Yakın bir geçmişte tek eşlilik, evlenme ve boşanma üzerinde araştırma yapan evrimsel psikoloji uzmanları, birbirlerine âşık olarak evlenen iki insanın, üç yıla varan bir süre boyunca heyecan ve coşkunun zirvede olduğu bir dönem yaşadıklarını, ancak bu süreden sonra aşk iksirinin azaldığını keşfetmişler. Uzm. Hipnoterapist Gani Eser anlattı...
Boşanmaların üç yıldan sonra çoğalmasının ana nedenlerinden biri olan bu tespit, başka çıkarımların yapılmasına da olanak veriyor. Evrimsel bakış açısı, bir çocuğu yetiştirmek için gereken süreyi aştıktan sonra seçtiğimiz eşe duyduğumuz ilginin azalmasına programlandığımızı söylüyor.
Bu bakış açısı psikolojiden daha çok biyolojik nedenler üzerinde duruyor. Tarla fareleri diğer birçok fare ve memeliden farklı olarak tek eşlidirler. Bilim insanları tarla farelerini diğer memelilerden ayıran hormonu keşfettiklerinde sır perdesi de aralanmış.
Vazopresin hormonu nasıl etkiliyor
Vazopresin adı verilen hormon erkek tarla faresinin beynindeki “accumbens çekirdeği” olarak bilinen bölgesindeki reseptörlere bağlandığında “o” dişiyle ilişki kuran bir haz alma duygusunu ortaya çıkarıyor ve tek eşliliği kilit altına alıyor.
Bilim insanları vazopresin hormonu seviyesini ayarlayarak çok eşli olan diğer fare türlerini de tek eşli davranışlara yönlendirebilmişler. 2008 yılında İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’nde bir araştırma ekibi 552 erkek üzerinde bir araştırma yapmış ve RS3 334 adı verilen genin bir bölgesinin bazı erkeklerde genetik olarak hiç bulunmadığını, bazılarındaysa tek ya da çift kopya olarak bulunduğunu belirlemişler. Kopya sayısı arttıkça beyindeki vazopresinin beyin üzerindeki etkileri de azalıyormuş.
Sadık mı, değil mi
Gelecekte kadınlar evlenme kararı alırken eşlerinin RS3 334 genine baktırıp sadık eş olup olmayacağına karar verebilecekleri gibi genetik olarak tek eşliliğe yatkın olmayan adayların vazopresin seviyelerini düzenleyecek hormon takviyesi ile de sadık hale getirilmesi de mümkün olabilecek gibi görünüyor.
Yakın bir zamanda evlilik danışmanınız şöyle diyebilir: “Eşiniz sizi aldatıyorsa onu kınamayın, büyük olasılıkla sebep genlerdir. Biraz vazopresin düzenlemesi yapalım, geçer.”