Merkür gökyüzünde "şov" yapacak

Gökyüzü, 9 Mayıs Pazartesi günü, nadir görülen bir doğa olayına sahne olacak. Merkür gezegeninin izdüşüm görüntüsü, güneşin diski üzerine düşecek.

Ankara'da saat 14.12 dolayında başlayacak doğa olayında, birkaç dakika sonra Merkür diski, güneş diskinin tamamen içine girmiş şekilde görünecek.

Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Selim Selam, 9 Mayıs Pazartesi günü gerçekleşecek "Merkür geçişi"ne ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Merkür gezegeninin güneş etrafındaki yörünge döneminin 88 gün, yer ile güneş arasından geçtiği kavuşum döneminin ise 116 gün olduğunu belirten Selam, bu nedenle Merkür'ün 1 yıl boyunca en az 3 kez "iç kavuşum" durumunda bulunabileceğini, bu durumda Merkür'ün karanlık yüzeyinin izdüşümünün bazen güneş diski üzerinde görülebildiğini aktardı.

Bu özel duruma "transit" veya "geçiş" adının verildiğini dile getiren Selam, Merkür yörüngesinin ekliptiğe eğiminin 7 derece olduğundan, her iç kavuşumda Merkür görüntüsünün güneş diski üzerine düşmediğini belirtti.

Merkür geçişlerinin ancak mayıs veya kasım aylarında bir iç kavuşum gerçekleşirse gözlenebileceğine dikkatri çeken Selam, "Çünkü bu aylarda yer, kendi yörüngesi ile Merkür yörüngesinin arakesiti olan doğrultuya çok yakın konumlardadır. Sadece bu sıralarda gerçekleşen bir iç kavuşum anında Merkür kabaca ekliptik düzleminde yer alır ve geçiş izlenebilir." bilgisini verdi.

Kasım ayı geçişlerinin 7, 13 veya 33 yıl aralıklarla, mayıs ayı geçişlerinin ise 13 veya 33 yıl aralıklarla oluşacağına işaret eden Selam, Türkiye'den gözlenebilen son geçişin 7 Mayıs 2003'de, gözlenemeyen son geçişin ise 8 Kasım 2006'da gerçekleştiğini bildirdi.

Selam, pazartesi günü gerçekleşecek Merkür geçişine ilişkin, şöyle konuştu:

"Ankara için Türkiye saati ile saat 14.12'de güneşin görünen diski ile Merkür'ün görünen diskinin dıştan teması ile başlayacak. Saat 14.15'te Merkür diski, güneş diskinin tamamen içine girmiş şekilde görünecek. Saat 17.57'de Merkür diski, güneş diski üzerindeki yolunun ortasına gelmiş olacak. Merkür, güneş önünden geçmeye devam ederken Türkiye saati ile güneş, Ankara'da saat 19.51'de ufkun altına ineceğinden, bizim için geçiş gözlemi sona erecek ve geçiş daha batıdaki noktalardan gözlenmeye devam edecek. Saat 21.42'de ise Merkür'ün güneş önünden geçişi sona erecek."

RASATHANEDEN 'MERKÜR' DAVETİ

Prof. Dr. Selam, Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi'nin, Merkür geçişini Ankaralılara izlettirmek üzere üniversitenin 70. yılı etkinlikleri kapsamında bir etkinlik düzenleyeceğini belirtti.

Saat 13.30'da başlayacak etkinliğin güneş batana kadar süreceğini, etkinlik boyunca rasathanede farklı tekniklerle gözlem yapmak üzere özel donanımlı üç teleskobun hizmet vereceğini ifade eden Selam, ayrıca Merkür geçişi hakkında bilgi verici bir sunumun olacağını ve uzman gökbilimcilerden de konu hakkında bilgi edinilebileceğini söyledi.

Pazartesi günü Ankara'da havanın parçalı ve az bulutlu olmasının beklendiğini aktaran Selam, etkinliğe katılamayanlar için geçişin "http://meteo.ankara.edu.tr/merkur_gecisi" adresinden de canlı yayınlanacağını bildirdi.

Selam, güneşten oldukça küçük olan Merkür'ün geçişini çıplak gözle görmenin mümkün olmayacağını belirterek, "Merkür geçişini görmek için teleskop kullanmalıyız. Diğer taraftan Merkür'ün diski güneş üzerinde görüneceği için teleskopla bakarken de gözde hasara yol açmamak için özel filtreler kullanmak gerekir." dedi.

Prof. Dr. Selam, gelecek yıllarda gerçekleşecek olan Merkür geçişi tarihlerinin ise 11 Kasım 2019, 13 Kasım 2032, 7 Kasım 2039 ve 7 Mayıs 2049 şeklinde olacağını kaydetti.