(özel Haber) Engelliler Eğitim Haklarından Da Yoksun

Doğu ve Güneydoğu’da engelliler, eğitim haklarından da yoksun yaşıyor. Engellilere yönelik okulların sınırlı sayıda olduğu bölgede, diğer okulların fiziki şartları ise engellileri zorluyor. Bu yüzden, çok sayıda engelli vatandaş eğitim görmezken, bazı engelli vatandaşlar da eğitimlerini yarıda bırakıyor. Engelli ve eğitim odaklı sivil toplum örgütleri, engellilerin eğitim haklarından faydalanabilmesi için devletin üzerine düşen görevi yapmasını istiyor.
Diyarbakır, Batman, Siirt, Mardin, Şanlıurfa, Şırnak, Hakkari, Bitlis, Adıyaman, Ağrı, Iğdır ve Van başta olmak üzere, Doğu ve Güneydoğu’da engelliler eğitim haklarından da yoksun yaşıyor. Bir taraftan engellilere yönelik eğitim veren okulların yetersizliği engelli vatandaşların eğitimlerinin önünde engel olarak dururken, diğer taraftan eğitimleri sürdürebilmek için düz ve meslek liselerine giden öğrenciler, okulların fiziki şartları nedeniyle oldukça zorlanıyor. Bu durumlar, bir taraftan engelli vatandaşların okula başlamamasına neden olurken, okula başlayan çok sayıda engellinin de eğitimini yarıda bıraktığı belirtiliyor. Eğitim ve engelli odaklı sivil toplum örgütleri, hem tüm okulların fiziki şartlarının engellilerin erişimine uygun bir duruma getirilmesini hem de engellilere yönelik okulların sayısının arttırılmasını istiyor.
"ENGELLİLERİN YÜZDE 64’Ü EĞİTİMDEN YOKSUN"
Mezopotamya Engelliler Federasyonu Başkanı Erdal Satılış, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Diyarbakır Bölge Müdürlüğü’nden aldıkları bilgilere göre, kent genelinde 120 engellinin bulunduğuna dikkat çekerek, bunların büyük bir çoğunluğunun eğitimden mahrum kaldığını vurguladı. Federasyonlarına üye olan engellilerin yüzde 49’unun okur-yazar olmadığına, yüzde 15’inin ise okur-yazar olmakla birlikte herhangi bir okulu bitirmediğine işaret eden Satılış, “Böylece engellilerin yüzde 64’ünün eğitimden yoksun olduğu ortaya çıkıyor. Üyelerimizin yüzde 23’ü ilkokul, yüzde 8’ini ise ortaokul ya da dengi okullardan mezun. Lise ve üzeri mezuniyet derecesine sahip engelli oranı sadece yüzde 5" dedi.
"PARASI OLMAYANIN OKULU ELİNDEN ALINDI"
Devletin engelli saydığı toplum kesiminin ise yüzde 65’inin okur-yazar olmadığına vurgu yapan Satılış, "Liseyi bitirme oranı yüzde 7, üniversiteyi bitirme oranı maalesef yüzde 2’dir. Bu da yetmezmiş gibi sayısı bir elin parmağını geçmeyen özel eğitim kurumları kapatılmaya ya da şehir dışına sürülerek tasfiye edilmeye çalışılıyor. Parası olana özel okul kapısı gösterilirken, olmayanın okulu elinden alındı. Biz her geçen gün eğitime ulaşması daha fazla engellenen eğitim engellisi bir halkız" diye konuştu.
"DİYARBAKIR’A TAM DONANIMLI BİR LİSE AÇILMALI"
Diyarbakır’da engellilere yönelik eğitim veren sadece 3 okulun bulunduğunu da anlatan Satılış, şunları kaydetti:
"Görme engellilere, zihinsel engellilere ve bedensel engellilere yönelik ilk ve orta okullar mevcut. Ama bunlar çok yetersiz. Öğrenciler de sadece ilk ve ortaokula devam edebiliyorlar. Bu okulları bitirenler ya eğitimlerini sonlandırıyorlar ya da kilometrelerce ötedeki illere giderek, eğitimlerini zor şartlar altında tamamlamaya çalışıyorlar. Yetkililerden çağrımız tam donanımlı bir lisenin açılmasıdır."
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) Diyarbakır Şube Sekreteri Sadettin Kaya ise eğitim ortamında engelli bir çocuğun rahatlıkla içinde gezebileceği bir ortamın olmadığına dikkat çekerek, "Engellilerin sandalyelerine binip, girebileceği okullar mevcut değil. Okulların yüzde 99’unda asansör sistemi yok. Engellilerin okullarına gittiğimizde orada sayıların ve imkanların yetersizliğini de görüyoruz. Birçok öğrenci pansiyonlara çağrılırken yaşadıkları sıkıntılar da var. Siz ilkokuldaki birini ailelerinden ayırıp, nasıl pansiyonlara yerleştireceksiniz? Bazı engellilere yönelik özel bölümler ayrılıyor. Otizm çocuklar yıllardır geçici yerde eğitim görüyorlar" şeklinde konuştu.
"OKULLAR ENGELLİ ERİŞİMİNE UYGUN HALE GETİRİLMELİ"
Altı Nokta Görme Engelliler Derneği Diyarbakır Şube Başkanı Akif Karakaş ise Diyarbakır’daki tek görme engeliler okulunun 2005’te açıldığını kaydederek, "Bu okul şuan görme engellilerin ihtiyacını yüzde 70 karşılayabilir durumda. Ama gün geçtikçe talep fazlalaştığı için bu okul belli bir zaman sonra görme engelli ihtiyacını karşılayamayacak durumda olacak. Çünkü binamız küçük. Biraz daha büyütülmesi lazım" dedi.
Diğer engelli okullarının da farklı bir durumda olmadığını ve hepsinin ilköğretim denginde eğitim verdiğini dile getiren Karakaş, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bölgede sadece İşitme Engelliler Lisesi var. Bir engelli okulu bitirdikten sonra liseye normal okulda devam etmek zorunda kalıyor. Ama bir engelinin normal bir okulda okuma şansı yok denecek kadar az. Örneğin tekerlekli sandalyeli bir vatandaşın herhangi bir okulda sınıfa tek başına bağımsız olarak çıkması mümkün değil. Okullarımızın bir engellinin erişimine uygun halde olması şuan için söz konusu değil. 2005 yılında çıkan Engelliler Yasası’na göre 7 yıl içerisinde bütün imar alanlarının engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesi zorunluydu. Bu 29 Haziran 2012 tarihinde 3 yıl uzatıldı. Yani 2015 Temmuz’una kadar kamuya açık alanların, okulların, kaldırımların özetle her yerin engellilerin kullanımına uygun şekilde düzenlenmesi zorunlu. Bir an önce yasaya uyulmasını bekliyoruz."