Banka Kredileri Eğilim Anketi Açıklandı

Temmuz-Eylül 2014 döneminde genel olarak işletmelerin banka kredilerine olan talebi önceki çeyreğe göre geriledi. Konut kredileri ile diğer bireysel kredilere olan talep yılın ikinci çeyreğine göre arttı, taşıt kredilerine olan talep ise azaldı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2014 yılı III. dönem (Temmuz-Eylül) banka kredileri eğilim anketi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, bankaların genel olarak işletmelere kullandırılan kredilere uyguladıkları standartları değiştirmediği, bireysel kredilere uygulanan standartları ise sıkılaştırdığı görüldü. 2014 yılının son çeyreği için beklenti; işletmelere kullandırılan kredilerde standartların sıkılaştırılacağı, bireysel kredilerde ise temelde değiştirilmeyeceği yönünde oldu. Kredi talebi açısından bakıldığında; işletmelerin kredilere olan talebi daralırken, bireysel müşterilerin konut kredileri ile diğer bireysel kredilere olan talebinde artış, taşıt kredilerine olan talebinde ise gerileme yaşandı.
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde; 2014 yılının üçüncü çeyreğinde hem yurtiçi hem de yurtdışı fonlama koşullarının önceki çeyreğe göre destekleyici yönde değiştiği gözlendi. Temmuz-Eylül 2014 döneminde bankalar, genel olarak işletmelere kullandırılan kredilere uygulanan standartları değiştirmedi. Anket sonuçları; risk algısının standartları sıkılaştırıcı yönde, diğer bankaların rekabetinin ise gevşetici yönde etkilediğini gösterdi. Yılın son çeyreği için beklenti, standartların sıkılaştırılacağı yönünde oldu.
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan kredi koşul ve kurallarına bakıldığında; bankalar kâr marjlarını azaltmış, teminat ihtiyacı ile vade ve kredi sözleşmesi özel koşullarını esnetti. Bu çeyrekte sıkılaştırılan tek koşul faiz dışında alınan ücret ve komisyonlar oldu.
Temmuz-Eylül 2014 döneminde genel olarak işletmelerin banka kredilerine olan talebi önceki çeyreğe göre geriledi. Ankete katılan bankaların net yüzde 30’una göre büyük işletmelere verilen kredilerde, net yüzde 11’ine göre ise küçük ve orta ölçekli işletmelere verilen kredilerde talep azaldı. Kredi talebindeki gerilemenin ardındaki nedenler olarak, sabit yatırımlar ile stok artırımı ve işletme sermayesi için gereken finansman ihtiyacındaki azalma gösterdi. Bankalar yılın son çeyreği için kredi talebinde artış öngörülüyor.
2014 yılının üçüncü çeyreğinde konut, taşıt ve diğer bireysel kredilere uygulanan standartların sıkılaştırıldığı görüldü. Anket sonuçları, risk algısına ilişkin faktörlerin standartların sıkılaştırılmasında etkili olduğunu gösterdi. Yılın son çeyreği için beklenti, bireysel kredilerde standartların değiştirilmeyeceği yönünde oldu.
Ankete katılan bankaların bireysel kredilere uyguladıkları fiyat ve fiyat dışı koşul ve kuralları iyileştirdiği görüldü. Anket sonuçlarına göre; bankalar önceki çeyreğe göre krediler üzerinden aldıkları kâr marjları ile faiz dışı ücret ve komisyonları azaltmış, teminat ihtiyacı ve vade koşullarını ise gevşetti.
Temmuz-Eylül 2014 döneminde konut kredileri ile diğer bireysel kredilere olan talep yılın ikinci çeyreğine göre arttı, taşıt kredilerine olan talep ise azaldı. Konut kredilerinde, konut piyasasına ilişkin beklentiler başta olmak üzere finansman ihtiyaçları, talep artışının ardındaki faktörler oldu. Diğer bireysel kredilerde ise alternatif finansman kaynaklarının kredi talebini destekleyici yönde etkilediği görüldü. Taşıt piyasasına ilişkin beklentiler ile tüketici güvenindeki bozulma, taşıt kredisi talebindeki azalmanın nedenleri olarak gösterildi. Yılın son çeyreğine ilişkin bankaların beklentisi; konut kredileri ile diğer bireysel kredilerde talepteki artışın devam edeceği, taşıt kredilerinde ise talebin değişmeyeceği yönünde oldu.
Anket sonuçları, yılın üçüncü çeyreğinde bankalar açısından yurtiçinden fon sağlama imkânlarının destekleyici yönde değiştiğini gösterdi. Yurtiçi fonlama koşullarının önceki çeyreğe göre gevşediğini bildiren bankaların oranı net yüzde 38 oldu. Yurtdışı fonlama koşulları açısından bakıldığında ise, yılın ikinci çeyreğinde başlayan gevşeme eğiliminin sınırlı da olsa devam ettiği görüldü. 2014 yılının son çeyreği için beklenti, hem yurtiçi hem de yurtdışı fonlama koşullarının sıkılaşacağı yönünde oldu.