Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, bugün Rize'ye gelerek ÇAYKUR Genel Müdürlüğü’nde düzenlenen programda çay sektöründeki gelişmelere değinerek belirlenen 2016 yılı yaş çay taban fiyatını açıkladı. Toplantıda açılış konuşmasını yapan ÇAYKUR Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu, 2015 yılının ÇAYKUR için rekorlar yılı olduğunu söyledi. Sütlüoğlu “Bu sene yeni bir sezonun başındayız. Şu ana kadar 75 bin ton yaş çay yaprağı. 2015 yılında yaş çay alımında kuru çay üretiminde ve ödemelerde rekor sonuçlar elde ettik. İlk kez 1 milyar TL üzerinde yaş çay ödemesi ve 2 milyar TL ciro yakaladık. İhracatta yüzde 101’lik bir ciro artışı oldu. Karımız yüzde 88 arttı. 73 bin dekar ruhsatsız alan ruhsatlandırıldı.
4 ayda 685 ton ek kapasite artışı gerçekleştirdik.
Hedefimiz 10 bin ton günlük işleme kapasitesine ulaşmaktır. Asrın mucize bitkisi olarak adlandırılan steviya bitkisinin tarla ayağında başarılı olduk. Şekere alternatif olan, şekerden 300 kat daha fazla tatlandırma özelliğine sahip bu bitki için fabrika kurma çalışmalarımız devam ediyor. Çaya tatlı bir kardeş gelecek. Organik havzamızı 38 bin dekara çıkarttık. 11 bin 500 üreticimiz ile organik üretim yapıyoruz.
Organik üretimimizi bu yıl bin 300 tondan 6 bin tona çıkartacağız. Siyah ve yeşil çay üretirdik bitki ve meyve karışımlı çaylarımızın yanında dondurma ve pudra gibi yan ürünlerimizde var. Didi bir başarı hikayesidir. Didi isimli soğuk çayımız ile her yıl ortalama yüzde 50 büyüyen ve sektöründe zirveye oturan bir marka haline gelmiştir” dedi.
“ÇAY STRATEJİK ÜRÜNDÜR”
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ise yaptığı konuşmada, çayın stratejik bir ürün olduğunu ifade ederek "Türkiye’de 1940‘lı yıllarda üretime başlanan çay Doğu Karadeniz insanı için temel geçim kaynağı olması hasebi ile son derece önemli, ülkemiz ve tarım sektörü açısından stratejik bir ürün dolduğunu vurgulamak istiyorum. Türkiye tüm dünyada çay üretim alanı bakımında 8. sırada, kuru çay üretimi açısından dünyada 6. sırada yer almaktadır. Türkiye dünyada üzerine kar yağan çaya sahip tek ülkedir. Bu üretimi ruhsatlı olanlarda 202 bin üretici gerçekleştiriyor. Toplam üretim alanı 762 bin dekardır. Yaş çay üretimi 1 milyon ile 1.3 milyon ton arasında değişiyor. Kuru çay üretimi ise 200 bin ton ile 260 bin ton olduğunu görmekteyiz. Çayın yüzde 65'i Rize’de üretilmektedir” diye konuştu.
"ORGANİK ÇAY ÜRETİMİNE GEÇİLECEK"
Bakan Çelik, çayda organik üretime geçme noktasında ittifakla karar aldıklarını hatırlatarak “Çay üretiminde organik üretime geçmene noktasında ittifakla bir karar aldık. Organik üretime geçme noktasında üzerimize düşeni yapacağız. Çay konumda organik üretime geçmek zorundayız. Biz yoğun bir çalışma içerisindeyiz. Ağustos sonuna kadar çalışmalarımız sürerken organik çaya geçiş noktasındaki destek politikalarımızı eylül ayı başında açıklayacağız. Bu alanda da önemli destekleme çalışmalarımız olacaktır” şeklinde konuştu.
"ÇAY KANUNU 2016’DA ÇIKACAK"
Üzerinde çalışılan Çay Kanunu'nun bu yıl içerisinde meclise getirilmesini hedeflediklerini ifade eden Çelik “Çay Kanunu ile ilgili çalışmalarımızda başladı. Geçtiğimiz hafta içerisinde de ilgili arkadaşlar ile bakanlığımızda görüştük. Birilerinin 'arkadan dolambaçlı bir şey yapılıyor' iddialarına kulak asılmasın. Ne yapacaksak şeffaf bir şekilde Rizeli arkadaşlarımız ile birlikte yapacağız. İnşallah bir mani olmazsa 2016 yılı içerisinde meclise gelmesi konusundan ben bakan olarak koşan noktada olacağım. İnşallah 2016 yılında noktayı koymuş olacağız“ ifadelerini kullandı.
"YAŞ ÇAY TABAN FİYATI 1.90 TL"
Bakan Faruk Çelik, 2016 yılı yaş çay taban fiyatını ise destekleme ödemesi ile birlikte 1.90 TL olarak açıkladı. Çelik açıklamasında, “ÇAYKUR 3 Mayıs itibariyle 1. sürgün alımlarına başladı. Dün itibari ile 75 bin ton çay alımı gerçekleştirildi. Yaş çay alım fiyatı bilindiği gibi 2015 yılında 1.58 TL olarak belirlenmişti. 12 kuruş destekleme ile 1.70 kuruş ödeme sağlanmıştı. Çay taban fiyatını belirlerken tüm dengeleri dikkate almak durumundayız. Dünyadaki ve bölgedeki gelişmeler biliniyor. Enflasyon ortada. Tüm bunların yanında esas dikkate alınması gereken üretecimizin nasırları elleri el emeği ve el emeğidir. Tüm bunları değerlendirdiğimizde 2016 yılı yaş çay alım fiyatını 158 den 177 TL ye yükseltip yüzde 12.02 lük bir arış gerçekleştiriyoruz. Prim desteği olan 13 kuruş ile birlikte ise 1.90 TL olarak belirledik“ dedi.
BAKAN ÇELİK ÖZEL SEKTÖRÜ UYARDI
Bakan Faruk Çelik, fiyat açıklamasının ardından sürdürdüğü konuşmasında, taban fiyatında altında yaş çay alımı gerçekleştiren özel sektör işletmeleri ne de seslenerek, “Herkesin çayı değerinden alması gerekiyor. Buna dikkat edelim. Bu son derece önemli. Buraya gelip bir emek sarf ediyoruz. Bu değeri meselesini herkes dikkate almalı ve göz ardı etmemeli. Ödemelerin makul bir zamanda olması önem arz ediyor. Para dışında her hangi bir ödeme yoluna gidilmemeli. Bindiğiniz dalı kesmeyin. Üretici ve sanayisi bir olmadan işler yürümüyor. Bu hususlarda özel sektörü hassas olmaya çağırıyoruz. Üreticinin mağduriyeti uzun vadede sanayicinin mağduriyeti olacağının bilinmesini istiyorum“ uyarısında bulundu.
ÇAY ÜRETİCİLERİ VE ZİRAAT ODASI FİYATTAN KISMEN MEMNUN
Rize Ziraat Odası Başkanı Nevzat Paliç de Bakan Faruk Çelik'in yaş çay taban fiyatını açıklamasının ardından yaptığı açıklamada "Sayın bakanımız zaten bizim talep ve isteklerimizin bir çoğunun buradan ifade etti. Sadece bizim fiyat talebimiz 2 TL'ydi. Kendileri 1.90 olarak açıkladı, teşekkür ediyoruz. Yine bizim talebimize yakın bir fiyat verildi, farklı bir fiyat verilmedi" derken, yaş çay üreticileri de açıklanan 1.90 TL’lik fiyatın kendilerini çok tatmin etmediğini belirtseler de ülkenin şartlarını göz önüne aldıklarında verilen fiyattan razı olduklarını dile getirdiler. Üreticiler açıklanan fiyatın artan üretim maliyetleri göz önüne alındığında denk bir tablo ortaya çıkardığını, üreticilerin gelir elde edebilmeleri için fiyatın en az 2 TL’nin üzerinde olması gerektiğini belirttiler.