Merkez Bankası Ekim Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporunu Yayımladı

Merkez Bankası, gıda enflasyonunda kısmi bir düzeltme görülmekle birlikte grup enflasyonundaki yüksek seyrin sürdüğünü, ana eğilim itibarıyla hizmet enflasyonunun yüksek düzeyini koruduğunu, temel mal enflasyonundaki görece olumlu seyrin devam ettiğini ve bu doğrultuda çekirdek enflasyon göstergelerinde sınırlı bir iyileşme gözlendiğini açıkladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ekim ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı. Rapora göre Ekim ayında yıllık tüketici enflasyonu 0,1 puan artarak yüzde 8,96’ya yükseldi. Gıda enflasyonunda kısmi bir düzeltme görülmekle birlikte grup enflasyonundaki yüksek seyir sürdü. Enerji fiyatlarındaki artış yönetilen fiyatlardaki ayarlamalardan kaynaklandı. Ana eğilim itibarıyla hizmet enflasyonu yüksek düzeyini korurken temel mal enflasyonundaki görece olumlu seyir devam etti. Bu doğrultuda çekirdek enflasyon göstergelerinde sınırlı bir iyileşme gözlendi.
Ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 1,90 oranında arttı ve yıllık enflasyon yüzde 8,96’ya yükseldi. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla sırasıyla 0,13 ve 0,22 puan gerileyerek yüzde 9,83 ve yüzde 9,04 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, enerji grubunun katkısının 0,43 puan arttığı gözlendi. Temel mal grubunun katkısı bir önceki aya kıyasla 0,15 puan azalırken hizmet grubunun katkısı yatay seyretti. Gıda grubunun yıllık tüketici enflasyonuna katkısı 0,28 puan düşüş gösterse de alt gruplar arasında en yüksek katkı 3,08 puan ile halen bu gruba ait.
Enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin sınırlı olmakla birlikte devam ettiği gözlendi. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle temel mal enflasyonu ana eğiliminde hafif bir yükseliş kaydedilirken hizmet enflasyonu ana eğiliminde bu dönemde kısmi bir iyileşme gözlendi.
Ekim ayında hizmet fiyatları aylık bazda yüzde 0,61 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde 9,17’ye yükseldi. Böylelikle hizmet grubu 2,71 puan ile yıllık tüketici enflasyonuna gıdadan sonra en fazla katkı yapan alt grup oldu. Aylık artış eğilimi geçmiş aylara kıyasla sınırlı bir miktar zayıflasa da lokanta-otel, ulaştırma ve kira gruplarında olumsuz bir görünüm izlendi. Bu doğrultuda yıllık enflasyon, lokanta-otel grubunda yüzde 14,34 ile yüksek düzeyini korurken ulaştırma ve kira gruplarında yukarı yönlü seyrini sürdürdü.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ekim ayında yaklaşık 0,5 puanlık bir azalışla yüzde 8,95’e geriledi. Bu dönemde giyim sektörü dışındaki alt gruplarda yıllık enflasyon azaldı. Dayanıklı tüketim malı fiyatları Ekim ayında da yatay seyrederek Nisan ayı sonrasında sergilediği ılımlı seyrini sürdürdü. Bu çerçevede, grup yıllık enflasyonu Ekim ayında 1,61 puan azalışla yüzde 8,63 oranına geriledi. Uzun bir süredir yükseliş eğiliminde olan giyim ve dayanıklı dışı temel mal grubu yıllık enflasyonu bu dönemde yavaşlayan bir diğer alt kalem oldu. Öte yandan, giyim grubu fiyatları yeni sezonda yüksek bir oranda artarak temel mal grubu fiyatlarındaki görünümü olumsuz yönde etkiledi.
Ekim ayında enerji fiyatları yüzde 2,62 oranında yükseldi. Bu gelişmede, elektrik ve doğalgaz fiyatlarında sırasıyla yüzde 9,03 ve 7,93 oranındaki artışlar belirleyici oldu. Bunun yanında su fiyatlarında yüzde 1,48 oranında artış kaydedildi. Öte yandan, uluslararası petrol fiyatlarındaki gelişmelere paralel olarak akaryakıt fiyatları Ekim ayında gerilemeye devam etti. Bu gelişmeler çerçevesinde, yıllık enerji enflasyonu 3,05 puan artarak yüzde 4,43 seviyesine yükseldi. Elektrik ve doğalgaz fiyatlarında kaydedilen artışların bu ayda tüketici fiyatları yıllık enflasyonuna katkısı yaklaşık 0,4 puan oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 1,39 puan düşerek yüzde 12,56 oldu. İşlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu Ekim ayında taze meyve sebze fiyatları kaynaklı olarak yüzde 11,89’a geriledi. Öte yandan, işlenmiş gıda fiyatlarındaki artış eğilimi devam etmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 13,09’a yükseldi. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki bu görünümde, ekmeğin yanı sıra et ve süt ürünleri, kahve-çay ve konserve sebze fiyatlarında kaydedilen artışlar belirleyici oldu.
Yurt içi üretici fiyatları Ekim ayında 0,92 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 10,10’a yükseldi. Bu dönemde yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 10,84’e, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 11,44’e yükseldi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, dayanıklı tüketim mallarında altı ay aradan sonra ilk kez belirgin bir artış (yüzde 1,26) gözlenirken dayanıksız tüketim mallarında fiyatlar gıda imalatı fiyatlarındaki ılımlı seyre bağlı olarak yatay seyretti. Bu dönemde ara ve sermaye mallarında ise fiyat artışları hızlandı. Sonuç olarak Ekim ayında, gıda imalatı fiyatlarının artış eğilimi yavaşlarken imalat sanayi fiyatları döviz kuru kaynaklı baskılarla bir önceki aya kıyasla yükseldi.