Biz kuyumcunun, kürkçünün, avukatın, doktorun asgari ücretliden daha az vergi ödediğini bilerek Maliye’nin üstüne o kadar gittik ki bakanlık ‘Zihni Sinir’ projelerle çıkıyor artık karşımıza. Önce şunu belirtelim; Maliye’nin vergi inceleme elemanı sayısı son 4 yılda 3 binden 10 bine çıktı. Yakın gelecekte de 15 bine çıkacak. Diğer yandan artık Maliye’nin inceleme yöntemleri de değişti. İşin içine bilgisayarlar ve yazılımlar girdi. Bu tabii incelemeleri hızlandırdı. İnceleme elemanları senaryo analizleri şeklinde gelen inceleme emirlerini bilgisayarın belirlediği alanlarda yapıyor.
GENÇ MALİYECİ İNTERNETE BAKAR
Bu gelişme sonucu inceleme sayısı üç kat artmış durumda. Büyük şirketler artık her dönem inceleme altında. Bir de uluslararası bilgi değişimi imkânları da kullanılmaya başlanınca artık vergi kaçırmak bayağı zor hale geldi. Bu düzenli ve kimsenin sesini çıkaramayacağı incelemelerin yanı sıra Maliye’ye yeni gelen 6 bin genç inceleme elemanının teknolojiyi de kullanarak yaptığı ilginç denetim yöntemleri de şirketlere göz açtırmıyor. Maliye’nin yeni aldığı 6 bin genç inceleme elemanı her şeyden önce incelemeye internetten başlıyor. Google’dan şirketin verilerine bakıyor. Sonraki en önemli kaynak ise genellikle profesyonel iş dünyasının buluştuğu paşlayım sitesi Linkedin. Danışmanlık şirketi PwC Türkiye Vergi ve Mali Hukuk Hizmetleri Lideri Zeki Gündüz’ün mükelleflerinden birisinin başından geçen olay şöyle: Şirket incelenirken satışlar üzerinde bir anlaşmazlık yaşanıyor. İnceleme elemanı şirketin çalışanına bir soru yöneltiyor. Şirket çalışanı “Ben satış yapmıyorum” diye cevaplıyor. Ancak inceleme elemanı “Linkedin’de satış elemanı olduğunuzu yazmışsınız” diye cevap veriyor. Sonuçta inceleme elemanı iddiasını kanıtlıyor, yazıyor cezayı.
RADARA TAKILIRSINIZ
Sadece bir olayla sınırlı değil. Örneğin aynı zamanda Linkedin’de profilinde ‘genel müdür’ yazanların maaşı eğer asgari ücretten gösteriliyorsa genç Maliyeciler bunu buluyor. Şirket Maliye’nin radarına takılıyor. Teknolojik gelişmeye bir başka örnek de artık çalışanlar dışında birisine düzenli ödeme yapıyorsanız mutlaka incelemeye giriyor olmanız. Yapılan incelemelerin sonucu ise belli, ağır ceza.
İNCELENEN MÜKELLEF SAYISI % 50, CEZA İSE 2 KATI ARTIŞ KAYDETTİ
İncelemelerin fiili sonuçlarını ise Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nın faaliyet raporunda görebiliyoruz. Son yayımlanan 2013 sonu raporuna göre incelenen mükellef sayısı % 50 artışla yıllık 71 bin 352’ye ulaştı. Düzenlenen rapor sayısı 185 bine çıkarak son 2 yıla oranla dört kat arttı. Şirketlerin sadece 2013’te 53 milyar lira daha az gelir gösterdikleri görüldü. Bunun sonucu talep edilen vergi tarhiyatı yaklaşık yüzde 100 artışla 8.5 milyar liraya ulaştı. Kesilmesi istenen vergi cezasında ise toplam 19 milyar lira ile geçen seneye oranla yüzde 100’ün üzerinde arttı.