ÇÜ Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yasemin Saygıdeğer, klinikte tedavisi süren gönüllü 25 kişiden aldığı örneklerle Biyoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde koronavirüsün kanser hücrelerindeki etkisini araştırdı. Meme, karaciğer, kolon ve akciğer kanseri üzerinde yapılan çalışma kapsamında, koronavirüs hastalarından alınan kandan elde edilen serumlar laboratuvarlarda çoğaltılan farklı kanser hücrelerine enjekte edildi. 1 yılı bulan araştırmanın sonucuna göre; serumların verildiği kanser hücrelerinin, 'metastaz' adı verilen bir süreç içerisine girdiği, yani başka organ ya da dokulara yayılma potansiyellerini artırdığı ortaya çıktı. Elde edilen sonuçlar ise uluslararası tıp alanındaki bilimsel makalelerde yayınlandı. Uluslararası yayınlarda çalışmalarının referans alındığını belirten Doç. Dr. Yasemin Saygıdeğer, "Koronavirüsün etkisiyle akciğerlerdeki parçalanmış hücrelerden saçılan sitokinler ve diğer virüslerle ilişkili partiküller kana karışıp tüm vücuda yayılabiliyor. Eğer bu kişide kanser varsa, kanserli alana da bu partiküller kan yoluyla ulaşıyor. Bu durumun kanser hücrelerinde nasıl bir etki uyandırdığını yaptığımız araştırma ile inceledik" dedi.
ÖLÜMCÜL SONUÇLARA NEDEN OLUYOR
Klinikte tedavi gören 25 gönüllü koronavirüs hastasından kan örneği aldıklarını belirten Doç. Dr. Saygıdeğer, "Kanı ayrıştırarak içerisinde bulunan virüslerden salınan partikülleri ve akciğer hücrelerinden salınan stokinleri serum formuna getirdik. Bu serumları laboratuvarlarda çoğaltılan farklı kanser hücrelerine uyguladık. Serumun, meme, karaciğer, kolon ve akciğer kanserlerinin hepsinde, kanser hücrelerinin bir yerden başka bir yere hareketini, yani ölümcül sonuçlara neden olan metastazı artırdığını belirledik. Kanser hücreleri, hücreler arası bağlantılarını 48 saat içinde kaybedip bulunduğu dokudan ayrılıp başka yerlere göç edebilme özelliği kazanıyor" diye konuştu.
KORONAVİRÜS SONRASI METASTAZ GÖRÜLDÜ
Bazı kanser hastalarının ise koronavirüs geçirdikten sonra 6. ayda artmış akciğer metastazı gösterdiğinin de çalışmada tespit edildiğini dile getiren Doç. Dr. Saygıdeğer, "Literatürde kanserli hastaların koronavirüse yakalandığında immün sistemin bir şekilde kanser hücresi ile savaştığı iddiasıyla yayınlanan birkaç çalışma vardı. Biz de bu çalışmalardan yola çıktık ancak bizim sonuçlarımız genellikle hücrelere daha kötü etki ettiğini gösterdi. Hatta biri kolon biri de yumurtalık kanseri olan hastaların koronavirüs geçirdikten sonraki 3'üncü ve 6'ncı aylardaki tomografi görüntülerinde akciğerlerinde bir anda yaygın ilerleme olduğunu gördük. Yayınımızda da bunları toparlayarak, uluslararası literatürle paylaştık."
KALABALIK VE HASTANE ORTAMINA DİKKAT
Kanser hastaları pandemi dönemi büyük zorluklar yaşadığına da değinen Doç. Dr. Saygıdeğer, şu önerilerde bulundu:
"Pandemi döneminde kanser hastalarına öncelik verilmesine rağmen hastaların kendisi de evden çıkmaya korktuğu için tanı ve tedavilerinde gecikmeler oldu. Bir de üstüne koronavirüs geçirilmesi bu hastaların bir kısmını, tam da ne olduğunu anlayamadan daha hızlı kaybetmemize neden oldu. Artık belki daha hafif geçiriliyor ama duyarlı hasta gruplarında immün sistemleri daha zayıf olabileceğinden, virüs ağır seyredebilir. Tüm kanser hastalarının koronavirüse yakalandıklarında mutlaka hekimlerine danışarak tedavilerini tamamlamalarını, hastanelerde ve kalabalık ortamlarda özellikle dikkatli olmalarını, kişisel koruyucu ekipmanlarını mutlaka kullanmalarını öneriyorum."
Doç. Dr. Yasemin Saygıdeğer'in yaptığı bu araştırmanın sonuçları uluslararası bilimsel yayınevleri SpringerLink, MDPI ve Frontiers'in konuyla ilgili yayınladığı makalelerde yer aldı.