IDC verilerine göre, 2020 yılında dünyada
- 4 milyar insan
- 30 milyon civarında mobil uygulama
- 25 milyar civarında nesne
internete düzenli olarak bağlı olacak.
Buradaki nesneden kastedilen, evinizde ya da işyerinizde her gün kullandığımız araçlar. Ancak elbette onların bizim gibi internet kullanmasından söz etmiyoruz. Örneğin çamaşır makineniz arkadaşlarınızla chat yapmayacak ya da buzdolabınız alışveriş yapmayacak (fena fikir değil aslında).
Nesneler, yani kullandığımız makineler, servisler, giyilebilir teknolojik ürünler internete bağlanarak belirli protokoller yardımı ile birbirleriyle haberleşecekler. Örneğin çamaşır makineniz, internetten elektriğin daha hesaplı olduğu saatleri öğrenip ona göre kendi kendisini başlatabilir. Tabii içine çamaşırları koyup bunu yapması talimatını verdiyseniz. Başka bir örnek, iş yerinizden çıkıp eve gidiyorsunuz, arabanızın navigasyonuna eve gittiğinizi söylediniz. Navigasyon evinizdeki yönetim sistemi ile internet üzerinden haberleşip, örneğin kombiye sıcaklığı yükseltmesini veya mevsim yaz ise klimaya evi soğutmasını söyleyebilir.
Bu vizyonun bir örneğini görmek isterseniz (https://youtu.be/bPdltu-93pM) adresinde mevcut, görebilirsiniz.
Bu yakın gelecek değil, bunlar bugün, şu anda olan şeyler ve büyük bir yeniliğin gerçekleşen ilk adımları.
Daha ileri aşamalarda, örneğin 2020'de, telefonunuz, eviniz, işyeriniz ve bağlı bulunduğunuz tüm araçlarda çalışan kişisel asistanınızın (örneğin Siri) sesiniz veya yüz ifadenizden duygu durumu analizi yapıp size öneriler sunması, sanal gerçeklik ile bu analizi birleştirip sizi sanal tatile çıkartması olasılık dahilinde.
Ancak esas ilerleme, birkaç yıl içinde yapay zeka ile büyük verinin buluşması tamamlandığında gerçekleşecek... Şu anda veriyi topluyor ve analiz ediyoruz. Yapay zeka konusunda da epey ilerledik. Amazon, Microsoft ve Google "machine learning" (öğrenen bilgisayarlar) ile ilgili servislerini şu anda biz yazılım geliştiricilerin hizmetine sunuyor. Ücretsiz. (Örnek : Link) Sadece geliştirelim, onlar da veri toplasınlar diye... Bu yazılımlar şu anda sadece akıllıca tahminler üretebiliyorlar, ama bu daha başlangıç...
Yine de, yapay zekanın insan zekasının önüne geçmesine daha çok zaman var. İnsan ırkı zeki makineler yapmak için büyük bir hızla ilerliyor.
Ancak korkular da var... Yeni teknoloji çağına yön veren Elon Musk, Apple kurucusu Steve Wozniak ya da internetin mucidi Tim Berners-Lee gibi önemli isimler yapay zekanın sınırsızca geliştirilmesinden kaynaklı çekincelerini sürekli paylaşıyorlar.(Link)
Tim Berners Lee, geçtiğimiz günlerde yapay zekanın yakın gelecekte şirketleri yöneteceğini söyledi (Link). Genel müdüründen hoşlanmayan arkadaşlara duyurulur. Şirket yönetebiliyorsa, ülkeleri neden yönetemesin?
Seksenlerin filmleri sağolsun, bizler yapay zekayı hep bir vücuda bürünmüş robot gibi hayal ediyoruz. Yapay zeka bunun çok ötesinde, bir ağ üzerinde işleyen, olağanüstü bir veri toplama ve işleme kapasitesine, bunun sonucunda da strateji belirleyip karar alma yetisine sahip olursa, o zaman sadece insanda olan bir özelliği insan yapısı makinelere kopyalamış olacağız : özbilinç!
Tüm bunlar, gelecek biliminde adını "Singularity" (Tekillik) ile bulan bir kavrama işaret ediyor : kollektif zekaları insanlardan daha yüksek makineler.
Ama bu sizi yakın döneme dair endişelendirmesin; bu gelişmeyi 2100'den önce pek olası değil. Yapay zeka ile ilgili sürecin daha çok başlarındayız, bilgisayarlar resimleri algılamayı bile daha yeni ve çok zor öğreniyor. (Link)
Bitirirken, tüm bu sonuçlara dayanarak size cebinizdeki akıllı telefonu yavaşça yere bırakın ve koşarak uzaklaşın demeyeceğim. Yapay zeka uzunca bir süre olması gerektiği yerde kalacak : insanların daha iyi karar almasını sağlayan veri toplama ve işleme mekanizmaları rolünde.
Yine de gelecek geliyor, nesnelerin interneti de çok önemli bir adımı olmak üzere. Bir başka deyişle, çamaşır makinenizin arkadaşlarıyla chat yapmasına kendinizi alıştırın. :)