Türkiye'de yaklaşık 5 milyon kişinin kabus bozukluğu hastası olma riski taşıdığını belirten Uyku Tıbbı Derneği Üyesi Prof. Dr. Derya Karadeniz, bu durumun uyumaktan korkmaya, uyku yoksunluğuna ve daha yoğun kâbuslara yol açtığını söyledi.
Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Oerya Karadeniz, kabusların tekrarlayıcı bir hal alıp, kişinin uykusunu bozmaya başlamasının, "kabus bozukluğu" olarak adlandırılan uyku hastalığına yol açtığını belirtti.
Türkiye'de 5 milyona yakın kişinin kabus bozukluğu hastası olma riski taşıdığına dikkati çeken Karadeniz, "Kabuslar genellikle 3 ile 6 yaş arasında başlıyor fakat herhangi bir yaşta da başlayabiliyor. Kabusların genellikle yaş ilerledikçe sıklık ve yoğunluğu azalıyor ancak 60 veya 70 yaşlarındaki bazı hastalar hala sık ataklar yaşadıklarını anlatıyor. Kabus bozukluğu uyumaktan korkmaya, uyku yoksunluğuna ve böylece daha yoğun kabuslara neden olarak uykusuzluk ve gündüz uykululuğuna neden olabiliyor" dedi.
Prof. Dr. Karadeniz, rüya içeriklerinin hem cinsiyetler arasında hem yaşamın farklı dönemlerinde değişkenlik gösterdiğini belirterek, rüyaların gerek içerikleri gerekse ortaya çıktıkları uyku evresine göre kategorize edildiğini vurgulayarak şöyle konuştu: "Kabus bozukluğu, genellikle REM uykusu esnasında oluşan ve çoğunlukla uyanmayla sonuçlanan rahatsızlık verici zihinsel deneyimlerle karakterize yineleyici kabuslarla şekillenen bir hastalıktır. Kabuslar gerçeğe benzeyen tutarlı ya da tutarsız rüya dizileridir ve ilerledikçe artarak daha fazla rahatsızlık verici olurlar. Duygulanımlar sıkıntı, korku veya şiddeti içermekle birlikte sıklıkla öfke, hiddet, gerginlik, nefret ve diğer negatif duyguları da içerir. Rüya içeriği genelde kişiyi fiziksel şiddet tehdidi üzerine odaklar fakat aynı zamanda diğer üzücü temaları da içerebilir."
Uyandıktan sonra kabusların içeriklerinin ayrıntılı hatırlanmasının bozukluk için tipik bir olgu olduğunu anlatan Karadeniz, "Kabus bozukluğunda, uyanıklık sonrası gerginlik, sıkıntı ve uykuya yeniden dalmakta zorluk olabilir. Kabuslar çocuklarda daha sık görülür. 3 ile 5 yaş arasındaki çocukların yüzde 10 ile 50'sinin anne babalarını rahatsız edecek derecede ciddi kabusları olduğu bilinmektedir" ifadelerini kullandı.
YATAKTA EŞLERİNİ YARALIYORLAR
REM Uykusu Davranış Bozukluğu hastaları, sıklıkla kendisi ya da eşlerini yaraladıktan sonra doktora başvuruyor. Her yaş grubunu etkileyebilmekle birlikte genellikle 50 yaş üzerindeki erkeklerde daha fazla görülüyor. Sıklığı ise tam olarak bilinmiyor. Prof. Karadeniz, hastalıkla ilgili şu bilgileri verdi: “Sebebi, REM uykusu sırasında olması gereken hareketsizlik halinin ortadan kalkması ve bunun sonucunda rüyaların harekete dönüştürülmesidir. Bazı kişilerde başka bir nedenle yapılan uyku tetkiki sırasında, kol ve bacaklarda seğirme ya da sıçrama ve konuşma gibi REM uykusu davranışları saptanır. Bu kişilerin en az yüzde 25’inde zaman içinde REM uykusu davranış bozukluğu geliştiği bilinmektedir. Tanısı uyku tetkiki ile konulur. Tanı için tetkik sırasında hastanın yatak geçirmesi gerekmez. REM uykusu sırasında artmış kas gerginliği ve artmış hızlı göz küresi hareketlerinin varlığı ile tanı konur. Hastanın kendisine ya da eşine zarar verme potansiyeli olan bir hastalık olduğu için tedavisi zorunludur."
HAYVANLARLA KARŞILAŞILAN BOL AKSİYONLU RÜYALAR
Sorunun giderilmesi için ilaç tedavisi uygulandığını belirten ve bazı kişilerin “Rüyalarımı adeta yaşıyorum” dediğini aktaran Prof. Dr. Karadeniz, rüyayı yaşamanın yani rüyada görüleni hareketlere dökmenin normal bir durum olmadığına dikkat çekerek şu değerlendirmede bulunodu: “Canlı ve senaryosu olan, kişinin duygusal olarak en düzeyde olduğu rüyalar REM uykusu sırasında ortaya çıkar, ancak bu üst uyku evresinde adeta koruyucu olarak, hareket edememe yani geçici felç durumu söz konusudur. Bu olması gereken hareketsizlik ya da geçici felç durumunun ortadan kalkması, rüyaların yaşanması ile sonuçlanır. Sıklıkla, kişinin tanımadığı kişiler ya da hayvanlarla karşılaştığı, saldırıya uğradığı ya da takip edildiği, hoş olmayan aksiyon dolu ve canlı rüyaların harekete dönüşmesi sonucu uykuda yaralanma yakınması sıktır."