ÖTV ve döviz kurlarındaki artış ilk çeyrekte sıfır araç fiyatlarının yüzde 20 artmasına, satışların ise yüzde 30 daralmasına neden oldu. 2014 yılsonu itibarı ile sıfır araç satışlarında geçen yıla göre yüzde 16’lik bir düşüş beklenirken, ikinci el satışlarının ise geçen yıla göre bu yıl yüzde 8’lik bir artış öngörülüyor. 2015 yılında ise sıfır araç satışlarında yüzde 15, ikinci el satışlarında ise yüzde 20’lik bir artış bekleniyor.
ÖTV ve döviz kurlarındaki artış sıfır araç fiyatlarının yüzde 20 artmasına neden olurken, fiyat artışı ile birlikte sıfır araç satışları ilk çeyrekte yüzde 30 geriledi. 2013 yılında 853 bin 378 adet sıfır otomobil ve hafif ticari araç satılırken, 2014 yılında yüzde 16 gerileme ile bu segmentlerin yılı 720 bin adetle kapatması öngörülüyor. Sıfır araçlara nazaran oldukça hareketli günler yaşayan ikinci el piyasası ise, büyüme trendini sürdürüyor. Geçen yıl toplam 4 bin 244 bin 980 adet ikinci el otomobil ve hafif ticari aracın satıldığı Türkiye’de, bu yıl ise yüzde 8’lik bir artışla 4 milyon 600 bin adet satışla kapatılması bekleniyor. 2014 yılına ÖTV, döviz kuru artışının ve alınan diğer önlemlerin damga vurduğunu belirten Borusan Holding şirketlerinden Manheim Türkiye Genel Müdürü H. Zafer Terzioğlu, hem sıfır araç hem de ikinci el piyasasını filo kiralama şirketlerinin hareketlendirdiğini ifade etti.
Otomobil satışlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Terzioğlu, 2014’te ÖTV ve kurdaki artışların önemli rolü olduğuna dikkat çekerek, “İlk çeyrekte sıfır araç fiyatları bir anda yüzde 20 artış gösterdi. Perakende satışlar inanılmaz yavaşladı. Resmi veriler ile sıfır araç satışlarında bu yıl ilk çeyrekte yüzde 30’luk bir daralma oldu. Ancak eğer filo kiralama şirketlerinin toplu alımları olmasaydı, bu oran yüzde 50’ler seviyesine çıkabilirdi” dedi.
Taşıt kredisi kullanım şartlarının zorlaştırılmasının da sıfır araç satışlarına olumsuz etki ettiğini belirten Terzioğlu, “Peşinatlar artırıldı ve vade kısaltıldı. Bu da ister istemez perakende satışların ciddi seviyede düşmesinde etkin rol oynadı” dedi.
Üçüncü çeyrekten itibaren perakende sektörün canlandığını gözlemlediklerini bildiren Terzioğlu, “Kurların düşmesi ile birlikte Ağustos sonu itibariyle sıfır araçlar için kampanyalar başlatıldı. Son çeyrekte ise agresif satış politikaları kampanyalarda etkili oldu. Fiyat indirimleri ile birlikte sıfır araçlara talep artmaya başladı. Düşen fiyatlar, kampanyalar ve dolayısı ile artan talep sıfır araçlara perakende ilgisini arttırırken, ikinci el araçların fiyatlarının ise yaklaşık yüzde 7 değer kaybetmesine yol açtı. Bu hareketlenmeye rağmen sıfır araç satışlarının geçen yıla oranla yüzde 16 azalmasını ve sektörün 2014 yılını 720.000 bin adetle kapatmasını öngörüyoruz” dedi.
Gelişen internet kullanımı sayesinde Online hizmetlerinin, ikinci el piyasasının yaşadığı artışta büyük etkisi olduğuna dikkat çeken Terzioğlu, “İlk altı ayda ikinci el fiyatları düzenli olarak artmaya başladı, çünkü talep oldukça yüksekti. Özellikle sıfır araçlarda yaşanan yüzde 20 oranındaki fiyat artışı ikinci ele talebi artırdı ve ikinci elde de fiyatları yukarıya taşıdı. Ağustos ayı sonuna kadar ikinci eldeki fiyat artış oranı yüzde 15’e kadar çıktı” dedi. Eylül ayı itibarı ile toplamdaki fiyat artışının yüzde 17’lere ulaştığını ancak sıfır araçlarda başlayan kampanyaların da etkisi ile ikinci elde fiyat artışının yüzde 7 geri gerilediğini ifade eden Terzioğlu, “Filo kiralama şirketlerinin 4 ay önce aldıkları sıfır araçları satmaya başlamaları bu kez de ikinci el piyasasındaki adet düşüşünü önledi. Filo şirketleri 2014 yılında hem sıfır araçlarda hem de ikinci elde canlanmanın en önemli kaynağı oldu” dedi. Zafer Terzioğlu, geçen yıl toplam 4 milyon 244 bin 980 adet ikinci el otomobil ve hafif ticari aracın satıldığı Türkiye’de, bu yıl ise yüzde 8’lik bir artışla 4 milyon 600 bin adet satışla kapatılmasının beklendiğini kaydetti.
Cari açığı tetikleyen en önemli faktörün enerji fiyatları olduğuna dikkat çeken Terzioğlu, “özellikle petrol fiyatlarındaki düşüşün devam etmesi ve döviz kurlarında aşırı bir artış yaşanmaması durumunda, sıfır araç satışlarının 2015’te bir önceki yıla göre en az yüzde 15 artacağını düşünüyorum, çünkü ertelenmiş talepler realize olacak. En azından 2013’ten 2014’e geçerken yaşanan kayıp 2015 yılında giderilmiş olacak. Ama bu saydıklarımızın tersi bir durum olursa, o zaman 2014 yılındaki daralma aynı şekilde devam edecek” dedi.