Malatya Ticaret Borsası (MTB) Başkanı Gürsel Özbey, “Kayısı bahçelerine alan bazlı destekleme uygulaması istiyoruz” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker’in de katılımıyla 11 Aralık 2014 Perşembe günü Ankara’da düzenlenen TOBB Ticaret Borsaları Konsey Toplantısına katılan Malatya Ticaret Borsası (MTB) Başkanı Gürsel Özbey fındıkta olduğu gibi kayısıda da alan bazlı destekleme modeline geçilmesini gündeme getirdi.
Özbey tarafından Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker’e sunulan raporda şu bilgileri içeriyor:
“Kayısı çeşidinin ilkbahar geç donlarına karşı hassasiyeti çiçek ve erken meyve döneminde soğuklara karşı hassas olması, hava sirkülasyonun az olduğu, vadi yatakları gibi bölgelerde sıklıkla don afetinden zarar görmesi nedeni ile üretici için de büyük riskler oluşturmaktadır. Dolayısıyla bakım çalışmalarının eksiksiz yapılmasına rağmen topografik ve meteorolojik veriler dikkate alınmadan yapılan plantasyonlarda sıklıkla bu zarar şekli ile karşılaşılmaktadır. Bu risklerden dolayı potansiyel don felaketi ile karşı karşıya olan bu bölgelerde, havzalarda kayısı bahçelerinin tesis edilmemesi gerekmektedir. Bu alanlarda bahçe tesisinin yapılmaması için ise cazip uygulamaların başlatılması kaçınılmazdır. Uygulamanın yaygınlaştırılması ve kabul görülmesi için ise yerine ikame edilecek üründen dolayı telafi edici destekleme ödemesi uygulamasına gidilmelidir. Kayısı yetiştiriciliğine uygun alanların belirlenmesi sonucunda ise bu alanlar içerisinde yetiştiricilik yapan üreticilere ise alan bazlı destekleme yapılması yoluna gidilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda üretime dayalı olarak ürün miktarı üzerinden destekleme ödemesi(Kuru kayısıda fark ödemesi) yapılmalıdır. Bu uygulama tek başına dünya yaş kayısı üretiminde yüzde 11, dünya kuru kayısı üretiminde ise yaklaşık yüzde 85’lik bir paya sahip olan ilimiz için önemli bir destek olacak ve ülke ekonomisine daha fazla katkı sağlayacaktır.
Yıllar itibariyle yetiştiricilikteki hızlı artış, buna bağlı olarak yukarıda sayılan problemler nedeni ile kayısı yetiştiricilik alanlarının daraltılması, ekonomik ömrünü tamamlamış kayısı bahçelerinin yerine başka ürün desenlerinin yerleştirilmesi uygulaması ile kayısı üretim alanlarında da fındık örneğinde olduğu gibi destekleme ödemesi uygulamasına gidilmelidir.
Bu kapsamda; Fındıkta uygulanmakta olan Alan Bazlı Destekleme ve Telafi Edici Destekleme Uygulaması model alınarak, İl genelinde kayısı yetiştiriciliği yapılmasına uygun alanların tespit edilmesine esas olmak üzere mevcut kayısı üretim alanları coğrafi bilgi sistemi de kullanılarak belirlenmelidir. Bu kapsamda; Kayısı yetiştiriciliğinde öncelikle ilkbahar donlarına riskli bölgeler, toprak sınıflandırılması, topografik özellik, rakım, erkenci ve geççi bölgeler belirlenerek bu bilgiler ışığında mevcut kayısı bahçelerinin durumu ve yeni tesis edilecek kayısı plantasyonlarının alanları ve bölgeleri belirlenmelidir. Belirlenen alanların kayısı yetiştiriciliğine ruhsatlı alanlar olarak sınıflandırılması, kayısı yetiştiriciliğine uygun bölge ve alanlar dahilinde mevcut kayısı bahçeleri ile yeni tesis edilecek kayısı bahçelerine alan bazlı destekleme uygulaması yapılması, bu alanların dışında kalan bölgeler ise kayısı yetiştiriciliğine uygun alanlar olmayacağından mevcut kayısı bahçelerinin sökülmesi şartı ile telafi edici destekleme ödemesi uygulaması başlatılmalıdır.“