Bulgur İçin ’danuk’ Kaynatma Dönemi Başladı
Batman’ın Gercüş ilçesinde yöresel adıyla ’danuk’ denilen kışlık yiyecek olan ’bulgur’ için çalışmalar başladı. Kazanlarda kaynatılan bulgurluk buğday kurutulup, daha sonra değirmende öğütülerek bulgur haline getiriliyor.
Gercüş’te danuk kaynatma, harman mevsiminden sonra genelde Eylül aylarında yapılıyor. Bu amaçla en çok iri ve sert taneli, protein oranı yüksek buğday taneleri tercih ediliyor. Buğday taneleri önce iyice yıkanıyor, yıkanan buğdaylar, daha sonra içi kalaylı büyük bakır kazanlarda kaynatılıyor. Yenebilecek kıvama gelmiş, haşlanmış buğdaya ‘danuk’ deniyor. Danuk, ayrıca çerez niyetine tabaklarla komşulara dağıtılıyor. Yenebilecek duruma gelene kadar kaynatılan buğday daha sonra kurutulması için dışarıya seriliyor. Buğday sermek için geniş damlar veya düzlük alanlar kullanılıyor.
Bulgur kaynatma aşamasını anlatan Gercüşlüler, "Buğday kaynatıldıktan sonra değirmene götürülerek bulgur yapılır ya da soku taşında dövülmeden önce tekrardan ıslatılır. Islatılmasının sebebi bulgurun dövülürken ezilmesini önlemek ve sokudan dışarıya sıçramasını engellemektir. Dövülen bulgurun kabuğu tamamen ayrılır. Sokudan çıkarılan veya değirmende elde edilen bulgur serilerek kurutulur. Kuruyan bulgurun rüzgarlı bir havada kadınlar tarafından savrularak kepeğinden ayrılması sağlanır" dedi.
Savrulduktan sonra da eleklerde elenerek çöplerden arındırılması sağlandığını aktaran Gercüşlüler, "Elenen bu bulgur, daha sonra değirmene götürülerek tamamen yenecek şekilde bulgur yapılır. Çıkan bu bulgur üç şekilde olmaktadır. Bunun en ufağına küçük denir. Küçüğün bir boy büyüğüne düğür, düğürün de bir boy büyüğüne bulgur denir" diye konuştu.