Kayseri Şeker Çiftçisi Fabrikasına Sahip Çikti Düşürülen Kotasının Peşine Düştü

Kayseri İli, Sivas ve Yozgat’ın bir kısmı Kırşehir’in ve Nevşehir’in bazı ilçe ve köylerinde olmak üzere çok geniş bir alanda 79 bin çiftçiye hizmet vermekte olan, Kayseri Şeker’in bütün bu bölge çiftçisini temsil eden çiftçilerden oluşan Çiftçi Meclisi, 23 Aralık 2014 Salı günü Kayseri Şeker Fabrikasında toplandı.
Toplantıda son kampanya sonuçlarının değerlendirilmesi yanında Şeker Kurulunun 19 Aralık 2014 tarihinde gönderdiği yazıda belirtilen Kayseri Şeker’in A Kotasının düşürülmesi konusu da değerlendirilerek bir sonuç bildirisi yayınlandı. 9 Maddeden oluşan sonuç bildiri şu şekilde:
1-Kayseri Şekere ait iki fabrika yılda 80 gün çalışıyor. Yurtiçi ve yurtdışı emsalleri 100 - 125 gün arası çalışıyor. Emsallerine göre daha az çalışması çiftçiye çalışanlara ve işletmeye karşı bir haksızlık olarak değerlendirilmektedir.
2-Çalışma süresinin kısa olması Kayseri Şeker’e tahsis edilen kotanın yetersiz olmasından kaynaklanmaktadır. Yukarıda belirtilen süre kadar çalışma imkanı bulabilmek için en az 460.000 ton şeker kotasının bulunması gerekmektedir. Oysaki 2014-2015 çalışma dönemi kotamız 311.400 tondur.
3-311.400 ton A şekeri kotasının yetersizliği ortadayken Şeker Kurumu 2015-2016 çalışma dönemine ait kotamızı 310.000 ton olarak belirlemiş ve fabrika kotası 1.400 ton düşürülmüştür.
4-İşletmelerin çalışma kapasitesi üretim gücü pazarlama becerisi dikkate alınmadan basit matematik usulleriyle kota hesabı yapılması, basit bürokrasi anlayışının bir ürünüdür. Basit matematik hesabı yapmak için uzman olmak gerekmemektedir.
5-2008 yılında Kayseri Şeker Fabrikasından alınan 75.450 ton şeker kotasının haksız uygulaması henüz düzeltilmemişken, ilave kota ihtiyacı kesin bir zaruret iken, yeniden kota düşürülmesi Kayseri Şeker’e, çiftçisine, çalışanına, Kayseri Şekerin üretim alanında bulunan beş ilin ilçe ve köylerine, tamamına karşı yapılmış haksız bir uygulama olduğu düşünülmektedir.
6-2014-2015 yılı üretim sonuçları göstermiştir ki bütün Türkiye’de şeker pancarı şeker oranları beklentilerin altında gerçekleşmiştir. Kayseri Şekerin üretim bölgesinde en yüksek şeker oranı üretilmiştir. Randımanın ve verimliliğinin en yüksek düzeyde gerçekleşmesinin ihtiyaç olduğu bir dönemde en yüksek verimliliği sağlayan şirket ve çiftçisinin kotasının düşürülmesi bir başarının cezalandırılması davranışıdır. Bu da örneği sadece ülkemizde yaşanan bir durumdur.
7-Şeker kotalarının düzenlenmesine ilişkin yönetmeliğin 4. Maddesinde “kotalar fabrikaların üretim süreleri ile son üç yılın ortalama fiili günlük işleme kapasiteleri ve/veya üretim miktarları ve randımanları esas alınmak suretiyle hesaplanır. Sakaroz kökenli şekerler için şirket A kotası son üç yıllık ortalama fiili günlük hammadde işleme kapasiteleri, üretim süreleri ve hammadde randımanları esas alınmak suretiyle tespit edilir” denilmektedir. Kayseri Şekerin iki fabrikası da bu özellikler itibariyle Türkiye’nin önde gelen fabrikalarıdır. Bu fiili durum sonuçlarla bellidir. Kota hesaplamalarında bu hususların dikkate alınmaması kabul edilemez bir yöntemdir.
8-2017 yılında Avrupa Birliğinin şeker kotalarını kaldırma ve şeker ticaretini serbestleştirme kararından sonra, Türkiye’de Avrupa’daki şeker şirketleriyle her konuda rekabet edebilecek ender şirketlerden birisi olan Kayseri Şekere karşı yapılan bu uygulama Türk şeker sektörüne vurulan bir darbedir. Adeta şeker sektörünün çökmesi ve pancar çiftçisinin yok oluşuna bir davetiyedir.
9-Kayseri Şekerin üretim gücü, üretim potansiyeli, çalışma enerjisiyle çiftçisi daha fazla üretmek, personel daha fazla çalışmak istemekte, böylece hem bölge ekonomisine hem milli ekonomiye daha fazla katkı sağlamayı hedeflemektedir. Yetkili kuruluşların ve yöneticilerin bu gücü kösteklemesi değil desteklemeleri beklenmektedir.
İşbu bildirge Kayseri Şeker çiftçi meclisi üyeleri tarafından imza altına alınmıştır. Kamuoyuna saygı ile arz olunur.