92 yıl önce Lozan Barış Anlaşması çerçevesinde gerçekleşen ’Nüfus Mübadelesi’ ile doğdukları topraklardan göç etmek zorunda kalan Türk ve Yunan mübadiller, Büyükçekmece’de buluştu. Düzenlenen törende Türklerin Yunanistan’dan Türkiye’ye gemilerle getirilmesi canlandırılırken, mübadele sırasında hayatını kaybedenler için denize karanfil bırakıldı.
Büyükçekmece Belediyesi, 1923 yılında Lozan Barış Antlaşması’na ek olarak yapılan sözleşme gereği alınan karar doğrultusunda gerçekleştirilen Nüfus Mübadelesi’nin 92’nci yıldönümüne yönelik anma etkinlikleri gerçekleştirdi. Mübadele kapsamında gemilerle Türkiye’ye getirilenler için Büyükçekmece Mimar Sinan Limanı’nda temsili karşılama töreni yapıldı. Türk ve Yunan mübadillerin de katılımıyla gerçekleştirilen etkinliğe, Büyükçekmece Belediye Başkanı Dr. Hasan Akgün, Büyükçekmece’den Yunanistan’a göç eden mübadillerin kurdukları Nea Kalikratya Kültür Derneği ve Nea Plagia Kültür Derneği’nin temsilcileri de katıldı.
101 YAŞINDAKİ KARADAĞ, O GÜNLERİ ANLATTI
Nüfus mübadelesinin yaşayan en yaşlı insanlarından biri olan 101 yaşındaki Lütfü Karadağ da anma etkinliğinde o dönemi anlattı. Yanya’da doğan ve mübadele sırasında henüz 10 yaşında olan Karadağ, “Lozan Antlaşması oldu. ‘Siz her şeyinizi bırakıp gideceksiniz. Türkiye’deki Ortadoks Hristiyanlar olduğu gibi buraya gelecek’ dediler. Bizim irademizle değil. Çok zordu o zaman 1920’lerde vasıta yok. Yanya sahilde değil, Preveze Limanı’nın aşağı yukarı 60 kilometre iç tarafında. O yolu at arabalarıyla 2 günde geldik Preveze’ye. Orada bizi bekleyen Türkiye’den gelme Sulh isminde küçücük bir yük gemisi vardı ona bindik, onunla geldik Pendik’e yerleştik” dedi.
“ALLAH HİÇBİR ÜLKEYE BUNLARI İNŞALLAH BİR DAHA YAŞATMAZ”
Mübadele sırasında büyük acıların yaşandığına dikkat çeken Büyükçekmece Belediye Başkanı Dr. Hasan Akgün, şunları söyledi; “Emin olun konuşurken bile sesim çatallaşıyor. Çünkü olayı birebir sizinle beraber burada yaşadık. Duygulanmamak mümkün değil. Mübadele olgusunun bir tarih olduğunu kabul ediyoruz. 92 sene önce Türkiye ve Yunanistan arasında yapılan antlaşma sonucu mübadiller olayı ortaya çıkmıştır. Yan 2 milyon nüfus karşılıklı göç etmiştir. Bulunduğumuz yer eski ismi Kalikratya, bugünkü ismi de Mimar Sinan. Yunanistan’dan buraya buradan da Yunanistan’a 2 milyon insan göç ederken Türkiye’de ilk ayak basılan yerlerden bir tanesi de burası yani Büyükçekmece Mimar Sinan beldesi. Bugün 92 sene önceki dramatik göçü tekrar yaşadık. Allah dünyada hiçbir ülkeye bunları inşallah bir daha yaşatmaz. Mübadele meselesini de bir ibret tablosu olarak her zaman canlı tutup alınması gerek dersleri almak da bizim görevimizdir. İki dost ülkenin kardeş şehir belediye başkanları olarak bizlerin bu olayı canlı tutmaya ve birlikte anma törenleri yapmaya devam ediyoruz.”
DENİZE KIRMIZI KARANFİLLER BIRAKILDI
Büyükçekmece Belediye Başkan Yardımcısı Bayram Ali Üner, mübadil kuruluşları adına ortak bildirge okuyarak mübadele sırasında yaşanan zorluklara dikkat çekti. Daha sonra Büyükçekmece Belediye Başkanı Dr. Hasan Akgün ile beraberindeki Türk ve Yunan mübadiller ellerinde karanfillerle Mimar Sinan Limanı’na yürüdü. Burada Türklerin Yunanistan’dan Türkiye’ye getirilmesini temsil eden tekneler, limana yanaştı. Başkan Akgün ve beraberindekiler teknelerle gelen vatandaşları karşıladı. Daha mübadele sırasında hayatını kaybedenlerin anısına denize kırmızı karanfiller bırakıldı.