Avusturya-macaristan’ın 1908’de Bosna’ya İşgaline İlk Trabzonlular Tepki Göstermiş

Avusturya-Macaristan’ın 5 Ekim 1908 yılında Osmanlı Coğrafyası’ndaki Bosna’yı işgal etmesine ilk Trabzonlular tepki gösterirken, Trabzon halkı tepki olarak Avusturya mallarını boykot ederken, Trabzon Limanı’na gelen Avusturya gemilerine yük yüklemeyi ve indirmeyi bırakmış.
O dönemde Avusturya-Macaristan Devleti’nin Trabzon’da görev yapan Konsolosu General Mösyo Dimoris, konuyla ilgili Osmanlı Hükümeti’nden izahat isterken, verilen cevapta; bu kararın kişisel hürriyet ve serbest ticaret açısından milli hislerle alınmış bir karar olduğu ve medeni ülkelerde sıkça görülen bir durum olduğu kaydedilmiş.
Konuyla ilgili o dönemde yapılan yazışma ise bu durumu ortaya koyuyor.
“Dâhiliye Mektûbî Kalemi
Evrak Numarası: 230/25
Hariciye Nezâret-i Celîlesi’ne
Avusturya ve Bulgar emti‘ası kullanılmamak ve Avusturya vapurlarından yük alınıp verilmemek üzere Trabzon’da bi’l-umûm sekene tarafından verilen karar-ı umûmiyi haber alan Avusturya ve Macaristan Devleti’nin Trabzon General Konsolosu Mösyö Dimoris daire-i hükümete tercüman i‘zâmıyla izâhât talebinde bulunmuş ise de hürriyet-i şahsîye ve serbestî-i ticaret nokta-i nazarından tüccar ve ahâlînin bir hiss-i milliye tebe‘an vermiş oldukları şu kararın hükümetin müdâhale-i resmiyesine tâbi‘ olamayacağı ve bu hâlin memâlik-i mütemeddinede dahi kesirü’l-vukû‘ bulunduğu cevâbı verildiğine ve bu bâbda vilâyetin bazı mülhakâtından alınan telgrafnâme sûretlerinin gönderildiğine dair Trabzon vilâyet-i behiyyesinden alınan 5 Teşrin-i Evvel [1]324 tarihli ve iki yüz otuz numaralı tahrîrât ma‘lûmât olmak üzere melfûfuyla beraber savb-ı âlî-i dâverilerîne tesyâr kılınmışdır, ol bâbda.
Fî 15 Şa‘bân sene [1]324, 28 Teşrin-i Evvel sene [1]324 [10 Kasım 1908]