Ekonomi Zeybekci’den Eximbank’ın Irak’la İlgili Düzenlemesi İle İlgili Açıklama

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Eximbank’ın yaptığı düzenleme ile Irak’a ihracat yapan ihracatçı firmaların kredilerinin vadelerinin uzatıldığını, benzer kolaylıkların Irak’ta iş yapan müteahhitlik firmalarına getirildiğini belirtti.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Eximbank’ın yaptığı düzenleme ile Irak’a ihracat yapan ihracatçı firmaların kredilerinin vadelerinin uzatıldığını, benzer kolaylıkların Irak’ta iş yapan müteahhitlik firmalarına getirildiğini belirtti. Bakan Zeybekci’nin yazılı olarak yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Bilindiği üzere, 2014 yılının Haziran ayında Irak’ta baş gösteren hadiseler bu ülkeyle derin ekonomik ilişkileri olan ülkemizde de hissedilmektedir. Nitekim son dönemde bu ülkeye yönelik ihracatta nisbi gerilemeler gözlemlenmektedir.
2014 yılı Ocak-Ağustos (1 Ocak-18 Ağustos) dönemi itibarıyla baktığımızda ihracatımız 2013 yılının aynı dönemine göre %3,4 oranında azalma kaydetmiştir. Irak’ta meydana gelen hadiselerin ülkemiz ihracatçılarına olan etkisinin en aza indirilmesi hususunda ilk günden bu yana Bakanlığımız ilgili kamu ve özel sektör temsilcileriyle iletişim halinde yoğun bir mesai sarf etmektedir.
Kuşkusuz ortaya çıkan en önemli sorunlardan birisi de krizin getirdiği etkiler karşısında ortaya çıkan “finansal yük” olup Eximbank tarafından 19 Ağustos 2014 tarihinde Irak ile ilgili kredilerde vade uzatımına ilişkin yapılan düzenlemelerle Irak’a ihracat yapan firmalarımızın pazarda yaşadıkları kayıplardan dolayı karşılaştıkları finansal sıkıntıların bir ölçüde rahatlatılması imkânı sağlanmıştır.
Yapılan bu düzenleme ile Irak’a yönelik ihracat işlemleri esnasında kullanılan kısa vadeli TL ve döviz cinsinden krediler ile orta ve uzun vadeli kredilerin vadeleri uzatılmıştır. Bu çerçevede söz konusu kredilerin vadelerinin asgari 6’şar aylık dönemlerde uzatılması yönünde bir düzenleme Türk Eximbank tarafından getirilmiştir. Diğer taraftan krizden etkilenen lojistik sektörü de ihmal edilmemiş kullanılan kredi cinslerine aynı imkanlar sunulmuştur.
Getirilen Düzenlemeler ile; Irak’a ihracat taahhüt beyanı alınmış krediler ile kullanmış olduğu kredinin ihracat taahhüdünü Irak’a yapılmış ihracatlar ile kapatan firmaların/aracı bankalarının talep etmeleri halinde halen kredi riski açık olan TL ve döviz kısa vadeli ihracat kredilerinin (TCMB kaynaklı Reeskont ve Sevk Sonrası Reeskont Kredileri hariç) ve ağırlıklı olarak sınır komşularımıza yapılan uluslararası taşımacılık hizmetleri ile taahhütleri kapatılan halen riski açık Uluslararası Nakliyat Pazarlama Kredilerinin ara dönem vadeleri veya nihai vadelerinin; Orijinal vadelerinde tahakkuk eden faiz tutarlarının ödenmesi, İlgili uygulama esasları çerçevesinde teminat mektubu tutar ve vadelerinin uygun olması, İhracat taahhüdü/navlun hizmeti taahhüdünün kapatılması konusunda yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde işlem yapılması koşullarıyla, teşvik mevzuatında belirlenen azami sürelere kadar firmaların ve aracı bankaların taleplerine paralel olacak şekilde asgari 6’şar (altı) aylık dönemlerde uzatılacak, vade uzatımında yeni dönem için 540 gün veya daha kısa vadeli kredilerde vade uzatımı yapılan her bir 6 aylık dönem için yeni faiz oranları esas alınacaktır.
Irak’a ihracat gerçekleştirmek için kredi kullanan veya kullanmış olduğu kredinin ihracat taahhüdünü Irak’a yapılmış ihracatlar ile kapatan firmalar ile Irak’ta gerçekleştirecekleri projeler kapsamında kredi kullanan firmaların talep etmeleri halinde, halen kredi riski açık olan orta ve uzun vadeli döviz kredilerinin ara dönem vadeleri veya nihai vadeleri; Orijinal vadelerinde tahakkuk eden faiz tutarlarının ödenmesi,
İlgili uygulama esasları çerçevesinde teminat mektubu tutar ve vadelerinin uygun olması, Döviz taahhüdü istenilen kredilerde, firmaların projelerine ilişkin düzenlenmiş olan Vergi, Resim ve Harç İstisna Belgesi süresinin yeni kredi vadesi ile uyumlu olması, Uzatılan sürenin 24 ay ile sınırlı olması koşullarıyla, asgari 6’şar (altı) aylık dönemlerde uzatılacak, vade uzatımı yapılan her bir 6 aylık dönem için yeni faiz oranları uygulanacaktır.
Diğer taraftan, Irak, Türk firmaları tarafından dünyada en fazla proje üstlenilen 4. ülke konumundadır. Haziran ayından bu yana yaşanan gelişmeler, Irak ile ticari ve ekonomik ilişkilerimizi olumsuz etkilemiş, müteahhitlik sektöründe faaliyet gösteren firmalarımız da ne yazık ki bu olumsuz sürecin dışında kalamamışlardır.
Bu süreçte, Bakanlığımız, firmalarımızın kayıplarının tespitine yönelik çalışmaları da gerçekleştirmiş ve Irak’taki olayların sektörümüze etkilerinin azaltılmasına yönelik bir yol haritası da belirlemiştir. Bu eylem paketi içerisinde Eximbank tarafından uygulanmakta olan “Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredisi” programından Irak’ta iş yapan firmaların “tavizli” olarak yararlandırılması da yer almaktadır.
Bu çerçevede geçtiğimiz yıllarda Libya ve Suriye’deki faaliyetleri nedeniyle sıkıntı yaşayan firmalara sağlanan imkanlara paralel olarak, Irak’ta iş yapan müteahhitlik firmalarının yanı sıra Irak’ta yerleşik ulusal ve/veya uluslararası işverenlerden iş almış taşeron firmalar ile müşavirlik firmalarının da bu ülkedeki projelerinden doğan alacaklarında yaşanan gecikme sebebiyle Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredisi’ne başvurmaları durumunda; ilgili program Uygulama Esaslarının diğer hükümleri aynı kalmak üzere, Irak’taki faaliyetlerinin savaş koşulları nedeniyle durduğunu Ticaret Müşavirliği/T.C. Büyükelçiliği’nce düzenlenecek olan referans yazısı ile belgelenmesi, Yurt Dışı Müteahhitlik Belgesi veya Geçici Belge’nin sunulması koşuluyla Azami 25 milyon ABD Doları düzeyindeki Program limitini aşmayacak şekilde tahsil edilmemiş hak ediş tutarları toplamı seviyesinde, 1 yılı geri ödemesiz 5 yıl vadeli İhracata Yönelik İşletme Sermayesi Kredisi’ne uygulanan faiz oranlarından, 1,5 yılı anapara ve faiz geri ödemesiz olmak üzere 3 yıl vadeli döviz kredi kullanabilecektir.
Bakanlık olarak proaktif bir yaklaşımla bölgede yaşanan gelişmelerden etkilenen işadamlarımızın sorunlarının çözüme kavuşturulmasının takipçisi olmaya devam edeceğiz. Irak’ta yaşanan gelişmelerden dolayı Eximbank’ın bu düzenlemesi, Irak’a ihracat yapan, Irak’ta müteahhitlik hizmeti gerçekleştiren firmalarımızın nefes almasını sağlayacak, firmalarımızı rahatlatacaktır.”