Geçtiğimiz günlerde çıkan torba yasa ile istihdamın korunması için işten çıkarmak 3 ay yasaklandı. Buna karşılık zordaki işveren, çalışanını ücretsiz izne gönderebilecek. Ücretsiz izin döneminde devlet işçiye ayda 1.177 lira ödeme yapacak. Ücretsiz izin, önceden kural olarak işçinin onayını gerektirmekteydi. Ancak işten çıkarmayı 3 aylık dönemde yasaklayan yeni madde ile işverenlerin, işçinin onayı olmaksızın ücretsiz izin uygulamasına başvurabileceği kabul edildi.
Amaca aykırı olmasın
Aylık 1.177 liralık destek; ücretsiz izne ayrılan, Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanamayan ya da işten çıkarılmış olup da işsizlik maaşından yararlanamayan işçiler için uygulanacak. Yani düzenlemenin amacı bu iki ödemeyi alamayan çalışanlara katkı sağlamak. Hukukçular, işverenlerin Kısa Çalışma Ödeneği yerine, keyfi olarak ücretsiz izin yöntemine başvurmalarının söz konusu düzenlemenin amacına aykırılık teşkil edeceğine dikkat çekiyor.
'Kötü niyet' kuralı
Hukukçulara göre; işverenin böyle bir yolu seçmesi ‘kötü niyetli’ davranış olarak değerlendirilecek. Yasada ise ‘3 aylık süre boyunca, iyi niyet kurallarına uymayan haller dışında, iş veya hizmet sözleşmeleri feshedilemeyecek’ maddesi yer alıyor. Bir başka deyişle, normal şartlarda sözleşmeyi feshedemeyecek bir çalışan, kötü niyetin ortaya çıktığı bu durum karşısında haklı nedenle sözleşmesini feshederek, kıdem gibi yasal haklarını talep edebilecek.
Bakanlık da takipte
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk da ücretsiz izin konusunun suistimal edilmemesi için yakın takipte olacaklarını belirtmişti. Bakan Selçuk, şöyle demişti:
“Çalışanlarımız kaç prim günlerini tamamladıklarını biliyorlar. Dolayısıyla 450 gün prim ödeme ve 60 gün hizmet akdi şartını tamamlamışsa işverenin onun adına Kısa Çalışma Ödeneği başvurusu yapacağını, çalışanlarımız da biliyor. Biz de bunu kontrol edeceğiz zaten. Prim günlerini SGK olarak görüyoruz. Dolayısıyla işverenlerin buna uyacaklarına tamamen inanıyoruz.”
Uymayan varsa bildirin
Önceliğin Kısa Çalışma Ödeneği olduğuna dikkat çeken Türk-İş Genel Sekreteri ve Türk Metal Başkanı Pevrul Kavlak da “Ücretsiz iznin bazı işverenler tarafından kötüye kullanıldığı görülürse, üyelerimiz bu durumu sendikalarına bildirsin. Sürecin takipçisi olacağız” demişti.