Bağlamaya İlgi Azalıyor
Bağlamaya olan ilginin azaldığını belirten Samsunlu bağlama ustaları, en iyi bağlamanın oyma ağacından yapıldığını söylediler.
19 Mayıs Mahallesi’ndeki dükkanlarında geleneksel yöntemlerle bağlama imalatı yapan bağlama ustaları, iyi bir bağlamanın yapımının 1 ay zaman alabildiğini ifade ettiler. Bağlama için en iyi ağacın oyma ağacı olduğunu belirten 43 yaşındaki bağlama ustası Bünyamin Büyükdeniz, “Normal sıra bağlama 1 hafta ile 10 arasında yapılır. Ama özel siparişli bağlama için zaman gerekiyor. Çünkü ağaç tutkal ile bütünleşmesi gerekiyor. O da yaklaşık olarak 15 gün ile 1 ay içerisinde yapılıyor. Bağlama bekledikçe daha iyi olur ve hata olasılığı sıfıra düşer. Bağlamalarda vatandaşlar günümüzde yaprak bağlamaya döndü ama bağlamanın babası oyma ağacıdır. Tecrübelerime dayanarak dut ağacından yapılan bağlamaya altın, kestane ağacından yapılan bağlamaya gümüş ve gürgen ağacından yapılan bağlamaya da bronz diyorum. 3-5 sene sonra oyma bağlamaları cebimizde para olsa bile bulamayacağız. Çünkü eskisi gibi daha oyma ağaçları yetişmiyor. Yaprak bağlamalarda abanoz, dut, padok ve güllerden daha çok yapılıyor ama oyma bağlama alternatif üretilmiştir. Bir zaman sonra bu oyma bağlamayı bulamayacağız. Biz bile şu anda bulmakta zorluk çekiyoruz” dedi.
“PİYASADAKİ İZMİR BAĞLAMALARI KALİTESİZ”
Piyasadaki İzmir bağlamalarının ucuz ve kalitesiz olduğunu belirten Büyükdeniz, “Takriben 35 - 40 seneden beri bu işle uğraşıyorum. Babam bu işten emekli oldu. Ondan öğrendiğimizi yapıyoruz. Şu anda Samsun’da bu işi yapan en eskisi biziz. Benden sonra bu iş için çırak da yetişmiyor. Bizden sonra bu sektör fabrikalaşacak. Çünkü piyasada İzmir sazları var. Bunlar ucuz ve kalitesizdir. Bizim halkımız çocuklarının gönlünü yapmak için ucuz bağlama alıyor. 2 gün sonra bağlamalar arıza yapıyor. İzmir bağlamalarının çoğunun da tamiratı mümkün olmuyor. Sonuç itibariyle vatandaşlar alıyor ve mağdur oluyorlar. İzmir bağlamalarını toptancılar 75 - 80 TL’den alıyor, 150 TL’ye satıyor. Ucuz etin yahnisi yenmez” diye konuştu.
“BAĞLAMALAR ÇOK YÖNLÜ SESLER ÇIKARTIR”
Bağlamaların çok yönlü seslerinin olduğunu fakat bunları tanıtamadıklarının altını çizen Büyükdeniz, “Bizim Kültür Bakanlığımız bağlamalara yatırım yapmış olsalar bu aletler çok yönlüler. Çünkü sazı ud gibi kullanabilirsin. Kemençe gibi, gitar gibi kullanabilirsin ve aynı sesi alabilirsin. Biz bu bağlamayı gitar gibi dünyaya tanıtım yapmış olsak çok iyi olur. Halen eski düzen gidiyoruz. Öne çıkan isimler Arif Sağ, Orhan Gencebay gibi isimler. Bunların dışında kimse yok. Kursa gelenlerin çoğu ‘ben Orhan Gencebay gibi çalmak istiyorum ve ne zaman da öğrenirim’ diyorlar. Sazı öğrenmenin zamanı olmaz. İş çalışmaya bağlıdır. Sazı 1 gün çalma 1 hafta gerilersin, 1 hafta çalma 1 ay gerilersin. Her gün hiçbir şey yapmasanız bile 10 - 15 dakika saz çalacaksın ki parmaklarınızı kıracaksınız. Bağlama kursu almaya gelenlerin çoğu üniversite öğrencileri, doğudan ve Anadolu’dan gelen arkadaşlar oluyor” şeklinde konuştu.
Samsun’da yarım asırdır bağlama ustalığı yapan 67 yaşındaki Ali Büyükdeniz ise saza ilgiyi artırmak için eski sazları yeni sazlarla değiştirme kampanyası başlattığını açıkladı.