Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Prof. Dr. Mustafa İsen, Osmanlı Devleti’nin başlangıçta bir Avrupa devleti olarak kurulduğunu söyledi.
Samsun Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Derneği’nce “8. Uluslararası Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Kongresi” düzenlendi. DSİ 7. Bölge Müdürlüğü Konferans Salonu’nda yapılan konferansın açılış oturumuna Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Prof.Dr. Mustafa İsen, Kosova Büyükelçisi Avni Spahiu, İzmir Milletvekili Rıfat Sait, Vali Yardımcısı Faruk Necmi Kurt, Lozan Mübadilleri Vakfı Başkanı Ümit İşler, Samsun Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Derneği Başkanı Erdoğan Özoral, ilçe belediye başkanları, öğretim üyeleri ve çok sayıda mübadil katıldı.
Kongrenin açılış konuşmasını yapan Samsun Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Derneği Başkanı Erdoğan Özoral, “Geçmişte yaşanan kırgınlıklar olabilir, üzücü şeyler olabilir ama bizler bu üzücü şeyler üzerine bir şeyler kurmak istemiyoruz. Biz geçmişte yapılan hatalardan ve üzücü olaylardan ders alarak geleceğe yönelik tüm insanlığa ve ülkemize, dostlarımıza yararlı, güzel, insani, duygusal ve ekonomik katkılarda bulunmak istiyoruz” dedi.
Mübadillerin ötekileştirildiğini belirten Lozan Mübadilleri Vakfı Başkanı Ümit İşler, “Mübadele aslında bir insan değişimin ötesinde arkasında da çok ciddi bir kültür temizliğini getirdi. Yani bu iki ülke arasında da maalesef böyle oldu. Önce mezarlarımız yok edildi. Sonra geride kalan eserlerimiz kaybedilmeye çalışıldı. Hep öteki olduk. Onlar bizim için ötekiydi, biz onlar için ötekiydik. Ötekileştirerek uzun yıllar karşılıklı diyalogumuz kopuktu. Ama bu son 10 yıl içersindeki diyaloglarımız, karşılıklı birlikteliklerimiz aslında bu kültür temizliğinden iki tarafında çok fazla rahatsız olduğunun farkına vardık. Bu konuda bizim 2004 yılında da ‘Kültür Varlıklarının Korunma Bilinci’ diye bir çalışmamız vardı. Artık ötekinin değil de hepimizin bu topraklarda yaşayan insanların ortak kültürlerini iyi bilmesi gerektiğine inanıyorum” diye konuştu.
Kendisinin de bir muhacir çocuğu olduğunu ifade eden Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Prof.Dr. Mustafa İsen, “Ailem 1881 yılında Kuzey Bulgaristan’dan Sakarya’ya göç etmişler. Ben de 4. kuşak muhacirim” açıklamasında bulundu.
OSMANLI DEVLETİ BAŞLANGIÇTA BİR AVRUPA DEVLETİ OLARAK KURULDU
Osmanlı Devleti’nin başlangıçta bir Avrupa ve Balkan devleti olduğunu belirten İsen, şöyle konuştu: “Balkanlara geçişimizin bu 660. yılıdır. Yani 660 yıldan beri bu kalıcı ilişkiler çerçevesinde devam eden bir alaka var. 1354 yılında Gelibolu üzerinden Balkanlara Süleyman Paşa komutasında bir grup Serdengeçti. Bizim bu geçte düzenli birliklerimiz yoktu. Ama bu geçişin arkasında son derece güçlü bir motivasyon ve bir inanç vardı. Geçişin arkasından da 1354 yılından hemen sonra 10 yıl içinde Edirne’nin dahil olduğu bütün bir bölge Osmanlı coğrafyası haline geldi. Çok kısa bir süre içersinde Balkanların büyük bir bölümü fethedildi. Osmanlı Devleti başlangıçta bir Avrupa devleti olarak kurulmuştu. Osmanlı Devleti’nin protokolüne bakıldığında çok kolaylıkla görülür. Rumeli beylerbeyi protokol bakımından Anadolu beylerbeyinin önündedir. Rumeli Kazaskeri Anadolu Kazaskerinin önündedir. Osmanlı Devleti başlangıçta bir Avrupa devleti, bir Balkan devletiydi. Ancak Yavuz Sultan Selim’in devrinden sonra seferlerin mecrası biraz doğuya doğru yönlenmiş. Ondan sonra Anadolu daha büyük bir önem kazanmıştır. Osmanlı Devleti 2 kanattan meydana geliyordu. Bunlardan birisi Rumeli, diğeri de Anadolu’dur. Rumeli’nin özellikle kendi tanımına göre Tuna’nın güneyinde kalan bölümü hiçbir zaman elden çıkabileceği hiçbir Osmanlı vatandaşının aklından ve hayalinden geçmeyecek bir şeydi.”
Göçmenlerin Samsun kültürüne çok önemli yararlar sağladığının altını çizen İsen sözlerini şöyle tamamladı: “Göçlerle birlikte büyük bir kültür geliyor. Bu kültürlerin kaynaşmasından yeni bir sinerji ortaya çıkıyor. Bu konumdaki şehirler Türkiye’yi biraz omuzlamış ve lokomotif yapmış şehirlerdir. Onun için eminim ki siz sıfırdan başlayarak önce kendi konumunuzu geliştirecek, kendi konumunuz ile birlikte bulunduğunuz bölgeyi geliştirecek oradan ülkeyi geliştirecek ve Türkiye’nin önünü açacak çok güzel çalışmalar yaptınız. Sizin bu şehir için ne kadar artı değer üreten bir topluluk olduğunuzu biliyorum. Ama daha çok çalışacağız, daha çok üreteceğiz, daya iyi şeyler yapacağız, örnek olacağız ve bütün bunları yaptığımız zamanda hem kendimiz mutlu olacağız, hem de çevremizi mutlu edeceğiz. Bu gayret ve yaklaşım içersinde devam edersek hiç kuşku duymayın ki, yarın elbet bizimdir.”
Konuşmalarından ardından 3. kuşak mübadil Mehmet Köseoğlu’na yaptıkları hizmetlerden dolayı plaketini 4. kuşak 8 yaşındaki Zeynep Ezgi Üner verdi.
“8. Uluslararası Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Kongresi” yarın yapılacak oturumla sona erecek.