Şah Damarınız Tıkanmış Olabilir

Acıbadem Eskişehir Hastanesi Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Murat İkizler, boyun damarlarının tıkanması ve tedavisi konusunda önemli açıklamalarda bulundu.
Dr. İkizler, baş dönmesi ve hafif denge kayıplarının günlük hayatta çok önemsenmeyen, ancak huzursuz eden rahatsızlıklar olduğuna değindi. Doç. Dr. Murat İkizler, özellikle yatan veya oturan kişinin aniden ayağa kalkması ile oluşan sendeleme, göz kararması, baş dönmesi ve hatta bayılma kimi zaman tansiyon ve şeker dengesizliklerine, kimi zaman da boyun damarlarının daralmasına işaret edebileceğini anlattı. Yüksek tansiyon hastalarında kullanılan ilacın uygun olmaması ve beklenmeyen etkiler oluşturmasının kişide belli pozisyonlarda tansiyonun dalgalanmasına yol açtığını ifade eden Dr. İkizler, sık görülen bu durumun ilaçların kişinin ihtiyacına göre yeniden düzenlenmesi ile genellikle son bulduğunu aktardı. Benzer şekilde şeker hastalarında, kandaki şeker seviyesinin dalgalı seyretmesinin; halsizlik, baş dönmesi, göz kararması gibi şikâyetlere neden olduğunu dile getiren İkizler, “Şeker seviyesinin dengeli ve düzenli seyretmesiyle şeker hastalarında bu şikâyetler azalır veya kaybolur” diye konuştu.
Ancak bu şikâyetlere sahip bireylerde kesinlikle ihmal edilmemesi gereken bir diğer ihtimalin de boyun damarlarının daralmış veya tıkanmış olması olduğuna dikkat çeken Dr. İkizler, tıkalı damar tespit edildiğinde narkoz verilmeden yarım saatlik bir operasyon ile uyanık ameliyat edildiği ve genellikle ertesi gün sağlık içinde hastanın evine gönderilebildiğini söyledi.
ULTRASON İLE ÖNLENEBİLİR
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Murat İkizler şunları söyledi:
“Beyin işlevselliği nedeni ile vücutta dolaşan kanın yüzde 15-20’sini kendisine ister. Bu da dakikada 1 litre kadar kanın beyne ulaştırılmasını gerektirir. Bu zorlu işin büyük kısmını boynun iki yanında yer alan şah damarlarımız (Karotis Damarları) üstlenmiştir. Onlara destek olan iki adet daha ince yapıda ense damarlarımız (Vertebral) vardır. Yaş, sigara, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, ailesinde damar hastalığı bulunması gibi durumlarda tüm damarlarda olduğu gibi bahsedilen boyun damarları da daralma veya tıkanma tehdidi ile karşılaşılabilir.”
Doç. Dr. Murat İkizler, bu şikâyetleri bulunanların veya risk faktörleri yüksek bireylerin yılda bir kez şah damarı doppler ultrasonu ile incelenmesini önerdi. Ultrason ile kontrolün, bu hastalığın kalıcı kötü sonuçlarının engellenmesi için yeterli olduğunu belirten Dr. İkizler, “Şah damarı tıkanması da en az kalp damarı hastalıkları kadar önemli; ölüm ve felç ile sonuçlanabilen tehlikeli hastalıklardır. Tespiti ve tedavisi kolay olan bu hastalıkta ne yazık ki pek çok hasta ancak kalıcı felçler oluştuktan sonra doktor ile yüzleşmekte ve tedaviye başlamaktadır” dedi.
ANİ ÖLÜME VEYA KALICI FELÇLERE NEDEN OLABİLİR
Dr. İkizler, boyun damarı daralırsa ne olacağını ise şöyle açıkladı:
“Daralan boyun damarları beyne ihtiyacı olan kadar kanı temin edemeyeceği için bu kişilerde beyin ile ilgili şikâyetler oluşur. Unutkanlık, baş dönmesi, kısa süreli konuşma veya görme bozuklukları, göz kararması en hafif belirtilerdir. Daha ileri daralmalarda bayılma olabilir. Bu hastalıkta en korkulan sonuç irili ufaklı felçlerin (inme) gelmesidir. Kan akımının azalması beynin belli bölgelerinin kansız kalmasına yol açabilir. Özellikle daralmış şah damarı içinde biriken kan pıhtılarının koparak beyne yerleşmesi ani ölüme veya kalıcı büyük felçlere neden olabilir. Bu yönü ile hastalık tıpta en az kalp damarlarının tıkanması kadar önemli bir hastalık olarak görülür.”
NASIL ANLARIZ
Dr. İkizler bu tehlikeli hastalıkta tanıyı koymanın ise son derece kolay olduğunu söyledi. İkizler şöyle konuştu:
“Yukarıdaki şikayetlere sahip kişilerde veya hiç şikayeti olmasa bile risk faktörleri nedeni ile damar tıkanması tehdidi altındaki hastalarda yapılan fiziki muayenenin ardından boynun ultrason ile incelenmesi şah ve ense damarlarının iç yapısı hakkında çok geniş bilgi sunmaktadır. Doppler Ultrason dediğimiz yöntem ile kişilerin canı yanmadan, hızlı bir şekilde bu hastalığın tanısı konabilmektedir. Hastada ciddi bir daralma veya tıkanma tespit edilirse daha sonra yaptırılacak boyun anjiyosu (normal anjiyo veya tomografik anjiyo) ile nasıl bir tedavi uygulanacağı kararlaştırılır.”
TEDAVİ
Ciddi şah damarı daralması tespit edilen hastalarda mutlak tedavinin bu darlığın açılması olduğunu aktaran Doç. Dr. Murat İkizler, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hafif darlıklarda ilaç ile koruma ve takip önerilirken ileri darlıklar damarın durumuna göre stent veya açık ameliyat yöntemi ile tedavi edilirler. Ameliyatı gerektirmeyen ve anjiyo ünitelerinde yapılan stent tedavisi kısa ve düzgün darlıkların açılmasında kullanılmaktadır. Uzun ve düzensiz yapıda daralmalarda açık ameliyat yöntemi önerilir. Bu hastalar narkoz verilmeden yarım saatlik bir operasyon ile uyanık ameliyat edilmekte ve genellikle ertesi gün sağlık içinde evlerine gönderilebilmektedir.”