Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, "Ekonomide, bir nebze daha iç açıcı haberlerle bu yıla başlıyoruz. Geçen yıl iç talepte gördüğümüz daralma, bu yıl yerini hafif toparlanmaya bıraktı." dedi.
TÜSİAD'ın Olağan Genel Kurul Toplantısı, Sabancı Center'da gerçekleştirildi.
Kaslowski, genel kurul toplantısının açılışındaki konuşmasına, son günlerde yaşanan üzücü olaylara değinerek başladı.
Kaslowski, "İdlib'de meydana gelen çatışmalarda şehit düşen askerlerimizi rahmetle anıyorum. Ailelerine ve büyük Türk milletine başsağlığı diliyorum. Van'da meydana gelen çığ felaketinde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet diliyorum. Dün akşam umarım son olacak üzücü bir haber daha aldık, uçak kazasında hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet diliyorum, yaralılara acil şifalar diliyorum. 24 Ocak Cuma gecesi yaşanan Elazığ depreminde, hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımızı rahmetle anıyor, yakınlarına ve ailelerine başsağlığı diliyorum." ifadelerini kullandı.
Kurtarma çalışmalarında ortaya konulan özveri ile halkın depremzedelere yönelik fedakarlığının bu olayda teselli olduğunu dile getiren Kaslowski, depreme karşı hazırlıklı olmanın en önemli unsur olduğunu vurguladı.
Fay hatları üzerinde kurulmuş şehirlerin yapılaşmasındaki yer seçimlerinin, inşaat kalitesinin ve kurumların görevlerini eksiksiz yapmalarının hayati önem taşıdığına işaret eden Kaslowski, "Bu deprem, ülkemizin riskli pek çok noktasında ve özellikle İstanbul'da yaşanacak bir depremin ne kadar yıkıcı olabileceğini hepimize hatırlatmalıdır." dedi.
"2019'U, SIFIRIN BİRAZ ÜZERİNDE, CÜZİ SAYILACAK BİR BÜYÜME HIZIYLA KAPATIYORUZ"
Simone Kaslowski, ekonomide, bir nebze daha iç açıcı haberlerle bu yıla başlandığını dile getirdi. Geçen yıl iç talepte görülen daralmanın, bu yıl yerini hafif toparlanmaya bıraktığını belirten Kaslowski, şöyle devam etti:
"Tüketimde hareketlenme olduğunu görüyoruz. İnşaat başta olmak üzere, krizden derin şekilde etkilenen sektörlerde ise toparlanma daha uzun zaman alabilir. 2019'u, sıfırın biraz üzerinde, cüzi sayılacak bir büyüme hızıyla kapatıyoruz. 2020 yılında istihdam sorunumuz açısından yeterli olmayacaksa da daha yüksek bir büyüme bekliyoruz. Bu büyümenin bileşenleri, kamu harcamalarındaki artış ve özellikle kamu bankalarının bilançolarındaki genişlemeden oluşuyor. Diğer yandan, faizlerin düşmesi ile özel bankaların da tüketici kredi talebi karşılamaya başladığını görüyoruz. Geçmiş tecrübelerimizden de biliyoruz ki, sadece kredi genişlemesi ile büyüme sürdürülebilir değil. Bu tür büyümeler, verimlilik artışı getirmiyor. Yalnızca talebi artırarak ekonominin ısınmasına, yükselen enflasyon ve borç sorununa yol açıyor."
Kaslowski, bu yıl bu etkilerin belki hafif olacağını, belki de kısa vadede olumsuzluğa dönüşmeyeceğini ancak uzun vadeli etkilerinin iyi değerlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
Makul bir programın uygulanabilmesi için uygun koşulların bulunduğuna işaret eden Kaslowski, "Önümüzde yaklaşık 4 senelik seçimsiz bir dönem var. ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşına bir ara verildi. Her ne kadar uluslararası finans kuruluşlarının bu yıl dünya için öngördüğü büyüme tahmini, bir nebze düşürüldüyse de dünya ekonomisinde veya finansal piyasalarda bir duraklama veya daralma beklenmiyor." diye konuştu.
DIŞ POLİTİKADAKİ GELİŞMELER
TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Kaslowski, Türkiye ekonomisinin gerek duyduğu kaynakları bulması açısından önemli bir etkenin de etrafındaki jeopolitik gelişmeler olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Sayın Cumhurbaşkanımızın, Politico adlı internet gazetesinde, Libya krizini aşmak için toplanan Berlin zirvesinden önce yayınlanan yazısının sonuç bölümündeki mesajı, bu bağlamda çok önemsiyoruz. Cumhurbaşkanımızın yazısı, şu sözlerle bitiyor; 'Avrupa bir yol ayrımındadır. Bu tarihsel kavşakta, barış için çalışanlar cesur olmalı ve şiddetin bitmesi için ellerinden gelen her şeyi yapmalıdırlar. Avrupa, bu hedefe ulaşmak için eski dostu ve sadık müttefiki olan Türkiye'ye güvenebilir.' Berlin zirvesinden çıkan karar, bu açıdan önemli ancak sorunu çözmek için henüz yeterli olmayan bir adım sayılmalıdır. Bu kararın tüm taraflarca sahiplenilmesi sorunun çözümü için gereken karşılıklı güveni artıracaktır. Bu mesajın önerdiği diyalog arayışının, Alman Şansölyesi Sayın Angela Merkel'in ziyareti sırasında daha ileri bir noktaya geldiğini düşünüyoruz."
Yabancı sermayenin Türkiye'ye daha yüksek miktarlarda akması ya da jeopolitik risklerin azalmasının, bazı uygulamaların gözden geçirilmesi gerekliliğini ortadan kaldırmadığına işaret eden Kaslowski, "Önümüzde kredi büyümesine değil, verimlilik artışlarına odaklanılması gereken bir süreç var. Bu odaklanma, özel sektör adına kararlar alarak değil, özel sektörle beraber adımlar atılarak gerçekleştirilebilir. Üzerinde mutabakat sağlanmış ve günün küresel koşullarını da göz önünde bulunduran bir ekonomik program, geleceğe umutla bakmamızı sağlayacaktır. Bu programın ana bileşenleri mutlaka istişare ve reform olmalıdır." diye konuştu.
Gelecek dönemde iklim değişikliği ve Avrupa Birliği (AB) bünyesinde giderek öne çıkan yeşil ekonomi politikasının hem ekonomi hem siyasette
belirleyici olacağını vurgulayan Kaslowski, iklim değişikliği konusunda Çin'den ABD'ye kadar büyük duyarlılık olduğunu ifade etti.
AB ÜYELİK SÜRECİ
Avrupa Birliği'nin (AB) mevcut sorunları nedeniyle bugüne kadar elde ettiği büyük başarıların görmezden gelinemeyeceğini belirten Kaslowski, şunları kaydetti:
"AB ve Türkiye'nin birbirlerine ihtiyaçları çok büyüktür. Üyelik müzakerelerinin fiilen donduğu, ilişkilere bir soğukluğun hakim olduğu bugünkü durum kalıcı olamaz. AB ile diyaloğumuzu zaman kaybetmeden geliştirmeliyiz. Sonuçta, ne Türkiye, AB açısından sadece mülteci akınını engelleyen bir ülkedir ne de AB, Türkiye açısından sadece en önemli ve büyük pazardır. AB projesine dahil olmak Türkiye açısından, 200 yıllık modernleşme sürecinin varması gereken
bir hedeftir. Türkiye'nin tam üyeliği, Avrupa açısından ön yargılara teslim olmayacağının, doğusundan gelen enerjiye ve kültüre açıklığının bir göstergesidir. Kısa vadede, Gümrük Birliği'nin sürdürülebilir kalkınma hedeflerini de kapsayacak şekilde güncellenmesi artık ertelenemeyecek bir ihtiyaçtır. İki tarafın da çıkarları, yakınlaşmayı, birbirinin dilini anlamayı, sürdürülebilir bir gelecek için ortak hareket etmeyi gerektiriyor."
"DOĞU AKDENİZ'DEKİ ENERJİ KAYNAKLARI KONUSUNDA İSE TÜRKİYE'NİN, KIYILARINA HAPSEDİLMESİ KABUL EDİLEMEZ"
Simone Kaslowski, ABD ile sorunların artık çözülmesi gerektiğini belirterek, "Burada bizim tarafımızdan yapılabilecek şeyler olduğu gibi, ABD tarafından da 15 Temmuz sonrası sarsılan güven ilişkisini tamir edecek adımlar atılmalıdır. Halkbank davası, S-400 meselesi, F-35 uçakları meselelerini dikkat ve hassasiyetle izliyoruz. İran ve ABD arasındaki son kriz gösterdi ki; etrafımızdaki füze tehdidi hiç de azımsanacak gibi değil. Müttefiklerimizin bu konuda yapıcı adımlar atmasını ve Türkiye'nin savunma ihtiyaçlarının ittifak içinde, iş birliği ile karşılanacağı çözümler üretilmesini bekliyoruz. ABD Kongresi'nin yaptırım kararlarının hayata geçirileceği zaman yaklaşırken, bu kurumla diyaloğu yeniden kurmanın çaresini bulmak zorundayız. Bu konuda TÜSİAD olarak, tüm muhataplarımızla Türkiye'nin haklı tezlerini paylaşıyoruz. Türkiye'nin Suriye mülteci krizindeki rolü NATO içindeki önemini ve ekonomik alanlardaki iş birliği fırsatlarını da her noktada paylaşıyoruz." şeklinde konuştu.
Doğu Akdeniz'deki enerji kaynakları konusunda ise Türkiye'nin, kıyılarına hapsedilmesinin kabul edilemez olduğunu vurgulayan Kaslowski, "2004 referandumundaki tercihiyle adadaki çözümsüzlüğün sorumluluğunu taşıyan Kıbrıs Rum Kesimi'nin, Kıbrıslı Türklerin haklarını da kollayacağına inanmak güçtür. Ülkemizin; haklarını koruma konusunda güç ve iradesini gösterirken, bir taraftan da diplomatik kanalları açık tutmasını önemsiyor ve izlenen politikayı destekliyoruz. Türkiye, sahip olduğu güçlü boru hattı altyapısı ile doğal gazın Avrupa'ya taşınmasında, herkes için doğal ortak olarak algılanmalıdır. Bu yaklaşım, hem barışa hem de tüm paydaşların refahına hizmet edecektir." ifadelerini kullandı.
"DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ OLUMLU HAVA, ÜLKEMİZİ DE OLUMLU ETKİLİYOR"
TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi (YİK) Başkanı Tuncay Özilhan da Türkiye'de son dönemde yaşanan üzücü gelişmelerden dolayı duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Ekonomik anlamda 2020 yılına geçmiş yıllara oranla biraz daha iyimser girdiklerini aktaran Özilhan, "Gerek ülkemizde gerekse dünyada ekonomik endişeler biraz daha azalmış, iş dünyasının beklentileri biraz daha iyileşmiş durumda. Dünya ekonomisinin bu yıl 2019'a oranla bir miktar hızlanması bekleniyor. Dünya ekonomisindeki olumlu hava, ülkemizi de olumlu etkiliyor. Enflasyon rekor yüksek seviyelerden indi, TL'deki istikrarsızlık azaldı ve CDS primlerimiz düştü. Reel ekonomi de bir nebze nefes aldı. Faizlerin düşmesiyle kamu bankaları öncülüğünde başlayan kredi büyümesine özel bankalar da katıldı. Tüketici kredilerindeki artış ertelenen iç talebi geri getiriyor. Büyümedeki canlanma bir süre sonra istihdam artışına da yol açacaktır." diye konuştu.
2020'de ekonomiye hakim olan bu iyimserlikte olağanüstü tedbirlerin önemli bir etkisi olduğunu belirten Özilhan, "Olağanüstü uygulamalar normalleşirse ekonomimiz normalden giderek uzaklaşır, öngörülebilirlik azalır. Bu nedenle umarım kalıcı ve sağlıklı piyasa koşulları bir an önce sağlanır. Ayrıca, başta jeopolitik riskler olmak üzere orta vadede bir dizi gelişme bu havayı bozabilir." dedi.
"TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ, HEM TÜRKİYE'NİN HEM AB'NİN YARARINA"
Tuncay Özilhan, AB üyelik sürecine ilişkin ise "AB üyelik süreci, Türkiye için hem bugünün hem de yarının öncelikli konusu. Bu anlamda, Gümrük Birliği'nin tarım, kamu alımları ve hizmetleri de içine alacak şekilde güncellenmesi öncelik alanlarından bir tanesi. Türkiye-AB ilişkilerinin geliştirilmesi, hem Türkiye'nin hem AB'nin yararına." değerlendirmesinde bulunu.
"BÖLGENİN HUZURU VE İSTİKRARI DA TÜRKİYE İÇİN ÇOK ÖNEMLİ"
Türkiye'nin huzuru ve istikrarının; herkesle masaya oturabilmesinin, bölgenin huzuru ve istikrarı için çok önemli olduğunu vurgulayan Özilhan, şunları kaydetti:
"Bölgenin huzuru ve istikrarı da Türkiye için çok önemli. Ekonomide ise küresel ekonomideki talep artışından ve likidite bolluğundan yararlanmamız mümkün. Yeter ki içeride bünyeyi güçlendirelim, birlik beraberliği sağlayalım ve kurumlara olan güveni yeniden tesis edelim. Ancak Türkiye açısından bu bahar havasının bozulabileceğini de akılda tutmakta fayda var. Suriye, S400 derken üzerine eklenen Libya ve Doğu Akdeniz sorunları, küresel akımlardan yeterince yararlanmamızı engelleyebilir. Jeopolitik risklerdeki artış ve ABD seçim sürecinde Türkiye-ABD ilişkilerinin daha da sıkıntılı bir hal alması, bu riskleri daha da artırabilir. Ayrıca, hızlı kredi büyümesinin olası sonuçları ve cari işlemler dengesinin yeniden bozulma eğilimi de dikkate alınması gereken başlıklar... Bunun için makroekonomik istikrarı önceleyen politikalara ihtiyacımız var."
Özilhan, ayrıca uzun vadede ise büyüme temposunu sınırlayacak olan esas unsurun yapısal konular olduğunu sözlerine ekledi.