İstanbul Umum Pazarcılar Esnaf Odası Başkanı Mesut Şengün, Rusya'nın sebze ve meyve taşıyanlar dahil olmak üzere Türk tırlarını sınırda bekletmesi ve bazılarını sebepsiz yere geri göndermesinin pazarı nasıl etkilediğine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Rusya ile Türkiye arasında devam eden gerilimin üreticiyi olumsuz, tüketiciyi olumlu etkilediğini dile getiren Şengün, yaklaşık 10 gün önce çok daha düşük olan sebze ve meyve fiyatlarının şu anda biraz yükseldiğini söyledi.
Şengün, son bir haftada fiyatların kısmen yükselmesinde kış şartlarının etkili olduğunu kaydederek Rusya ile yaşanan gerilimin sebze ve meyve fiyatlarına "düşüş" olarak yansımasına değindi.
"Rusya'ya domates ve salatalık başta olmak üzere biber, dolma biber ve patlıcan gibi sebze ürünlerini ihraç ediyoruz. Ayrıca narenciyenin de yeri büyük" diyen Şengün, Rusya ile yaşanan gerilimin sebze fiyatlarını daha fazla etkilediğini aktardı.
"Gerginlik devam ederse ucuzluk ocakta yüzde 70 olur"
Şengün, "Şu anda İstanbul'da kurulan yaklaşık 400 semt pazarında sebze fiyatları mevsim normallerinin yüzde 30 altında satılıyor. Kriz nedeniyle 4 liraya satılacak domatesin fiyatı şu anda 2,5-3 lira, 3,5-4 liraya satılacak salatalığın fiyatı 2,5 lira, 3 liraya satılacak dolma biberinki ise 2 lira. Yani gördüğünüz gibi ortalama yüzde 30 daha ucuz" diye konuştu.
Başkan Şengün, Rusya'nın söz konusu yaptırımlarının devam etmesi halinde 2016 Ocak'ta sebze fiyatlarının yüzde 70'e varan oranlarda ucuzlayacağını sözlerine ekledi.
Er: "4 liraya satılması gereken mandalina 2 lira"
Tüm Bostan Sebze Meyve Komisyoncu ve Tüccarlar Federasyonu (TÜMESKOM) Başkanı Burhan Er ise şu an Rusya'ya ihraç edilen ürünlerin mevsimi olduğunu belirterek, bu ürünlerde Rusya'nın kısıtlaması sonrası ister istemez bir ucuzlama yaşandığını söyledi.
Burada arz-talep dengesinin önemli olduğunu belirterek, çok az da olsa bazı üreticilerin üretim miktarını azalttığını ancak bunun fiyatların ucuzlamasının önüne geçmediğini dile getirdi.
Er, sebze ve meyve fiyatlarında geçen yıllara bakıldığında normalde kısmen zam olması gerekirken şu anda herhangi bir artış yaşanmadığını bildirdi.
Başkan Er, "Özellikle limon, portakal, mandalina gibi narenciye ürünlerinde hiç artış yok. Mesela geçen yıla göre şu anda 4 liradan satılması gereken bir mandalina 2 lira. Şu anda en kaliteli mandalinanın fiyatı 2 lirayı geçmiyor sebze meyve halinde. Aynı şekilde 5 lira olması gereken domates 3 lira. Rusya bizden sebze meyveyi tam olarak almış olsaydı fiyatlar dediğim gibi olacaktı" diye konuştu.
"Rusya sebze meyve almıyor diye çöpe dökecek değiliz"
Türkiye'nin sadece Rusya'ya değil Fransa, Hollanda, Almanya, Ukrayna, Irak, İran ve Ortadoğu ülkeleri gibi çok sayıda ülkeye sebze ve meyve ihraç ettiğini dile getiren Er, "Rusya sebze ve meyve almıyor diye çöpe dökecek değiliz. Bunun pazarlama yollarını arıyoruz" dedi.
Er, Moskova'da bugünlerde hava sıcaklığının sıfırın altında olduğunu ve daha da düşeceğini belirterek, "Bu mevsimde sağlık açısından tüketilmesi gereken ürünlerin başında narenciye geliyor. Rusya bizden bunu almıyorsa kendileri yanlış yapıyor. Kendi halkına zarar veriyor. Ben o ürünü satacak pazarı bir şekilde bulurum ancak Rusya ne yapacak?" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin doğal gaza alternatif bulabileceğini de aktaran Er, ancak Rusya'nın Türkiye'den ithal ettiği birçok sebze ve meyveye alternatif bulamayacağını yineledi.
Er, sebze ve meyve üreticisinin mağdur olmaması için çözümler aradıklarını belirterek, "Ancak biz zarar edeceğiz diye milli menfaatlerden vazgeçilmesini de istemeyiz. Oturup ağlayacak halimiz yok. Rusya bizden meyve alsa ne olur almasa ne olur. Biz büyük bir ülkeyiz" ifadelerini kullandı.
Şu anda sebze ve meyvenin mevsim normallerinin yüzde 30 altında olduğunu vurgulayan Er, "Zarar ediyorsak da ülkemize feda olsun. Vatandaşlarımızdan ricamız; ucuza da bulmuşken bir kilogram mandalina alacağına 2 kilogram alsın. Sebze ve meyve ürünlerini biraz fazla alsınlar. Üretici de zarar görmesin, en az zararla bu süreci atlatsın." diye konuştu.