Papa'dan 'soykırım' açıklaması

Türkiye’nin tüm diplomatik girişimlerine rağmen Papa, 20. yüzyılın ilk soykırımının Ermeni halkına karşı yapıldığını söyledi. Papa ayrıca Tanrı’dan, Türk ve Ermeni toplumlarının uzlaşmasını da diledi.

Papa Francesko, hem Paskalya Bayramı’ndan sonraki Kutsal Pazar günü hem de 1915 Olayları'nın 100'üncü yıldönümü olması nedeniyle Vatikan’ın ünlü Aziz Petrus Bazilikası’nda yönettiği büyük ayinde “soykırım” ifadesini kullandı.

Yaklaşık 2 buçuk saat süren ayine, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Dünya Ermenileri ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi Katolikosu 2. Karekin, Ermeni Katolikos Patriği Nerses Bedros ve Kilikya Katolikosu I. Aram da katıldı.

“Ermeni şehitliğinin yüzüncü yılı nedeniyle Kutsal Ayin” ve “Paskalya’nın 2. Pazarı ya da İlahi Merhamet” adları kullanılan ayinde bazilikayı dolduran Ermeni cemaatine seslenen Papa, “Sevgili Ermeni kardeşlerim,

her gün iğrenç suçların işlendiğine, kanlı katliamlara ve delice kıyımlarına tanık olduğumuz, daha önce de çok defa söylediğim gibi parça parça bir üçüncü dünya savaşı yaşıyoruz” diye konuştu.

“YÜZYILIN ÜÇ TRAJEDİSİNDEN BİRİ ERMENİ HALKINA YAPILAN SOYKIRIMDIR”

Papa: “Bugün hala, İsa Peygamber’e olan bağlılıkları ve etnik aidiyetlerinden dolayı acımasızca öldürülen, idam edilen, haça gerilen, canlı canlı yakılan ya da yaşadıkları toprakları terk etmek zorunda bırakılan çaresiz kardeşlerinin boğuk çığlığını duyduklarını dile getiren Papa, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün de genel ve kolektif kayıtsızlıktan kaynaklanan bir tür soykırım yaşıyoruz, İnsanlığımız, geçtiğimiz yüzyılda duyulmamış 3 büyük trajedi yaşadı. Birincisi, genellikle 20. yüzyılın ilk soykırımı olduğu düşünülen soykırım; Süryani Katolik ve Ortodokslar, Asuriler, Keldaniler ve Yunanlılar gibi ilk Hristiyan ulusuna mensup olan sizleri, Ermeni halkını vuran idi. Piskoposlar, rahipler, dindarlar, kadınlar, erkekler, yaşlılar ve hatta çocuklar ve savunmasız hastalar öldürüldü.”

“KÖTÜYÜ İNKAR ETMEK YARAYI AÇIK TUTMAKTIR”

Papa sözlerine, “Sevgili Ermeniler, bugün, atalarınızın acımasızca maruz kaldığı o toplu ve delice kıyımın, trajik olayın yüzüncü yılını, acıdan parçalanmış yüreklerimizle, ama umutla anıyoruz. Onları hatırlamak gereklidir ve aksine buna zorunluyuz. Çünkü belleğin olmadığı yerde, kötülük yarayı hala açık tutuyor demektir. Kötüyü inkar etmek, saklamak, tedavi etmeden yaranın açık kalmasını sürdürmek gibidir” diye devam etti.

Vatikan yetkilileri, Papa’nın bu şekilde, 27 Eylül 2001 tarihinde Ermeni Patriği II. Karekin ile dönemin Papası II. Jean Paul tarafından Vatikan’da yayımlanan ortak bildiride, 1915 olaylarının “soykırım” olarak nitelenmesine atıfta bulunduğunu belirtti.

“İNSANLIK DERS ALMADI”

Papa, yüzyılın diğer iki trajedisinin ise, Nazizm ve Stanilizm dönemlerinde yaşandığını dile getirerek, “Yakın geçmişte, Kamboçya, Ruanda, Brundi ve Bosna’da da toplu cinayetler yaşandı. İnsanlığın, masumların kanının akıtılmasını önlemesinin mümkün olmadığı görülüyor. Halen savaşın bir delilik, işe yaramaz bir katliam olduğunu öğrenemedik” diyerek, insanlığın yaşananlardan ders çıkartamadığını belirtti.

PAPA, TÜRK VE ERMENİ TOPLUMUNUN UZLAŞMAYA VARMASINI DİLEDİ

Bu arada Papa, ayin sonrasında Ermeni toplumuna iletmek üzere Ermeni liderlere sunduğu yazılı bir mesajda ise, Tanrı’dan, Türk ve Ermeni toplumlarının uzlaşmaya varmasını ve Dağlık Karabağ konusunda barışın sağlanmasını dilediğini belirtti.

Papa, iki toplumun da geçmişte, tansiyon, zıtlıklar ve şiddete rağmen birlikte uzun zaman barış e dayanışma içinde yaşadığını ifade ederek, “Sadece bu ruhla, yeni jenerasyonlar daha iyi bir gelecek yolu açabilir ve birçoklarının fedakarlığı adalet ve barış tohumlarını yeşertebilir” ifadelerini kullandı.

“ERMENİ SOYKIRIMINI HATIRLAMAK, BUNA BENZER KORKUNÇ TRAJEDİLERİ ÖNLER”

Bir asrın, Ermeni halkına karşı yapılan korkunç katliam ve onların gerçek şehitliğiyle geçtiğini söyleyen Papa, “O masumların çoğu, itiraf etti ve İsa için şehit oldu. Hiçbir Ermeni aile yoktur ki bu olayda sevdiklerini kaybetmemiş olsun: gerçekten bu, sizin de dediğiniz gibi ‘Metz Yeghem (Büyük Felaket)’ idi. Bu vesileyle, güçlü yakınlık duygularımı halkınıza iletiyorum” şeklinde sözlerine devam etti.

Papa, tüm bu olanları hatırlamanın, sadece Ermeni halkı için değil, evrensel Kilise, tüm insanlık için gerekli olduğunu savunarak, “Tanrı’yı ve insanlık onurunu rencide eden bu trajedinin bize verdiği uyarı, buna benzer korkunç olayların yaşanmasının da önüne geçilmesini sağlayacaktır. Bugün bile bu çatışmalar, etnik ve dinsel farklılığı istismar edip, haksız şiddete dönüşüyor” diye yazılı mesajını sürdürdü.

Papa, kendisinin katılmayacağı, sözde Ermeni Soykırımı’nın 100. yılı dolayısıyla 23 Nisan’da Ermenistan’da düzenlenecek olan büyük ayini de hatırlatarak, kardeşçe bir ruh ile Ermeni halkına yakınlığını da ifade etti.

2. Karekin de ayin sonrası bir konuşma yaparak, Ermeni soykırımının evrensel olarak tanınması ve kınanmasının, daha güvenli ve adil bir dünya yaratılmasına katkıda bulunacağına inandıklarını söyledi.

Bu nedenle 2. Karekin, Ermeni soykırımının 100. yıldönümünde tüm dünyayı, insanların acılarına kayıtsız kalmamaya, insanlığa karşı suçları önlemek için daha fazla çaba sarf etmeye çağırdıklarını da söyledi.

VATİKAN: “PAPA’NIN SOYKIRIM DEMESİ SÜRPRİZ OLMADI”

Türkiye’nin tüm diplomatik çabalarına rağmen, Papa’nın bu önemli ayin sırasında “soykırım” ifadesini kullanması üzerine Türk gazetecilere kısa bir açıklama yapan Vatikan Basın Sözcüsü Yardımcısı Peder Ciro Benedettini, “Papa’nın bu ifadeyi kullanacağı, bizim açımızdan önceden belliydi, konuşma metni önceden hazırlandı. Sürpriz olmadı yani. Papa’nın sözlerinin üzerine söz söyleyemem” dedi.

DAHA ÖNCE DE SOYKIRIM DEMİŞTİ

Papa Francesco, Buenos Aires Başpiskoposu olduğu dönemde yazdığı kitapta, Türklerin Ermenilere karşı soykırım gerçekleştirdiğini’ belirtmişti.

Papa, yine Buenos Aires’te sözde soykırımın kurbanlarının anıldığı bir törende, ‘soykırımın, Osmanlı Türklerinin Ermenilere ve insanlığa karşı işlediği en ağır suç olduğunu’ söylemişti.

Papalık makamına seçilmesinin ardından; 2013 yılında ise bazı Ermeni din adamları ve 1915 kurbanlarının yakınlarını Vatikan’da kabul eden Papa burada da yine, 20. yüzyılın ilk soykırımının Ermenilere karşı yapıldığını dile getirmişti.

Bu açıklamalar, Vatikan ve Türkiye arasında gerilime neden olmuştu.

ERMENİ KEŞİŞE “KİLİSE DOKTORU” UNVANI

Papa ayinde, 10. yüzyılda yaşamış olan Ermeni şair, keşiş, mistik ve teolog Surp Krikor Naregatsi’ye ‘Kilise Doktoru’ unvanını da resmi olarak verdi.

Bu unvan, yazılarıyla evrensel düzeyde Hıristiyanlığa hizmet etmiş olan kişilere verilirken, bugüne dek toplam 35 kişi buna layık görüldü. ‘Kilise Doktoru’, tarihte bir Ermeni keşişin aldığı en yüksek unvan olma özelliğini de taşıyor.