Çocuklarla Sağlıklı İletişim Kurmanın Yolları

Medical Park Samsun Tıp Merkezi’nden Psikolog Enise Öziç, “çocuklarla sağlıklı iletişim kurmanın yolları” hakkında bilgi verdi.
Psikolog Öziç, “Çocukla sağlıklı iletişim kurmak çocuğun anne-babayla yaşamının birçoğunu paylaşmasına ve sorun yaşadığında aileye danışmasına veya söylemesine yardımcı olmaktadır. Anne-babanın çocuğuyla sağlıklı iletişim kurabilmesi ona saygı duymasıyla başlayacaktır. Anne baba çocuğunun da bir birey olduğunu, onun da bir dünyası olduğunu, onun da duygularının ve düşüncelerinin olduğunu hiçbir zaman unutmamalıdır. ‘Çocuktur ne anlar’ ya da ‘çocuk o unutur kırılmaz’ gibi cümlelerle çocuğun duygu ve düşünce dünyasına saygısızlıktır asla yapılmamalıdır. Bu şekilde saygısız davranıldığında özgüveni zedelenebilmektedir ve sağlıklı iletişim kurmak yolunda çocuk bir adım geriden gelebilmektedir” dedi.
Ebeveynler çocukla iletişim kurarken ebeveynin sözleri ile davranışları uyumlu olması gerektiğini vurgulayan Psikolog Öziç, “Örneğin sözde ‘saygı duyuyorum’ diyerek iletişim esnasında duyguları veya düşünceleri görmezden gelinirse sağlıklı iletişim kurulamaz. Bununla birlikte bir yandan iş yaparak, TV izleyerek ya da bilgisayarda meşgul olunurken diğer yandan çocukla iletişim kurulamamaktadır. Farklı işler arasına ya da yoğunluğun arasına sıkıştırılan çocuk her şeyin farkındadır ve bu da ebeveynle iletişimini zayıflatmaktadır. Unutulmamalıdır ki çok zaman ayırıyor olmak her zaman sağlıklı zaman ayrıldığını göstermemektedir. Çocuğa çok zaman ayırarak sağlıksız iletişim kurulmasındansa az ve öz zaman ayrılması onunla sohbetin ve samimiyetin arttırılması adına daha faydalı olmaktadır” şeklinde konuştu.
Psikolog Enise Öziç şu bilgileri verdi: “Çocuğun paylaşmasını arttırmak için veya olumlu davranışlarının devamını sağlamak adına onun istenen davranışları pekiştirilmelidir. Örneğin çocuk hata yaptığında bunu ebeveyne dürüstçe anlatabildiyse çocuğun doğru söyleme davranışı için çocuğa kesinlikle mutlu olunduğu iletilmelidir. Eğer ebeveyn çocuğunun olumlu davranışlarına odaklanır ve onları çoğu zaman manevi şekilde ödüllendirirse(sarılmak, öpmek, çok mutlu olduğunu dile getirmek vb) çocuğun bu istenen davranışı attırılmış olacaktır. Çocuk ebeveyne göre yanlış bir davranış yapmış olsa bile dürüstçe davranması pekiştirildikten sonra çocuk sakin bir şekilde yargılanmadan dinlenmelidir. Unutulmamalıdır ki yetişkin bakış açısı ile çocuk bakış açısı çoğu zaman aynı olmamaktadır. O nedenle bu davranışın çocuk için ne anlama geldiği konuşulmalı, korkutulmadan kısa ve net açıklamalarda bulunulmalı ve doğru olan davranışın ne olduğu bu şekilde ifade edilmelidir. Ardından hatalı davranış üzerinde fazla durulmamalıdır.”
Psikolog Enise Öziç, “Kaçınılması gereken en önemli unsur çocukla konuşurken asla ‘bunu nasıl yaparsın’, ‘sana hiç yakıştıramadım’, ‘kötü bir çocuk gibi davranmışsın’ gibi yargılayıcı cümleler kurulmamasıdır; onu yargılamadan konuşmaya çalışmak kendisini ifade edebilme gücünü arttıracaktır ve ebeveynle sorunlarını ya da duygu, düşüncelerini paylaşmasına yardımcı olacaktır” ifadelerini kullandı.
Çocukla iletişim kurulurken kesinlikle çocuğun gözlerine bakarak konuşulması gerektiğini vurgulayan Psikolog Öziç sözlerini şöyle tamamladı: “Son olarak da çocuğun da bir birey olduğu anlatılan şekillerde hissettirilerek onun da seçme şansının olduğu, özel yaşamının ve özel alanının olduğu istemediği takdirde kimsenin o alana giremeyeceği, istemediği durumlarda ‘hayır’ diyebilme özgürlüğünün olduğu öğretilmeli ancak bu öğretilirken de kesinlikle ailede de aynı şekilde uygulanmalıdır. ‘Ben annenim bana hiçbir zaman hayır diyemezsin ya da özel alanına her zaman girebilirim’ gibi cümleler kurulmamalıdır. Böylece duygusal ya da fiziksel istismara uğrama oranları daha da azaltılabilir.”