.
TEMEL LİSELERE KAYIT OLANA, ÜCRET İADE EDİLİR
Eyüp Kılcı (GÜVENDER Başkan Yardımcısı)
Dönüşen okullar mağdur olmamalı, temel lise olarak hizmet vermeye devam edebilmeli. Temel liseye yazılmış öğrenciler kayıtlarını iptal ettirmek isterlerse paraları iade edilir. Temel lise ya da ortaokula dönüşen kurumların yeniden dershane olarak faaliyetlerine devam etmek istemesi konusu, çıkacak mevzuata bağlı. (Esra ÜLKAR)
BEKLEMİYORDUM
ANAYASA Mahkemesi’nin dershane kararının ardından dün Milli Eğitim Bakanlığı bürokrasisi olağanüstü toplantı yaptı. Yasadan çıkarılan “dershane” tanımının tekrar yapılmasının gerekliliği konuşulurken, tanımın yasal düzenleme mi yoksa yönetmelik değişikliğiyle mi olması gerektiği tartışıldı.
Toplantı sonrasında dershane kararını değerlendiren Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, “Bu kararı beklemiyordum” dedi. Avcı, özetle şunları söyledi:
“Şu saate kadar Milli Eğitim Bakanlığı’na ulaşmış bir resmi karar yok. Anayasa Mahkemesi gerekçeli kararını açıklasın, hangi maddeyle ilgili olarak ne tür gerekçelerle ne karar verdi, onu net olarak görelim. Hiçbir öğrencimizi ortada bırakmayız. Takviye kurslarımız devam ediyor, yeni kayıtları alacağız. Dava bir yıl önce açıldı. Yürütmeyi durdurma talebi de vardı. Mahkeme o tarihte yürütmeyi durdurmayı reddetti. Bir yıl önce yürütmeyi durdurmayı reddettiği bir yasayı hangi gerekçelerle, ne değişti de şimdi reddetti? Yeni durumda öncelikle öğrencilerimizin, velilerimizin mağdur olmaması, çocuklarımızın takviye ihtiyaçlarının giderilmesi için ikincil mevzuatımızda gerekli değişiklik hazırlıklarımızı yaptık. Çıkabilecek her türlü karara karşı ikincil mevzuatı, yani yönetmeliklerimizle ve yönergelerimizle ne tür değişiklik yapabileceğimizi zaten daha öncesinden planlamıştık. Gerekçe çıkınca hangi madde iptal edilmiş, konuşuruz.
GRİ BÖLGE
Eğitimci olan, gerçekten eğitim hizmeti vermek isteyen temsilcilerle tekrardan otururuz. Özel eğitim sektörümüzün, öğrencilerimizin ve velilerimizin tedirgin olmasını gerektirecek bir durum yok. Yasa iptal edildiyse dershanelerin varlığıyla ilgili gri bölge oluşabilir. Onu düzenleme işi de MEB’e düşer. Gerekirse yasal düzenlemeye de bakarız.” (Gamze KOLCU/ANKARA)
‘AYM’den millete darbe’
AK Parti Ankara Milletvekili Aydın Ünal Darbe ürünü Anayasa Mahkemesi bir kez daha siyasi karar vererek TBMM’yi, milleti yok saydı. Bu demokrasi değil, millete darbe. Karar gösterdi ki Gülen’le, içimizdeki hainlerle daha yoğun mücadele edeceğiz.
İktidar boşluk kaldırmaz
AK Parti Gaziantep Milletvekili Şamil Tayyar (Twitter mesajı) Yargıtay, Danıştay, YSK, RTÜK şimdi AYM. Yakında TSK zıplar. İktidar boşluk kaldırmaz. Vakit kaybetmeden erken seçim. Ya zillet ya millet.
İHTİYACI YOK ETMEK GEREK
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay CHP, daha önce de dershanelere ilişkin ihtiyacı ortadan kaldırmanın gerekliliğini vurgulamıştı. Ben dershaneler doğrudur demiyorum ama dershanelere olan ihtiyacı, Türk milli eğitim sisteminde yapılacak köklü, sağlam reformlarla ortadan kaldırmak lazım.
Hukuka uygun bir karar
CHP İstanbul Milletvekili Akif Hamzaçebi Anayasa Mahkemesi hukuka uygun bir karar vermiştir. Hükümetin düzenlemesi, bir grupla hesaplaşmak gibi hiçbir hukuki temeli bulunmayan siyasi gerekçelere dayanıyordu. AYM hükümetin arzu ettiği doğrultuda karar verirse iyi, arzu etmediği şekilde karar verirse kötü; böyle bir anlayışı kabul etmiyoruz.
İzlenecek yolu tartıştık
MHP Genel Başkan Yardımcısı Zuhal Topcu Kararın gerekçelerini tüm ayrıntılarıyla incelememiz gerekir. Karar üzerine biz de konuyla ilgili arkadaşlarla toplantı yaptık. Bundan sonra izlenmesi gereken yol nedir, bunları tartışıyoruz. (Nuray BABACAN / ANKARA)
Davutoğlu: Karar bize ulaşınca gerekeni yaparız
BAŞBAKAN Ahmet Davutoğlu, Anayasa Mahkemesi’nin dershanelerin kapatılmasını öngören yasayı iptal etmesi ile ilgili şunları söyledi: “Anayasa Mahkemesi’nin kararı doğrultusunda yapılacaklarla ilgili kimsenin şüphesi olmasın. Gerekçeli karar bize ulaşınca boşluk oluşmaması için gerekeni yaparız. Hukuka saygımız var. Eğitim politikalarını belirleme yetkisi hükümete aittir. Son günlerde seçimler sonrasında ortaya çıkan tablo, siyasi görüşmeler üzerinden, koalisyon çalışmaları yapılırken bazı açıklamaların gündeme gelmesi de açıkçası düşündürücüdür.”
O da iptal istedi
ANAYASA Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan’ın 1 Eylül’de dershanelerin kapatılmasına ilişkin yasanın iptali yönünde oy kullandığı belirlendi. AYM 5’e karşı 12 oyla nitelikli çoğunlukla iptal kararı verdi.
İptal kararının yürürlüğe girip sonuç doğurabilmesi için gerekçeli kararın en kısa sürede yazılıp Resmi Gazete’de yayımı gerekiyor.
MÜDÜRLERE KÖTÜ HABER
AYM’nin okul müdürlerinin görevden alınmasıyla ilgili yasa maddesinin iptal istemini ise “idarenin tasarruf yetkisi bulunduğu” gerekçesiyle ve oybirliği ile reddettiği öğrenildi AYM’nin bürokratların yasayla görevden alınmalarına ilişkin diğer bir hükmü de iptal ettiği öğrenildi.