Emekçiler büyük risk altında

Dünyayı etkisi altına alan virüs, tüm ülkede olumsuz bir tablonu yaşanmasına yol açıyor. Ama işçiler arasındaki olumsuzluğu çok daha fazla. Bir yandan durgunlaşan ekonomi ile işini kaybetmek riskiyle karşı karşıya kalan emekçi, bir yandan da burun buruna çalışmak zorunda olduğu ortamlar nedeniyle hastalığa karşı savunmasız.

Birisi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSKAR) diğeri de Birleşik Metal İş Sınıfı Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından yapılan iki Covid araştırma raporları, işçilerin kendisini güvencesiz hissettiğini ortaya koydu.

İşçi kendisini güvencesiz hissediyor çünkü onların hastalığına yakalanma oranı, ülke genelinin üç katı. Bu iki araştırmada ortaya çıkan ve kesinlikle önlemlerin artırılmasını gerekli kılan sonuçlar özetle şöyle; DİSK üyeleri arasında pozitif vaka oranı Türkiye ortalamasının ü katı. DİSK üyeleri arasında pozitif vaka oranı binde 2.8 iken, Türkiye ortalamasında pozitif vaka oranı binde 0.9. Salgının yarattığı sağlık ve sosyal risklerden 60 binden fazla DİSK üyesinin doğrudan etkilendiği saptandı. 17 Nisan 2020 tarihi itibarıyla 4 DİSK üyesi salgın sebebiyle hayatını kaybetti.

DİSK üyesi işçilerin en az 378'inin testi pozitif çıktı. Salgın nedeniyle karantina altında olan DİSK üyesi ise en az 646 kişi. Hastalığa yakalanan 68 DİSK üyesi virüsü yenip iyileşti. DİSK'in örgütlü olduğu üretime ara veren veya üretimini durduran işyeri sayısı 48, kapsadığı DİSK üye sayısı ise 12 bin 446. DİSK üyesi sendikaların örgütlü olduğu 11 işyerinde çalışmaktan kaçınma hakkı kullandı.

Çalışmaktan kaçınma hakkını kullanan üye sayısı en az bin 249 oldu. DİSK'in örgütlü olduğu işyerlerinin en az 112'si kısa çalışma ödeneğine başvurdu, başvuruların kapsadığı işçi sayısı 30 bin 785 oldu. DİSK'in örgütlü olduğu 66 işyerinde evden çalışmaya geçilirken, evden çalışma uygulamasının kapsadığı DİSK üye sayısı 5 bin 981 oldu.

BORÇ VAR DİYE SU KESİLMESİN

Metal sektöründe yapılan araştırma kapsamındaki işçilere yaşadığımız süreç ile ilgili kimi değerlendirmelere ne kadar katılıp katılmadıkları soruldu. İşçilerin yüzde 96'sı borç nedeniyle su ve doğalgaz kesintisi yapılmaması gerektiğini düşünüyor.

Yüzde 94'ü okulların tatili süresince çalışan anne babalardan en az birine ücretli korona izni verilmesini istiyor. İşçiler arasında ücretli izin talebi yüzde 92 seviyesinde. Emekçinin yüzde 96'sı salgın döneminde her eve belli bir miktar içme suyu ve doğalgazın parasız olarak sağlanmasını arzuluyor.

Dikkat çeken verilerden biri de işçilerin yüzde 86 ile "özel sağlık kuruluşları kamulaştırılması" fikrine verdiği destek. İşçilerin yüzde 82'i "65 yaş üstü yaşlılık aylığı alan kişilere de ek korona desteği ödenmelidir" fikrini destekliyor. Yüzde 88 gibi yüksek bir kesim salgın nedeniyle sokağa çıkma yasağı ilan edilmesi taraftarıdır. Mart 2020'de bu oran yüzde 68 seviyesindeydi.

RİSK ARTACAK

Araştırmaya katılan metal işçilerinin büyük bir kısmı virüs riskinin artacağını, meselenin ciddiye alınması gerektiğini düşünüyor. Virüs riskinin artacağını düşünenlerin oranı yüzde 64 seviyesinde. Geçen ay bu oran yüzde 78 seviyesindeydi. Virüsün azalacağını düşünenlerin oranı da yüzde 18.7 düzeyinde. Bu oran geçen ay yüzde 8.4 düzeyindeydi. Söz konusu üyelerin hemen hemen tamamı virüsün ciddiye alınması gerektiğini düşünüyor. İşçilerin yüzde 96'sı evde kalmak istiyor. Yüzde 98'si daha çok el yıkıyor. Yüzde 98'si maske takmanın önemli bir önlem olduğunu düşünüyor.

YÜZDE 87'Sİ İŞYERİNDE RİSK ALTINDA HİSSEDİYOR

İşçiler tezgâhta dip dibe çalışıyor, her 5 kişiden 1'inin yakın çevresinde tanı konulmuş kişi var. Alınan önlemlere karşın işçilerin yüzde 87'si kendini işyerinde risk altında hissetmeye devam ediyor.

Araştırma kapsamındaki işçilerin yüzde 60'ı işyerinden kaynaklı olarak (işe gidiş-geliş dahil) virüse karşı risk altında olduğunu, yüzde 27'si ise kısmen risk altında olduğunu düşünüyor. İşyerinde virüse karşı risk altında hissetmeyenlerin oranı yüzde 12.7. Bu oran Mart 2020'de yüzde 6'ydı. Çalıştıkları iş yerlerinde virüse karşı yeterli önlem düşünenlerin oranı yüzde 11'den yüzde 29'a yükseldi. Kısmen yeterli tedbir alındığını düşünenlerin oranı yüzde 40'tan yüzde 49'a çıktı. Yeterli tedbirlerin alınmadığını söyleyenlerin oranı yüzde 29 oldu.