Eskişehirli Sanatçının Türk Grafik Tarihine Katkısı

Eskişehirli grafik tasarımcı Ali Tekin Çam tarafından geçtiğimiz ay ülke kültürüne kazandırılan ve değerli grafik ustalarının belge ve bilgileriyle yer aldığı ’11 / Türk Grafik Tasarım Tarihi-1’ isimli kitabın, Türk grafik tasarım tarihine önemli ölçüde ışık tutacak ilk ve tek kaynak kitap olma özeliğine sahip olduğu belirtildi.
Eskişehir’de düzenlediği imza gününde kitap çalışmaları hakkında İHA muhabirine bilgi veren Ali Tekin Çam, ülkemde birçok meslek dalında olduğu gibi, grafik tasarımda da arşivcilik ve bellek oluşturmanın epeyce ihmal edilmiş bir konu olduğunu anlattı. Bu konudaki yayınlar ise ne yazık ki yok denecek kadar az olduğunu ifade eden Çan, "Akademideki öğrenim hayatımı kaynaksız geçirmenin yan etkisidir aslında bu kitap. O dönemlerden kalan açlık, ister istemez bana bir biriktirme ve arşivcilik alışkanlığı kazandırdı. Sonra bu kaynaklar yeri ve zamanı gelince güncel bilgilerle harmanlanıp bir takım mesleki yayınlarda yer almaya başladı ve bir gün kendimi bu tür mesleki araştırmaların merkezinde buldum? Yani; "ben ileride bu konuda kitaplar yazacağım" gibi bir niyetle yola çıkmadım. Gördüm ki; olgunlaşan şartlar, birikim, rahatsızlık duyduğunuz bir boşluğu doldurma ihtiyacı günü geliyor size nur topu gibi kitaplar kazandırıyor" dedi.
BU BİR SOSYAL SORUMLULUK PROJESİYDİ
Bu çalışmanın kendisi için bir sosyal sorumluluk projesi olduğunu ifade eden Ali Tekin Çam, "Bu çalışma, bir sanatçının ölümünün ancak eserlerinin de yok olmasıyla gerçekleşeceği inancıyla yer verdiğimiz sanatçılarımızla ilgili dağınık bilgileri bir araya getirme, mevcut belge ve bilgileri disiplin altına alma, sağlam ve doğru bir kaynak oluşturma çabasıdır. Bu kitap; bugün hayatta olmayan ama eserleriyle mesleki tarihimize (klasik tabirle) isimlerini altın harflerle kazımış 11 değerli ustamızın hayatları ve eserleri üzerine bir derlemeyi içeriyor. Kitapta yer alan Ebuzziya Tevfik, Kenan Temizan, Münif Fehim, İhap Hulusi Görey, Emin Barın, Atıf Tuna, Mesut Manioğlu, Mengü Ertel, Sait Maden, Turgay Betil ve Necati Abacı, mesleğimizin iz bırakan sanatçılarımızdır. Bu isimler, üstün yeteneklerinin yanı sıra, diğer sanat disiplinlerine kayıtsız kalmayan birçok yönlülüğe sahiptiler. Bugünün olanaklarıyla karşılaştırılamayacak kadar güç koşullarda kendi kendilerini eğiterek yetiştiren bu isimler, sadece grafik değil, sinemadan tiyatroya, romandan şiire, seramikten heykele kadar, sanatın hemen her alanında, önemli tasarımlarda ve üretimlerde bulunmuşlardır. Ancak ne yazık ki günümüzde, bu sanatçılarımızla ilgili, önemli bilgilere ve bu sanatçılarımızın eserlerine ulaşmak pek de kolay değildir. Mesleğimize önemli katkıları olan bu ustaların isimleri, izleri iyice yok olmadan, bir an önce ve mümkün olabildiğince kayıt altına alınması gerekiyordu. Kurtarabildiğimiz bu belge ve bilgileri bir araya getirmek, disiplin altına almak, gelecek nesillere de sağlam ve doğru bir kaynak olarak aktarmak, hem mesleğimize emek ve ömürlerini vermiş sanatçılarımıza, hem de mesleğimize hepimizin mutlaka ödemesi gereken bir borç olduğu inancındayım" diye belirtti.
KİTAP 7 YILDA TAMAMLANDI
Çam, mesleğin geçmişini kayıt altına almanın mütevazi iddiasıyla yola çıkılan bir serinin önemli bir parçası olmasını dilediği bu kitabın, aynı zamanda 7 yıllık bir emekle bir hayalin de gerçeğe dönüşmesi olduğunu anlattı.
Ali Tekin Çan, şunları söyledi;
"Bu kitap, büyük ölçüde toplumumuza has imece kültürü ve ruhunun devreye girmesiyle gerçekleşti. Bir eseri meydana getirenlerin yanında, o eseri koruyup bu günlere ulaştıranların da o eseri oluşturanlar kadar taktir edilmesi gerekir. Eğer bu güzel insanlar olmasaydı böyle bir kitabın gerçekleşmesi de mümkün olmayacaktı. Dolayısıyla bu bütünün ve bütünlüğün parçalarını oluşturan herkese çok şey borçluyum. Kitapta 100’ü aşkın sanatçımızın çok önemli katkı ve destekleri var. Tabi ki en büyük desteği de ailemden gördüm. Sevgili eşim redaksiyonu yapmak için 500 sayfalık kitabı en az 5 sefer okumuştur. Keza sevgili kızımın fotoğraf desteği de çok değerliydi. Kitabın adı, ilkin “On Üstat” olarak düşünülmüştü. Başlangıcından beri kitabımızla ilgilenen, danıştığım konularda yardımını esirgemeyen ve kitabımızın girişinde yer alan Türk grafik tarihi ile ilgili araştırmasıyla da destek veren Sait Maden’in, kitabın final rötuşları yapılırken vefat haberinin gelmesiyle kitaba son anda katılan ve on birinci sanatçımız oldu. Kitapta yer alan sanatçılarımızı anlatacak zenginlikte bir tanım bulamadığımız için de takdiri okuyuculara bırakıp, kitabın adının sadece “11” olmasına karar verdik."
ALİ TEKİN ÇAM KİMDİR?
31 Aralık 1956 Eskis¸ehir - Seyitgazi doğumlu olan Çam, Eskis¸ehir’de; Malhatun I·lkokulu ve Devrim Ortaokulu’nu bitirdi. Ahmet Kanatlı Lisesi’nde bir yıl okudu. Liseyi; I·stanbul Behçet Kemal Çagˆlar Lisesi’nde tamamladı. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Grafik Bölümü’nden de 1983 yılında mezun oldu. Çalışma hayatı boyunca; kartvizitten afişe, ambalajdan broşüre kadar geniş¸ bir yelpazede çok sayıda ürüne tasarım-uygulama hizmeti verdi. Bilgisayarla tasarım programları, basım teknikleri, fotoğraf, röprodüksiyon ile logo, ambalaj, broşür tasarımı konularında uzmanlaştı. Türk grafik tarihine ilgi duyan ve kafa yoran biri olan Çan, akademik araştırmalar yapıyor ve makaleler hazırlıyor, bu konudaki hazırlıklarını ve birikimlerini çeşitli mesleki yayınlarda paylaşıyor. Türkiye’de gerçekleştirilen; “Logo”, “Türk Grafik Tasarımcıları-5” ve “I·llüstrasyon” kitaplarının editörlüğünü üstlendi. 1983-1999 yılları arasında; Grafikerler Meslek Kuruluşu’nun yıllık periyodik “Grafik Ürünler Sergisi’nin tamamında tasarımlarımla yer aldı. Son 5-6 yıldır da, Güzel Sanatlar Akademisi’nin 80’li yıllardaki mezunlarından oluşan “I·dgsa80”liler grubunun, yurt içi, yurtdıs¸ı karma sergilerinde ve aktivitelerinde yer aldı. Bugüne kadar 30’a yakın sergi gerçekleştirildi. Bu gurupla gerçekleştirilen son sergi; “Mitos-Logos”un Afis¸, sergi kataloğu, katılım sertifikası ve madalyon tasarım ve üretimlerini de gerçekleştirdi. İstanbul’da yaşayan Çam’ın, evli ve ikisi kız, biri erkek üç çocuğu var.