Eylül ayında yıllık tüketici enflasyonu 0,68 puan azalarak yüzde 8,86’ya geriledi. Hizmet grubunda yıllık enflasyon yatay seyrederken diğer alt gruplarda düşüş kaydetti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Eylül ayı fiyat gelişmeleri raporunu yayımladı. Bu rapora göre, Eylül ayında yıllık tüketici enflasyonu 0,68 puan azalarak yüzde 8,86’ya geriledi. Hizmet grubunda yıllık enflasyon yatay seyrederken diğer alt gruplarda düşüş kaydetti. Gıda fiyatlarındaki yüksek seyir sürdü. Ana eğilim itibarıyla, hizmet enflasyonu yüksek düzeyini korurken temel mal enflasyonundaki olumlu seyir devam etti.
Eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 0,14 oranında artıp ve yıllık enflasyon yüzde 8,86’ya geriledi. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla sırasıyla 0,41 ve 0,42 puan gerileyerek yüzde 9,95 ve yüzde 9,25 olarak gerçekleşti.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, hizmet grubunun katkısı yatay seyrederken diğer alt grupların katkısı geriledi. Temel mal grubunun katkısı bir önceki aya kıyasla 0,26 puan, enerji grubunun katkısı ise 0,22 puan azaldı. Gıda grubunun yıllık tüketici enflasyonuna katkısı 0,12 puan düşüş gösterse de alt gruplar arasında en yüksek katkı 3,36 puan ile halen bu gruba ait oldu.
Enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin ÖKTG-I endeksi dışında devam ettiği gözlendi. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle temel mal enflasyonu ana eğilimindeki yavaşlama kısmen bu dönemde de sürerken hizmet grubunda ana eğilim yüksek seyrini koruyarak çekirdek göstergelerdeki iyileşmeyi sınırlamaya devam etti.
Eylül ayında hizmet fiyatları aylık bazda yüzde 0,90 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 8,96 seviyesinde sabit seyretti. Bu dönemde gıda fiyatlarındaki yüksek seyre paralel olarak lokanta ve oteller grubunun hizmet enflasyonuna yaptığı olumsuz katkı sürdü. Buna ek olarak, Eylül ayında şehir içi yolcu taşımacılığı ücretlerinde gözlenen artışlar sonucunda ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonu yükseldi. Yıllık kira enflasyonu ise artış eğilimini koruyarak yüzde 7,37 oldu.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Eylül ayında yaklaşık 1 puanlık bir azalışla yüzde 9,42’ye geriledi. Dayanıklı tüketim malı fiyatları Nisan ayı sonrasındaki ılımlı seyrini Eylül ayında da sürdürerek bu görünümde temel belirleyici oldu. Bu grupta fiyatların aylık bazda yatay seyretmesi ile grup yıllık enflasyonundaki düşüş eğilimi belirginleşti. Bu dönemde giyim grubunda yıllık enflasyon sınırlı bir azalışla yüzde 8,40’a geriledi. Öte yandan, giyim ve dayanıklı dışı temel mal grubu yıllık enflasyonu yukarı yönlü seyrini korumuş ancak bu grupta da yıllık enflasyonun yükselişinin oldukça yavaşladığı izlendi.
Eylül ayında enerji fiyatları yüzde 0,16 oranında geriledi. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarına bağlı olarak akaryakıt ve tüp gaz fiyatlarında kaydedilen azalışlar belirleyici oldu. Bu dönemde yıllık enerji enflasyonu yüzde 1,38’e gerileyerek ılımlı seyrini korudu. Öte yandan, Ekim ayından itibaren geçerli olmak üzere elektrik ve doğalgaz fiyatları için belirlenen yüzde 9’ar oranındaki artışın önümüzdeki ay tüketici enflasyonuna doğrudan katkısının yaklaşık 0,4 puan olması beklendi.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 0,49 puanlık düşüşle yüzde 13,95 oldu. İşlenmemiş gıda fiyatları Eylül ayında taze meyve kaynaklı olarak gerilerken kırmızı et, süt ve yumurta fiyatlarındaki hızlı artışların sürmesiyle birlikte grup yıllık enflasyonu yüzde 15,42 ile yüksek düzeyini korudu. Bu dönemde işlenmiş gıda fiyatlarındaki olumsuz görünüm de sürmüş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 12,81 oranında gerçekleşti. Bu grupta ekmek fiyatları yukarı yönlü seyrini korurken et ve süt ürünleri ile konserve sebze fiyatlarında hızlı artışlar gözlendi. Böylelikle Eylül ayı, taze meyve dışında kalan işlenmemiş gıda ürünleri ile bunların ilintili olduğu işlenmiş ürünlerdeki olumsuz seyrin devam ettiği bir dönem oldu.
Yurt içi üretici fiyatları Eylül ayında 0,85 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 9,84 ile yataya yakın seyretti. Bu dönemde yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 10,36’ya, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 11,17’ye geriledi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Eylül ayında dayanıksız tüketim malları hariç tüm ana grup fiyatlarında nispeten ılımlı bir seyir gözlendi. Dayanıksız tüketim mallarındaki aylık artışta yıllık enflasyonu yüzde 20 seviyesine yaklaşan gıda ürünleri imalatı fiyatları belirleyici oldu. Bu dönemde dayanıklı tüketim malları imalat fiyatları gerilerken ara ve sermaye mallarında fiyat artışları görece ılımlı seyretti. Sonuç olarak Eylül ayı, gıda imalatı kaynaklı enflasyon baskılarının sürdüğü bir dönem oldu.