Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte, yüzde 1.7 ile beklentilerin oldukça altında büyüdü. Ekonomistler ile banka ve aracı kurum analistleri üçüncü çeyrekte yüzde 2.9-3 dolayında büyüme bekliyordu. Türkiye ekonomisi, 2014’ün üçüncü çeyreğinde yakalanan yüzde 1,7’lik rakamla üst üste 20 çeyrek büyüdü. Öte yandan, çeyrek bazda yaklaşık son iki yılın en düşük büyümesi kaydedilmiş oldu. En son 2012 dördüncü çeyrekte büyüme yüzde 1.4 olmuştu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla verilerine göre, Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla yüzde 1.7’lik artışla 33 milyar 530 milyon liraya çıktı.
Böylece, yılın ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 2.8’lik artışla 93 milyar 733 milyon liraya yükselmiş oldu.
Suçlu kurak yaz
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, olumsuz hava koşulları nedeniyle tarımsal üretimin azalmasının, 2014 yılı üçüncü çeyreğinde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) büyümesini sınırlandıran bir etken olduğunu belirtti.
Babacan, yazılı açıklamasında Türkiye ekonomisinin 3. çeyrekteki büyüme rakamlarını değerlendirdi. Üçüncü çeyrekte GSYH’nin geçen yılın aynı dönemine göre reel olarak yüzde 1.7 büyüme kaydettiğini ifade eden Babacan, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış büyüme hızında ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.4 artış gerçekleştiğini, böylece yılın 9 ayında GSYH’nin reel olarak yüzde 2.8 büyüdüğünü kaydetti. Üçüncü çeyrekte sanayi katma değerinin yüzde 2,7; hizmetler sektörü katma değerinin ise yüzde 3,1 artış gösterdiğine dikkati çeken Babacan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Böylece tarım dışı GSYH geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.8 büyüme kaydetmiştir. Olumsuz hava koşulları nedeniyle tarımsal üretimin azalması, 2014 yılı üçüncü çeyreğinde GSYH büyümesini sınırlandıran bir etken olmuştur.”
Dolar bazında %3.6 daraldık
Türkiye ekonomisinin dolar bazındaki büyümesi ise üçüncü çeyrekte yüzde 0.5 düzeyinde kaldı. Türkiye ekonomisi dolar bazında ikinci çeyrekte yüzde 4.3 ve birinci çeyrekte de yüzde 7.1 düzeyinde küçülmüştü.Bu veriler ile Türkiye ekonomisi yılın ilk 9 aylık döneminde dolar bazında yüzde 3.6 daralma ile 600 milyar 39 milyon dolara düştü.
Devlet harcadı vatandaş baktı
Hanehalklarının nihai tüketim harcamalarının değeri 2014 yılı üçüncü çeyreğinde sabit fiyatlarla yüzde 0.2’lik artışla 21 milyar 898 milyon lira düzeyinde hesaplandı. Buna karşılık, Devletin nihai tüketim harcaması değeri 2014 yılı üçüncü çeyreğinde sabit fiyatlarla yüzde 6.6’lık artışla 3 milyar 308 milyon liraya tırmandı.
Son 7 çeyreğin en düşük büyümesi
Bu yılın 3. çeyreğinde büyüme yüzde 1,7 ile son 7 çeyreğin en düşük seviyesinde kaldı. Beklenenden düşük gelen büyüme rakamı sonrası Borsa’da hafif satıcılı bir seyir olsa da gün sonunda dünya borsalarındaki artışa paralel yükselişler yaşandı. Dolar ise 2.2645 TL’den işlem gördü. Son çeyreğin ilk aylarına ilişkin öncü göstergeler biraz karışık bir görünüm ortaya koysa da son çeyrekte de üçüncü çeyreğe benzer ılımlı bir mütevazi büyüme oranı öngörülüyor. Tarım sektöründeki yüzde 4,9’luk daralma üçüncü çeyrekte GSYH’nın piyasa beklentilerinin altında gerçekleşmesindeki en büyük neden olarak gösterildi. Bu yıl yaşanan aşırı kuraklık, don olayları ve düzensiz yağmur rejiminin etkisiyle tarım sektörünün büyümeye katkısı 3. çeyrekte yaklaşık 7 yılın en kötüsü oldu. Tarımın sektörünün büyümeye katkısı 9 aylık dönemde yüzde 3 düşüşe işaret etti.