Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Aziz Denli, Covid-19 ile uyumlu bir enfeksiyon sırasında veya sonrasında gelişen semptomların 12 haftadan uzun sürmesi ve alternatif bir tanıyla açıklanamaması durumuna “post Covid-19” denildiğini ifade etti. Bu durumda hastada çok farklı belirtiler olabildiğine dikkati çeken Denli, “Kimisinde basit bir kas ağrısı olabilirken, kimisinde ise unutkanlık ve hatta beyin sisi dediğimiz karmaşık nörolojik şikayetler ve tablolar ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu.
Denli, birçok ülkede yapılan istatistiksel araştırmalarda Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon polikliniklerine başvuran hastalarda en önde gelen şikâyetin kas iskelet sitemi ağrıları olduğunu aktardı.
En fazla başvuru sırt ağrısı şikayetiyle yapıldı
Denli, geçen yılın ilk 6 aylık diliminde Medicana Ankara Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon polikliniklerine post Covid-19 sendromu tanısı ile başvuran 100'ün üzerindeki hastadan elde ettikleri verileri paylaştı. Hastaların yüzde 63'ünün erkek, yüzde 37'sinin ise kadın olduğunu kaydeden Denli, “Post Covid-19 sendromlu tüm hastaların ortalama yaşı 38,6 iken, erkeklerde ortalama yaş 41,9 kadınlarda ise 36,7 idi. Bu hastalarımızın şikayetleri, baş ağrısından tutun bacak ağrısına, tat bozukluğundan tutun unutkanlık ve depresyona kadar çok geniş bir yelpazede görülmekte idi. Ancak en sık başvuru nedeni yüzde 49 gibi ezici bir çoğunlukta sırt ağrısı idi” değerlendirmesinde bulundu.
İç organlardaki sorun bedenin dışına yansıyor
Aziz Denli, hastaların önemli bir bölümünde omurgalarda aşırı hassasiyet tespit edildiğini açıkladı. Denli, tespit edilen kas dokusunda hassasiyet, spazm gibi durumlara karşı uyarılarda bulunarak şu ifadeleri kullandı:
“İç organlarımız ile cilt, kas ve eklemlerimiz bir sinir ağı ile birbiri ile bağlantılıdır. İç organdaki bir problem bu sinir bağlantıları sayesinde bedenimizin dışında, deride veya kasta kendisini ağrı ve spazm ya da renk değişikliği, sıcaklık, soğukluk gibi bir belirti ile gösterebilir. Çalışmamızı ilginç kılan başka bir sonuç ise bu hassas omur segmentlerinin aslında akciğer, bronşlar, kalp ve diafram gibi organlarımız ile olan bağlantılarıydı. Sonuç olarak Covid-19 enfeksiyonu gibi post Covid-19 sendromu da uzun süre gündemimizi işgal edecektir. Post Covid-19 sendromu geçirmiş ve sırt ağrısı ve miyalji gibi şikayetlerle başvuran hastaların yapılacak tedavilerinde tespit edilen bu omur segmentlerinin dikkate alınmasının hem hasta için hem de hekim için yüz güldürücü sonuçlar doğurabileceğine inanmaktayız.”
Tedavi için öncelik solunum egzersizleri
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Aziz Denli, hastalığın tedavisine ilişkin ise şu bilgileri verdi:
“Bu hastalara verilecek tedavilerin başında solunum egzersizleri olmalıdır. Böylece sadece akciğerlerinin kapasitesi artırılıp bol oksijen alımı sağlanmayacak, aynı zamanda diafram kasımızı daha aktif ve güçlü hale getirmiş olacağız. Bunun yanı sıra, solunum egzersizleri ile birlikte ağrılı omur segmentlerine yapılacak olan fizik tedavi veya nöralterapi ve akupunktur gibi bir girişimsel işlemle hem ağrı ve spazmı önlemiş olur hem de buraya yansıma yapmış olan kalp ve akciğer gibi iç organlarımız üzerindeki yükü hafifletmiş oluruz.”