SSK’lı çalışan 15 milyon kişi ile 2 milyon işvereni yakından ilgilendiren ‘arabuluculuk’ düzenlemesi 1 Ocak 2018 itibarıyla yürürlüğe girmişti. Buna göre; kıdem ve ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti ile işe iade taleplerinde dava açmadan önce arabulucuya başvurmak gerekiyor.
BAŞVURU NEREYE?
Başvurular adliyelerde kurulan arabuluculuk bürosu ve büroların bulunmadığı yerlerde de sulh hukuk mahkemelerinin yazıişleri müdürlüklerine ücretsiz yapılabiliyor. İşçi ve işverenler tarafından arabulucuya taşınan uyuşmazlıklarda taraflar mahkemesiz 1 saatte anlaşabiliyor. Bu şekilde yıllarca mahkemelerde sonucu beklemek de gerekmiyor.
TİCARİ ALACAKLARDA
İşçi-işveren anlaşmazlığında dava açmadan önce arabulucuya gitmeyi zorunlu kılan düzenlemenin benzeri 2019 itibarıyla ticari alacaklar için de devreye girdi. Konuyla ilgili 7155 sayılı yasa 19 Aralık’ta yayımlanmıştı. Buna göre; paranın ödenmemesi, tazminat talepleri, ticari ihtilaflar hakkında dava açılmadan önce de arabulucuya başvurulması şartı var.
2 SAAT ÜCRETSİZ HİZMET
● Arabulucuya gidilmezse ne olur?
Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması halinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir.
● Toplantıya katılmak zorunlu mu?
Taraflar geçerli bir mazeret göstermeden ilk arabuluculuk toplantısına katılmazsa, tutanakta belirtilir. Toplantıya katılmayan taraf davada haklı çıksa dahi yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulur.
● Ücreti ne kadar, kim öder?
Taraflar arabuluculuk görüşmelerinde anlaşamazlarsa 2 saatlik ücret Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Aşan sürelerin ücreti, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit ödenir.
AVUKAT VE VEKİL KATILABİLİR
● Ödeme yapılmazsa ne olacak?
İşçi anlaşma tutanağı ile birlikte görevli mahkemeye giderek ‘icra edilebilirlik şerhi’ koydurup alacaklarını icra yoluyla tahsil edebilecek.
● Avukat katılabilir mi?
Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat ya da varsa avukatları aracılığıyla katılabilirler. Tarafın vekili aracılığı ile görüşmelere katılmak istemesi durumunda vekaletnamede arabuluculukla ilgili özel bir yetki gerekir.
● Anlaşamazlarsa ne olur?
Arabuluculuk sürecinde taraflar anlaşma sağlayamazsa mahkemeye başvurarak dava açabilirler.
ZAMANAŞIMINA DİKKAT!
● Arabulucuda alınan karar temyiz edilebilir mi?
Anlaşma sağlanması halinde tarafların imzasının yer aldığı bir tutanak düzenlenecek. Mahkeme kararı niteliğinde olan bu karar temyiz edilemeyecek. Yani karar kesin olacak.
● Kıdem ve ihbar için zamanaşımı süresi kaç yıl?
Yasayla kıdem, ihbar, kötü niyet tazminatı, iş sözleşmesinin eşit davranma ilkesine aykırı davranılmasından kaynaklanan tazminatta dava için zaman aşımı süresi 10 yıldan 5 yıla çekildi.