Manavgat Susamı Markalaşma Yolunda…

Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası (MATSO) Coğrafi İşaret Almak İçin Türkiye Patent Enstitüsü’ne (TPE) Müracaat Etti
MATSO Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Boztaş, Meclis Üyeleri Demir Durar ve Baykal Özden’den oluşan heyet TPE Başkanı Prof. Dr. Habip Asan’ı makamında ziyaret ederek Manavgat Susamı’na coğrafi işaret almak için hazırladığı dosya ve dilekçeyi ilgili birime teslim etti. MATSO Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Boztaş, Manavgat susamının ayırt edici özellikleri hakkında Prof. Dr. Habip Asan’a bilgiler vererek, kendine has tadı ve lezzeti ile Türkiye ve dünyanın diğer yerlerinden yetişen susamlara göre daha aromatik ve yağ oranın da yüksek olduğunu söyledi. Asan ile bir süre sohbet eden MATSO heyeti daha sonra Manavgat’ın yöresel ürünlerinden oluşan hediye paketini verdi.
Müracaatın ardından Manavgat Susamı’na coğrafi işaret almak ve markalaşma çalışmaları ile son durumu değerlendirmek amacıyla basın toplantısı düzenlendi. Toplantıya konuşmacı olarak MATSO Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Boztaş, Manavgat Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Hacer Sert, Manavgat Ziraat Odası Başkanı Rasim Metin, Manavgat Sanayici ve İş Adamları Derneği (MASİAD) Başkanı Turgay Akar ve Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Yeşim Demirtaş katıldı.
Toplantıda konuşan MATSO Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Boztaş, Manavgat Susamı’nı coğrafi işaret olarak markalaştırmak amacıyla başvuruda bulunduklarını hatırlattı. İlçenin yöresel ürünlerini tanıtarak markalaşmasını sağlamak ve geleneksel Manavgat Susamı’na coğrafi işaret almak amacıyla yaklaşık 3 yıldır çeşitli çalışmalar yürüttüklerine değinen Boztaş, çalışmalara Manavgat Meslek Yüksekokulu, Manavgat Ziraat Odası, Manavgat Sanayici ve İş Adamları Derneği (MASİAD) ve Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü destek verdiğini belirtti. Çalışmalara 2011 yılında MASİAD tarafından düzenlenen Potansiyel İş Kadınları Fuarı’nda başlandığını hatırlatan Boztaş, “Son iki yıldır Manavgat Meslek Yüksek Okulu tarafından Manavgat Susam Ürünleri yarışması düzenlenmiştir. 2013 yılı Ekim ayında Antalya’da gerçekleştirilen 4.Yöresel ve Geleneksel Ürünler Fuarı’nda Manavgat susamıyla ilgili tanıtım çalışmalarımız yoğun ilgi gördü. Çalışmalarımızı bu yıl 5.Yöresel ve Geleneksel Ürünler Fuarı’nda da aynı şekilde gerçekleştireceğiz” dedi.
"MANAVGAT SUSAMI OSMANLI MUTFAĞININ VEZEÇİLMEZİYDİ"
"Altın Susam" olarak da bilinen Manavgat Susamı’nın 15’inci yüzyılda Osmanlı Sarayı’nın mutfağında kullanıldığını da ifade eden Boztaş, “Osmanlı döneminde saray mutfağında susamdan yapılan tatlı ve tahinin Manavgat’tan gittiğine dair Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Behcet Karaca’nın doçentlik tezinde bilgiler yer alıyor. 1450’lili yıllarda Manavgat’ta 76 tane tahinhanenin olduğu ve burada susamdan üretilen 45.400 kile üretimden 5300 akçe öşür alındığı tapu tahrir ve müsellem defterlerindeki kayıtlardan bizi haberdar etmektedir” dedi.
JAPONLAR İLGİ GÖSTERİYOR
Osmanlı döneminde kullanılan Manavgat Susamı’na günümüzde Japonlar tarafından yoğun ilgi gösterildiğine vurgu yapan Başkan Boztaş, “Manavgat Susamı rengi nedeniyle Japonlar tarafından ‘Altın Susam’ olarak adlandırılmaktadır ve bir bölümünü de ihraç etmektedirler. Manavgat Susamı’nın geçmişten günümüze yapısı bozulmadığı için Japon televizyonlarına da konu olmuş ve ilçemize gelerek çeşitli yerlerde çekimler yapılmıştır” diye konuştu.
"GÜCÜN SİMGESİ SİLAH DEĞİL MARKADIR"
Dünyadaki güç dengeleri ve zenginliklerin silahlarla değil, markalarla belirlendiğine vurgu yapan Boztaş konuşmasında şunları söyledi; “ Markalarla anılan şehirler; vizyonu olan, gelişen, rekabetçi özellikler taşımaktadır. Bu özellikler fazlasıyla Manavgat’ta var. Eksiğimizin değil fazlamızın olduğunu düşünüyoruz. Biz inandık, Manavgat’ta inansın. Yaptığımız çalışmalar, bu inancın, özgüvenin göstergesidir. İster ulusal ister uluslararası platformda olsun, var olabilmeniz, varlığınızı hissettirebilmeniz için markalarla yola çıkmak zorundasınız. Rekabet her alanda tüm gücü ile kendini göstermektedir. Değer yaratıyorsanız, değerlerinize sahip çıkıyorsanız ve bunu bir marka ile bütünleştiriyorsanız ayakta kalabiliyorsunuz. İçinde bulunduğumuz dönemde, artık sahip olduğumuz markalar kadar zenginiz. Hedefimiz susamın aranan, tanınan, güvenilirliği olan, katma değeri yüksek bir ürün olmasıdır. Türkiye’de birçok tahin fabrikası tarafından ürünlerinin Manavgat Susamı’ndan üretildiğini yazmaktadır. Bunun doğru olup olmadığı marka tescili ile denetlenebilir. Manavgat Susamı’nın markalaşması ile üretici ve tüketicinin de korunmasını sağlamayı hedefliyoruz. Manavgat Susamı’na sahip çıkarak üreticilerimizin, ürünlerini satabilmesi, ülke içinde ve dışında pazarlar bulabilmesi, emeğinin ve alın terinin karşılığını alabilmesi için üzerimize düşeni yapmak zorundayız. 2023 yılında Türkiye’de ki gelişmişlik açısında ilk 15 yerleşim arasına girebilmeyi hedefliyoruz. Bu da markalar üreterek ve projeler üreterek gerçekleştirilebilir. Gaziantep-Antep Fıstığı, Amasya-Elması, Çorumun leblebisi, Bursa-Şeftalisi, Anamur-Muzu, Adana-Kebabı, Rize-Çayı, Kahramanmaraş-Dondurması ile bütünleşip anılarak marka olmuştur. Osmanlı döneminde saraya giden Manavgat Susamı ve susamdan yapılan ürünler neden marka olmasın? Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Türkiye’de 2013 yılında yaklaşık 200.000 dekarlık alanda 16.000 ton susam üretimi yapılırken bu rakam Antalya’da 52.000 dekarlık alanda 3.500 ton susam, Manavgat’ta ise 41.00 dekarlık alanda 2.400 ton susam üretimi yapılmıştır. Türkiye’de ekilen susamın yaklaşık yüzde 20,’si Antalya’da, Antalya’da ekilen susamın yaklaşık yüzde 80’i Manavgat’ta ekilmiştir. Türkiye’de ekilen susamın yaklaşık yüzde 17’si Manavgat’ta ekilmiştir. Yani diğer bir deyişle Antalya’da üretilen susamın 4/3 Manavgat’ta yetişmektedir. Manavgat Susamı’nın ekonomik değerini artmasını istememizin bir diğer sebebi de ikinci ürün olarak yetişmesidir. İlçemizde kullanılan tarım ürünlerinin yüzde 63’nde susam ikinci ürün olarak yetiştirilebilir. Geçtiğimiz günlerde su tutma çalışması başlayan Naras Barajı’nda ki sulama sisteminin faaliyete geçmesi ile bu rakam yüzde 90’lara ulaşacaktır. Türkiye’nin yıllık susam tüketimi ortalama 150 bin ton civarındadır. Bunun yaklaşık 16 bin tonu iç üretimden sağlanırken diğer bölümü ise ithal ediliyor. Sudan, Etiyopya ve Nijerya gibi Afrika ülkeleri ile Özbekistan, Pakistan ve Hindistan gibi Asya ülkelerinden karşılanıyor. Bu ithal edilen susamlar ilçemizde yetişen Geleneksek Manavgat Susamı’na göre yağ oranları ve lezzet açısından çok düşüktür. Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü öncülüğünde yaptığımız çalışmaların laboratuar sonuçlarına göre Manavgat Susamın oranı yağ oranı yüzde 60 civarındadır. Diğer susamlarda ise bu oran yüzde 40’lar seviyesindedir. Başvuru dosyamızın oluşmasında emeği geçen MASİAD, Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü, Ziraat Odası ve Manavgat MYO’ya teşekkür ederim. Odamızın koordinatörlüğünde gerçekleştirilen başvuru yaklaşık 18 ayda sonuçlanacaktır. Bu süre içerisinde ilanlar olacak, ilanlara itirazlar vb sonuçlar beklenmektedir. Manavgat Susamı’nın patentini aldıktan sonra Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi, MASİAD ve Ziraat Odası ise markanın korunması için kurulan komisyonda görev olacaktır”.
"SUSAM TOPLAMA MAKİNESİ ÜRETİLDİ"
Ziraat Odası Başkanı Rasim Metin ise bir girişimci tarafından susamın biçilerek gümül haline getirilmesi için makinesi üretildiğini belirterek makinenin deneme aşamasında olduğunu söyledi. Metin, “Pamuk toplama makineleri çıkınca ekim alanları çoğaldı. Bir arkadaşımızın şu an geliştirmekte olduğu susam toplama makineleriyle da ekim alanları çoğalıyor. Makine susamı kesip, bağ haline getiriyor. Geriye de çok az bir iş kalıyor. Harcanan zaman ve iş gücü üçte birine düşecek ” dedi.
Manavgat Sanayici ve İşadamları Derneği (MASİAD) Başkanı Turgay Akar da Japonların Manavgat Susamı’na yıllardır ilgi duyduğuna vurgu yaparak “Sadece Manavgat’ın susam yağını kullanıyor. Ama onların istediği miktarı Susam üretemiyoruz” dedi. Akar, susamda olduğu gibi diğer ürünlerinde Manavgat’ın tanıtımının büyük katkısı olduğunu belirterek keçiboynuzu ya da karpuzunda ekonomik gelirden ziyade Manavgat’ın tarımsal açıdan tanıtımın katkı sağladığını kaydetti.
Manavgat Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Hacer Sert ise okul olarak Manavgat Susamı’nın tanıtımına katkı sağlamak amacıyla son iki yıldır Manavgat Susam Ürünleri yarışması düzenlediklerini belirterek yarışmanın ilgi gördüğünü ifade etti.